Χιλιάδες άνθρωποι γέμισαν κάθε διαθέσιμο χώρο στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο στην Ιερουσαλήμ την Παρασκευή 9 Μαΐου για τη Σύνοδο Κορυφής για την Ειρήνη των Λαών – με μεγάλη επιτυχία, σε μια κατάμεστη αίθουσα, ενθουσιώδη χειροκροτήματα από το κοινό για όλους τους ομιλητές και μια σαφή και ομόφωνη δήλωση κατά του πολέμου και υπέρ μιας πολιτικής λύσης.

Η σύνοδος διοργανώθηκε από τον Συνασπισμό It’s Time (μια συμμαχία περισσότερων από 60 οργανώσεων για την ειρήνη, τη συμφιλίωση και τη συνύπαρξη), ήταν η μεγαλύτερη συγκέντρωση πολιτών κατά του πολέμου από τις 7 Οκτωβρίου: ένα διήμερο που ξεκίνησε την Πέμπτη 8 Μαΐου με ένα πρόγραμμα γεμάτο πολιτιστικές εκδηλώσεις σε όλη την πόλη, προβολές ταινιών, συναυλίες, εκθέσεις τέχνης από Εβραίους και Άραβες καλλιτέχνες, και φυσικά συζητήσεις και συναντήσεις. Και την Παρασκευή, έγινε η κεντρική εκδήλωση στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο της Ιερουσαλήμ, με 12 ταυτόχρονες συνεδριάσεις μετά την ολομέλεια το πρωί και περισσότερους από 5.000 συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων αρκετοί Ισραηλινοί στρατιωτικοί που αντιτίθενται στον συνεχιζόμενο πόλεμο, οικογένειες ομήρων, επιζώντες τρομοκρατικών επιθέσεων, συγγενείς που θρηνούν τους αγαπημένους τους που έπεσαν θύματα του πολέμου, κάτοικοι της παραμεθόριας περιοχής της Γάζας, νομικοί, καλλιτέχνες, διπλωμάτες, Εβραίοι και Άραβες, όλοι ενωμένοι σε μια ισχυρή συλλογική έκκληση: «Είναι καιρός να τερματιστεί ο πόλεμος».

«Είμαστε εδώ για να ξαναχτίσουμε ένα ισχυρό στρατόπεδο ειρήνης», δήλωσε ο Ισραηλινός ηθοποιός και παρουσιαστής Yossi Marshek ανοίγοντας την πρωινή συνεδρίαση. Τον ακολούθησε η μαρτυρία των πιλότων οι οποίοι, πριν από λίγες εβδομάδες, προώθησαν μια πολυσυζητημένη επιστολή (που αναφέρθηκε ευρέως στον διεθνή Τύπο), την οποία υπέγραψαν εκατοντάδες Ισραηλινοί στρατιωτικοί που υπηρετούν σήμερα (ή δεν υπηρετούν πια), καταγγέλλοντας το απαράδεκτο των πολεμικών επιχειρήσεων εναντίον μη στρατιωτικών στόχων και ζητώντας άμεση κατάπαυση του πυρός.

Πολλές ιδέες αναδύθηκαν κατά τη διάρκεια της εναρκτήριας συνεδρίασης με τίτλο «Υπάρχουν εταίροι και υπάρχει τρόπος»: πάρα πολλές για να συνοψιστούν σε ένα μόνο άρθρο. Αλλά αναμφίβολα το κύριο επίκεντρο της πρωινής συνεδρίασης ήταν η συζήτηση σχετικά με τις διάφορες λύσεις που βρίσκονται στο τραπέζι, για μια πολιτική και σταθερή λύση στη σύγκρουση. Ένα θέμα που απασχόλησε ιδιαίτερα τον πρώην πρωθυπουργό του Ισραήλ Ehud Olmert και τον πρώην υπουργό Εξωτερικών της Παλαιστίνης Nasser al-Qidwa, οι οποίοι παρουσίασαν το μακροχρόνιο «ειρηνευτικό τους σχέδιο».

