Όπως μας ενημερώνουν το ελληνικό τμήμα του οργανισμού Κόσμος χωρίς πολέμους και βία, o Ελληνικός κλάδος της Διεθνούς Οργάνωσης Φυσικών για την Πρόληψη των Πυρηνικών πολέμων (IPPNW) και οι Φίλοι της Φύσης – και οι τρεις τους μέλη της ICAN – η προπαρασκευαστική επιτροπή για την αναθεωρητική διάσκεψη του 2026 των συμβαλλομένων μερών της Συνθήκης για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT) θα πραγματοποιήσει την τρίτη σύνοδό της από τις 28 Απριλίου έως τις 9 Μαΐου 2025 στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Η Προπαρασκευαστική Επιτροπή, ανοικτή σε όλα τα κράτη μέρη της Συνθήκης, είναι υπεύθυνη για την εξέταση ουσιαστικών και διαδικαστικών θεμάτων που σχετίζονται με τη Συνθήκη και την επικείμενη Διάσκεψη αναθεώρησης. Πρόεδρος της τρίτης συνόδου είναι ο πρέσβης Harold Agyeman, μόνιμος αντιπρόσωπος της Γκάνας στα Ηνωμένα Έθνη.
Η Ελλάδα είναι πλήρες μέλος της NPT με την υπογραφή της το 1968 και την επικύρωσή της το 1970. Σύμφωνα με το Άρθρο 2 της συνθήκης:
”Κάθε μη πυρηνικό κράτος-μέλος της Συνθήκης αναλαμβάνει την υποχρέωση να μη λαμβάνει από οποιονδήποτε μεταβιβάζοντα, τη μεταβίβαση πυρηνικών όπλων ή άλλων πυρηνικών εκρηκτικών μηχανισμών ή τον έλεγχο τέτοιων όπλων ή εκρηκτικών μηχανισμών άμεσα ή έμμεσα, να μην κατασκευάζει ή αποκτά με οποιονδήποτε τρόπο πυρηνικά όπλα ή άλλους πυρηνικούς εκρηκτικούς μηχανισμούς και να μην επιδιώκει ή λαμβάνει οποιαδήποτε βοήθεια για την κατασκευή πυρηνικών όπλων ή άλλων πυρηνικών εκρηκτικών μηχανισμών. Άρθρο ΙΙ».
Σύμφωνα με το έγγραφο με αριθμό στην ΔΙΑΥΓΕΙΑ, ΑΔΑ: 60Γ4Ε-ΗΣΠ (30/01/2025), η Ελλάδα θα συνεισφέρει στις εργασίες της προπαρασκευαστικής επιτροπής με το ποσό των € 3.371,840.
Στο σημερινό γεωπολιτικό περιβάλλον η πυρηνική ρητορική γίνεται όλο και πιο επιθετική και ορισμένα κράτη μιλούν ανοιχτά για κοινή χρήση πυρηνικών ή ακόμη και για μια «ευρωβόμβα». Αυτή η συνθήκη παρακίνησε τις υπογράφουσες οργανώσεις, όπως και όλες οι οργανώσεις μέλη της International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN – Peace Nobel Prize 2017), να πιστεύουν πως η επερχόμενη προπαρασκευαστική επιτροπή, είναι μια ευκαιρία να επισημάνουν τα παρακάτω:
– Η προώθηση νέων ρυθμίσεων για τη διάδοση, τη συνεργασία, την κοινή χρήση και τη στάθμευση πυρηνικών όπλων όχι μόνο έρχεται σε άμεση σύγκρουση με τις υφιστάμενες δεσμεύσεις μη διάδοσης και αφοπλισμού της ΝΡΤ, αλλά και αυξάνει περαιτέρω τον ήδη διαχρονικά υψηλό κίνδυνο χρήσης πυρηνικών όπλων.
– Η διαρκής εξάρτηση από τα πυρηνικά όπλα στις στρατηγικές ασφαλείας ορισμένων κρατών μειώνει ενεργά το νόμιμο δικαίωμα στην ασφάλεια των μη πυρηνικών κρατών και υπονομεύει τις αρχές και τους στόχους της ΝΡΤ.
Οι προαναφερθείσες οργανώσεις πήραν την πρωτοβουλία να στείλουν επιστολή στα μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου, στις 16 Απριλίου 2025 εξηγώντας τα παραπάνω και ρωτώντας τα εξής:
– Τι είδους πράξεις έχουν κάνει για να ενημερωθούν για την επικείμενη σύνοδο της εν λόγω προπαρασκευαστικής επιτροπής.
– Ποιες είναι οι θέσεις που έχουν τα ίδια τα εκλεγμένα πρόσωπα ή το κόμμα με το οποίο έχουν εκλεγεί για την συγκεκριμένη ιστορική στιγμή.
– Ποιες ενέργειες σκοπεύουν να αναλάβουν ώστε η Ελλάδα, να πληροί στο έπακρο τις υποχρεώσεις της, ως πλήρες μέλος της NPT (θυμίζουμε ότι στο παρελθόν η χώρα μας έχει φιλοξενήσει πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ, κατά παράβαση της NPT και από τα δύο μέρη).
Με αυτή την ενέργεια κοινοβουλευτικού ελέγχου οι τρεις οργανώσεις ξαναθύμισαν στο Σώμα και την ανάγκη υπογραφής και η επικύρωσης της Συνθήκης για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων του ΟΗΕ, που είναι ήδη σε πλήρη ισχύ από το 2021, έχει επικυρωθεί ήδη από τρία κράτη – μέλη της ΕΕ, την Αυστρία, την Ιρλανδία και τη Μάλτα και έχει επικυρωθεί από άλλες 96 χώρες διεθνώς. Το 4ο σκέλος των ερωτήσεων αφορούσε τις κινήσεις που έχουν κάνει για να εισφέρουν προς την επικύρωσή της από την Ελλάδα. Ακόμα δεν έχουν λάβει κάποια απάντηση στα ερωτήματά τους. Θεωρητικά μετά τις πασχαλινές αργίες θα επανέλθουν στα καθήκοντά τους οι βουλευτές/τριες και θα υπάρξει κάποιο ενδιαφέρον, τουλάχιστον τοποθέτησης απέναντι στα σημαντικά ερωτήματα που θέτουν οι οργανώσεις.
