Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ δεν έχουν κανένα νομικό κώλυμα για την υπογραφή της Συνθήκης Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων. Η υπογραφή της ή όχι είναι καθαρά πολιτικό ζήτημα. Αν υπογράψει η Ισπανία, θα ήταν ένα επαναστατικό βήμα που θα συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στη μείωση της πυρηνικής ηγεμονίας.

Του Carlos Umaña

Στις 7 Ιουλίου πέρυσι, στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη, 122 χώρες ψήφισαν υπέρ της Συνθήκης Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ), το μεγαλύτερο και σημαντικότερο βήμα στον δρόμο προς τον πυρηνικό αφοπλισμό μέχρι στιγμής.

Η Συνθήκη άνοιξε για υπογραφή και επικύρωση στις 20 Σεπτεμβρίου πέρυσι και μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί 69 χώρες, εκ των οποίων οι 19 την έχουν επικυρώσει για να καταστούν συμβαλλόμενα κράτη.

Οι αντίπαλοι της ΣΑΠΟ λένε ότι δεν θα λειτουργήσει επειδή δεν έχει την υποστήριξη των χωρών με πυρηνικά όπλα, αγνοώντας το γεγονός ότι καμία συνθήκη δεν έχει λάβει καθολική υποστήριξη από την αρχή. Αυτή πάντα χτίζεται με την πάροδο του χρόνου. Οι μνημειώδεις εξελίξεις στην ανθρώπινη ιστορία δεν ξεκινούν ποτέ με κοινή συμφωνία μεταξύ όλων των μερών.

Η απαγόρευση λειτουργεί. Με άλλα όπλα μαζικής καταστροφής, η απαγόρευση προηγήθηκε της εξάλειψης και αρχικά αντιτάχθηκε σθεναρά από τους κατόχους και τους παραγωγούς. Ωστόσο, θέτοντας τις συνέπειες πάνω από τις στρατηγικές εκτιμήσεις – μια διαδικασία που είναι γνωστή ως ανθρωπιστικός αφοπλισμός – κατέστη δυνατόν να τα στιγματίσει, να τα απαγορεύσει και να τα εξαλείψει. Η απαγόρευση έγινε κανόνας σε ολόκληρο τον κόσμο, με αντίκτυπο και στις χώρες που δεν την υποστήριξαν. Η πιο πρόσφατη περίπτωση είναι αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες ποτέ δεν υπέγραψαν τη Σύμβαση για τα πυρομαχικά διασποράς, αλλά κατέληξαν να κλείσουν το τελευταίο τους εργοστάσιο πυρομαχικών διασποράς πριν από δύο χρόνια, επειδή έχασαν τους αγοραστές, έχασαν τους επενδυτές και επειδή είχε δημιουργηθεί ένα διεθνές κλίμα ηθικής καταδίκης αυτών των όπλων.

Με τον ίδιο τρόπο, σήμερα, καμία χώρα δεν μπορεί να υπερηφανεύεται ότι είναι οπλισμένη με χημικά ή βιολογικά όπλα. Ισχυρά διεθνή πρότυπα εναντίον τέτοιων όπλων τα έχουν καταστήσει ταμπού. Αυτό σημαίνει στιγματισμός και έτσι λειτουργεί αυτή η συνθήκη: αποδυναμώνει την πυρηνική ηγεμονία επηρεάζοντας τους ηθικούς, πολιτικούς, νομικούς και οικονομικούς μηχανισμούς που την έχουν διατηρήσει μέχρι στιγμής.

Στο πλαίσιο του 2ου Φόρουμ για την Αστική Βία και την Εκπαίδευση για τη Συνύπαρξη και την Ειρήνη στη Μαδρίτη τον Νοέμβριο, η ICAN (Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων) ξεκίνησε την «Πόλεις που υποστηρίζουν τη ΣΑΠΟ», η οποία αποτελεί δέσμευση των πόλεων στη συνθήκη και ένα κάλεσμα προς τις κυβερνήσεις τους να ενταχθούν στην ΣΑΠΟ. Αυτή είναι μια εκστρατεία που συγκεντρώνει τις προσπάθειες άλλων εκστρατειών σε όλο τον κόσμο που έχουν ήδη ταχθεί υπέρ της ΣΑΠΟ.

Πριν από ένα μήνα, η Ινδία ανακοίνωσε ότι έχει αναπτύξει την ικανότητα να εκτοξεύει πυρηνικούς πυραύλους από υποβρύχια που μπορούν να ταξιδεύουν με κάθε κόστος και να στοχεύουν τους πυραύλους τους σε οποιαδήποτε πόλη. Οι πόλεις, αστικά κέντρα γεμάτα άμαχο πληθυσμό, είναι ο στόχος των πυρηνικών όπλων. Οι πόλεις είναι, ταυτόχρονα, ο άξονας γύρο από τον οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί η μεταστροφή του αναγκαίου παραδείγματος.

Οι πόλεις μπορούν να αναπτύξουν εκπαιδευτικά προγράμματα για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ανθρωπιστικές συνέπειες των πυρηνικών όπλων. Μπορούν – και έχουν την υποχρέωση – να επενδύσουν υπεύθυνα τα δημόσια κεφάλαια και να εφαρμόσουν την από-επένδυση από τα πυρηνικά όπλα. Μπορούν επίσης να καλέσουν τις κυβερνήσεις τους να υπογράψουν και να επικυρώσουν τη ΣΑΠΟ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε πολιτικά αποκεντρωμένες χώρες όπως η Ισπανία.

Στις 2 Σεπτεμβρίου φέτος, ο Πρόεδρος της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, δεσμεύτηκε να υπογράψει τη ΣΑΠΟ. Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ δεν έχουν κανένα νομικό κώλυμα για την υπογραφή της ΣΑΠΟ. Η υπογραφή της ή όχι είναι καθαρά πολιτικό ζήτημα. Αν υπογράψει η Ισπανία, θα ήταν ένα επαναστατικό βήμα που θα συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στη μείωση της πυρηνικής ηγεμονίας.

Η πολιτική υποστήριξη των δημοτικών συμβουλίων και των δήμων είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί ότι η σημερινή ισπανική κυβέρνηση θα λάβει τη σωστή απόφαση. Ώστε ο Πέδρο Σάντσεθ να εκπληρώσει την υπόσχεσή του να υπογράψει τη ΣΑΠΟ και να προωθήσει αυτή τη διαδικασία.

Στην Ισπανία, το Δημοτικό Συμβούλιο του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του στη συνθήκη. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Γκρανολιές έχει κάνει το ίδιο. Πόλεις όπως η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη πρόκειται να συμμετέχουν ενεργά στην εκστρατεία και έχουμε την υποστήριξη του δικτύου πόλεων των Δημάρχων για την Ειρήνη, το οποίο επικεντρώνεται σε αυτήν την εκστρατεία.

Είναι καιρός να κινητοποιήσουμε την Ισπανία, η οποία πλησιάζει ένα ιστορικό βήμα με παγκόσμιες επιπτώσεις. Ο πυρηνικός αφοπλισμός είναι πιο κοντά από ποτέ.

Μετάφραση από τα Αγγλικά: Pressenza Athens