«Η ειρήνη είναι απαραίτητη, αλλά πρέπει να προσφέρουμε στη διεθνή κοινότητα και στους δύο λαούς μας ένα σχέδιο που μπορεί να είναι εφικτό», δήλωσε ο Olmert «και η μόνη επιλογή είναι η λύση των δύο κρατών. Υπάρχουν και άλλες ιδέες, όπως η «λύση του ενός κράτους», με την οποία δεν συμφωνούμε γιατί πιστεύουμε ότι θα οδηγούσε σε ατέρμονες συγκρούσεις μεταξύ των δύο λαών. Είμαστε υπέρ μιας λύσης που μπορεί να επιφέρει πραγματική αλλαγή μεταξύ των δύο λαών, και αυτή η λύση είναι να εγγυηθούμε στους Παλαιστίνιους το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και την ελευθερία μετακίνησης και ψήφου στο δικό τους κράτος, παράλληλα με το κράτος του Ισραήλ, με πλήρη ισότητα για όλους τους πολίτες του. Το σχέδιό μας, λοιπόν, προβλέπει μια λύση δύο κρατών με βάση τα σύνορα του Ισραήλ πριν από το 1967: όταν το Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα Λικούντ ανέβηκε για πρώτη φορά στην εξουσία, κανείς δεν πίστευε ότι ο Μεναχέμ Μπέγκιν θα έκανε ειρήνη με την Αίγυπτο και ότι το Ισραήλ θα αποσυρόταν από το Σινά, αλλά συνέβη!»

«Αυτή η διάσκεψη είναι αναμφίβολα σημαντική» πρόσθεσε ο Nasser al-Qidwa σε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα από τη Δυτική Όχθη. «Αλλά δεδομένου ότι το ισραηλινό κατεστημένο θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να μποϊκοτάρει αυτή τη λύση, εναπόκειται σε εμάς να πιστέψουμε στη συνύπαρξη και την ανακατανομή των εδαφών ως τη μόνη εγγύηση για ένα κοινό μέλλον. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η εποικιστική αποικιοκρατία πρέπει να τερματιστεί. Πρέπει να γίνει μια επιλογή: είτε πιστεύουμε ότι αυτή η γη ανήκει ήδη εξ ολοκλήρου στο Ισραήλ, το οποίο έχει επομένως το δικαίωμα να την εποικίσει και να εκδιώξει τους ανθρώπους που ζουν εκεί από τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα- είτε πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες συνύπαρξης μεταξύ των δύο κρατών, πιστεύοντας στη διανομή των εδαφών χωρίς να αποκλείονται μορφές συνεργασίας. (…) Το πρώτο πράγμα που πρέπει να επιλυθεί, ωστόσο, είναι η Γάζα. Είναι επείγον να επιτευχθεί συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων παράλληλα με την απελευθέρωση των Παλαιστινίων κρατουμένων. Είναι σαφές ότι η κυβερνητική δομή θα πρέπει να συνδεθεί με την Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή, η οποία θα είναι υπεύθυνη για την ανοικοδόμηση της Γάζας.

(…) Φυσικά, θα πρέπει να διαπραγματευτούν πολλά πράγματα: οικισμοί, πρόσφυγες, μέτρα ασφαλείας και στις δύο πλευρές. Αλλά τίποτα δεν θα είναι εφικτό αν δεν δημιουργήσουμε μια νέα κουλτούρα μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Σήμερα είμαστε εδώ για να πούμε ότι πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά και να οικοδομήσουμε μαζί ένα πιθανό μέλλον».

Λίγα λεπτά νωρίτερα, ο Παλαιστίνιος δημοσιογράφος Mohammed Daraghmeh είχε περιγράψει μια κατάσταση στη Δυτική Όχθη ως σχεδόν πλήρως «ισραηλινοποιημένη»: «Πηγαίνοντας από τη Ραμάλα στη Ναμπλούς, υπάρχει μια ολόκληρη γεωγραφία και υποδομή -γέφυρες, δρόμοι, σήμανση, αγροκτήματα, εργοστάσια ηλιακής ενέργειας- που σε κάνει να αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι στο Ισραήλ. Το Ισραήλ χρησιμοποίησε τον πόλεμο στη Γάζα ως κάλυψη για να προσαρτήσει ουσιαστικά τη Δυτική Όχθη. Το εξήντα τοις εκατό υπόκειται πλέον σε σχέδια εποικισμού σύμφωνα με το σχέδιο Σμότριτς, το οποίο έχει δημιουργήσει ένα τμήμα για να διευκολύνει την επέκταση των εποίκων, ενώ οι παλαιστινιακές κοινότητες έχουν γίνει καντόνια. (…) Αν το Ισραήλ και η Παλαιστίνη αφεθούν στις δικές τους δυνάμεις, δεν υπάρχει καμία ελπίδα. Διαπραγματεύονται ανεπιτυχώς εδώ και 30 χρόνια, με το Ισραήλ να συνεχίζει να τρώει την τούρτα που του βάζουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Χωρίς επαρκή εξωτερική πίεση για να σταματήσουν οι εποικισμοί, δεν υπάρχει μέλλον για ένα παλαιστινιακό κράτος. Θα ήθελα όμως να πω στους Ισραηλινούς ότι η επέκταση των εποικισμών θα ήταν επίσης αντιπαραγωγική γι’ αυτούς, γιατί στο τέλος θα πρέπει αναπόφευκτα να μιλήσουμε για ένα ενιαίο κράτος, με όλα τα προβλήματα που μπορούμε να προβλέψουμε. (…) Είναι επομένως σημαντικό να εμπλακεί η διεθνής κοινότητα σε αυτό το ζήτημα, με κυρώσεις, προκειμένου να αποθαρρυνθούν οι εποικισμοί και να περιοριστεί αυτή η επέκταση, η οποία στην πραγματικότητα καθιστά όλο και πιο δύσκολη τη λύση των δύο κρατών».

Η Rula Hardal, συνδιευθύντρια (μαζί με την ισραηλινή May Pundak) της οργάνωσης A Land for All, μίλησε επίσης για το θέμα: «Γίνεται λόγος για δύο κράτη, αλλά η πραγματικότητα που έχει αναπτυχθεί επί του εδάφους επί δεκαετίες δεν είναι αυτή του διαχωρισμού. Είμαστε αλληλένδετοι με τόσους πολλούς τρόπους και πρέπει να καταλάβουμε ότι χρειάζεται ένα άλλο σχέδιο για να ανταποκριθούμε σε αυτή την κατάσταση αλληλεξάρτησης. Γι’ αυτό προτείνουμε μια συνομοσπονδιακή λύση, με κοινούς θεσμούς και λύσεις, για παράδειγμα στους τομείς της υγείας, του περιβάλλοντος, της εκπαίδευσης, με άλλα λόγια… πρέπει να εργαστούμε για τη συνύπαρξη. Στη συνέχεια, υπάρχουν δύσκολα ζητήματα που οι δύο πλευρές δεν έχουν αντιμετωπίσει ποτέ πραγματικά, όπως το δικαίωμα επιστροφής. Αυτό που συνέβη στις 7 Οκτωβρίου και ο πόλεμος γενοκτονίας που ακολούθησε ήταν σημεία χωρίς επιστροφή, τόσο για τους Παλαιστίνιους όσο και για τους Ισραηλινούς…».

Η May Pundak επανέλαβε αυτό το συναίσθημα: «Πρέπει να εξετάσουμε το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, ή που σχετίζεται με το νερό… πρέπει να καταλάβουμε ότι ο διαχωρισμός δεν εγγυάται ένα ασφαλές μέλλον για καμία πλευρά. Η ισραηλινο-παλαιστινιακή αλληλεξάρτηση είναι ένα σημαντικό σημείο».

Από τη Ραμάλα, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς έστειλε μια βιντεοσκοπημένη δήλωση: «Μέσω της δικαιοσύνης, μπορούμε να εγγυηθούμε την ασφάλεια και ένα μέλλον για όλους τους λαούς της περιοχής: η ειρήνη είναι εφικτή και θα εξαρτηθεί από όλους μας να την καταστήσουμε δυνατή».

Εκπροσωπώντας την πολυδιαφημισμένη «διεθνή κοινότητα», ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν παρενέβη σε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα διάρκειας 5 λεπτών: «Οι καρδιές μας είναι τόσο με τις ισραηλινές όσο και με τις παλαιστινιακές οικογένειες. Υποστηρίζουμε με απόλυτη πεποίθηση αυτή την ειρηνευτική διαδικασία που κατέστησε δυνατές αυτές τις δύο ημέρες στην Ιερουσαλήμ, οι οποίες συμπίπτουν με τους εορτασμούς για το τέλος του πολέμου πριν από 80 χρόνια στην Ευρώπη. Υποσχόμαστε να σταθούμε στο πλευρό σας για κάθε μελλοντική πρωτοβουλία». Αναφέρθηκε επίσης σε μια συνάντηση που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στη Σαουδική Αραβία τον Ιούνιο.

Ανάμεσα στις πολλές ομιλίες, υπήρχαν και αυτές των ανθρώπων που έχουν επηρεαστεί προσωπικά από τον πόλεμο: ο Maoz Inon (ένας από τους κύριους διοργανωτές της εκδήλωσης), ο οποίος έχασε και τους δύο γονείς του στις 7 Οκτωβρίου, η Liat Atzili, της οποίας ο σύζυγος Aviv σκοτώθηκε στο κιμπούτς Nir Oz, η Sigalit Hilel, η μητέρα του Ori, ο οποίος σκοτώθηκε στο μουσικό φεστιβάλ Nova, η Elana Kaminka, μητέρα του Yannai, ο οποίος επίσης σκοτώθηκε στις 7 Οκτωβρίου. «Είμαστε θύματα αυτού του κύκλου βίας για πάνω από έναν αιώνα», δήλωσε η Elana. «Είναι καιρός να χρησιμοποιήσουμε όλους τους πόρους της ανθρωπιάς και της δημιουργικότητάς μας για την επίλυση αυτής της σύγκρουσης. Το οφείλουμε στα παιδιά μας».

Λόγια που απηχούσε η Παλαιστίνια Soumaya Bashir, από την οργάνωση Women Wage Peace, ενώ στην κεντρική οθόνη προβαλλόταν το χαμογελαστό πορτρέτο της Vivien Silver (ιδρύτριας της ίδιας οργάνωσης και θύμα της σφαγής της 7ης Οκτωβρίου): «Ως γυναίκες, επιβεβαιώνουμε τη ζωή ενάντια σε εκείνους που θέλουν μόνο θάνατο και καταστροφή. Δεν πρέπει να καταφεύγουμε στη σιωπή και τον πόνο, είναι καιρός να ενωθούμε όλοι σε δράση».

Και από την Makbula Nassar, δημοσιογράφο και ακτιβίστρια, ήρθε η έκκληση: «Ας ακούσουμε τις κραυγές των πεινασμένων παιδιών της Γάζας. Ας βάλουμε τέλος στη σκληρότητα και τα εγκλήματα που παρακολουθούμε εδώ και πάρα πολύ καιρό, γιατί δεν θα υπάρξει «επόμενη μέρα» για τη συνείδησή μας. Όλοι μας αξίζουμε να απελευθερωθούμε από αυτή την ατελείωτη καταπίεση και μπορούμε να το κάνουμε μόνο επιλέγοντας την ειρήνη».

Και οι δύο ημέρες μεταδόθηκαν ζωντανά σε δεκάδες συγκεντρώσεις αλληλεγγύης σε περισσότερες από 20 πόλεις σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων το Λονδίνο, το Βερολίνο, το Σίδνεϊ, η Νέα Υόρκη και η Βοστώνη.

Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens