Το διάστημα 3-7 Μαρτίου, η Τρίτη Συνάντηση των Κρατών Μελών της Συνθήκης για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων του ΟΗΕ (TPNW) ολοκληρώθηκε με επιτυχία στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών με μια ισχυρή πολιτική δήλωση που απορρίπτει τα πυρηνικά όπλα και αμφισβητεί την πυρηνική αποτροπή, με την υιοθέτηση μιας σειράς αποφάσεων που ενισχύουν τη διαδικασία της Συνθήκης.
86 χώρες συμμετείχαν στη συνάντηση ως κράτη μέρη ή παρατηρητές, έχοντας έντονες και διαδραστικές συζητήσεις κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, υιοθετώντας μια πολιτική δήλωση και μια δέσμη αποφάσεων. Η συνάντηση είχε επίσης την ενεργό συμμετοχή χιλίων εκπροσώπων από 163 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ των οποίων πολλές φωνές των πληττόμενων κοινοτήτων, και εννέα Διεθνών Οργανισμών. Πάνω από 70 εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της 3ης συνάντησης, στα Ηνωμένα Έθνη και σε ολόκληρη την πόλη της Ν.Υ. κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων.
Οι Ευρωπαϊκές οργανώσεις μέλη της Διεθνούς Εκστρατείας για την Εξάλειψη των Πυρηνικών Όπλων (ICAN – Νόμπελ Ειρήνης 2017), εξέδωσαν ένα δελτίο Τύπου, με αφορμή τις πρόσφατες συζητήσεις των Ευρωπαϊκών κρατών, για μια πιθανή ανάπτυξη Γαλλο-Βρετανικής πυρηνικής ομπρέλας, καταδικάζοντας αυτή την ιδέα ως επικίνδυνη και αναχρονιστική, τονίζοντας παράλληλα πως «θα συνεχίσουμε να θέτουμε τις κυβερνήσεις μας προ των ευθυνών τους, να πιέζουμε για την τήρηση του διεθνούς δικαίου και να συνηγορούμε υπέρ της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημιουργίας ενός ασφαλούς και δίκαιου κόσμου για όλους τους ανθρώπους. Είναι συλλογική μας εντολή να πιέσουμε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη να γίνουν πλήρη μέλη στην TPNW, αντί να αποστρέφονται την ευθύνη τους».
Ακολουθεί το πλήρες δελτίο Τύπου:
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ICAN Europe
Οι οργανώσεις μας, οι ευρωπαϊκές οργανώσεις-εταίροι της Διεθνούς Εκστρατείας για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN – Νόμπελ Ειρήνης 2017), είναι θορυβημένες από την επικίνδυνη και πολλαπλασιαστική ρητορική από ορισμένους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεών μας σε υπέρ μιας Γαλλο-Βρετανικής πυρηνικής ομπρέλας. Αυτή η δυναμική υπονομεύει δεκαετίες Ευρωπαϊκών δεσμεύσεων για πυρηνικό αφοπλισμό, μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και διεθνές δίκαιο, αποκαλύπτοντας μια βαθιά υποκρισία. Τη μια μέρα, τα κράτη αυτά ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται τη διεθνή αρχιτεκτονική ασφάλειας, δηλαδή την Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT) – την επόμενη, συζητούν ανοιχτά για πυρηνικό επανεξοπλισμό. Οι προσπάθειές τους να καταδικάσουν τις πυρηνικές απειλές των άλλων κρατών, ηχούν πιο κούφιες μέρα με τη μέρα. Περιττό να πούμε ότι, αν τα σχέδια προχωρήσουν, θα μειώσουν την ασφάλεια για τους Ευρωπαίους και, στην πραγματικότητα, για όλα τα κράτη.
Γινόμαστε μάρτυρες μιας έξαρσης της ρητορικής γύρω από την παρουσίαση των πυρηνικών όπλων ως στρατηγική ασφαλείας στις ευρωπαϊκές χώρες μας. Ωστόσο, συμμεριζόμαστε την αντίληψη ότι η πυρηνική αποτροπή δεν μπορεί ποτέ να αποτελέσει μια υπεύθυνη ή βιώσιμη στρατηγική ασφάλειας. Η πυρηνική αποτροπή δεν αποτελεί λύση, αλλά μέρος του προβλήματος. Σημαίνει εγγενώς τη διαρκή ετοιμότητα, ικανότητα και απειλή για τη διάπραξη μαζικών δολοφονιών εναντίον αμάχων πληθυσμών. Αυτή είναι μια κυνική κατανόηση της ασφάλειας. Είναι καταδικαστέο όταν οποιοδήποτε κράτος, αλλά ιδιαίτερα εκείνα που ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται και προωθούν τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, μιλούν για τον κίνδυνο της ζωής και του βιοπορισμού των αμάχων.
Η Ευρώπη ανοίγει την πόρτα στη διάδοση των πυρηνικών όπλων
Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν από καιρό τοποθετηθεί ως υπερασπιστές του Διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, ενισχύοντας έτσι τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT). Έχουν υποστηρίξει ότι η μείωση των αποθεμάτων πυρηνικών όπλων και η προώθηση μέτρων ελέγχου των εξοπλισμών αποτελούν απόδειξη της δέσμευσής τους στη ΝΡΤ. Τώρα, την ημέρα της 55ης επετείου της ΝΡΤ, ο πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει την πόρτα σε μια Ευρωπαϊκή πυρηνική ομπρέλα, παραβιάζοντας έτσι το πνεύμα της ίδιας Συνθήκης.
Η κανονικοποίηση των πυρηνικών όπλων και η αποδυνάμωση της διεθνούς αρχιτεκτονικής ασφάλειας είναι ένα βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση, ειδικά σήμερα που ο κίνδυνος πυρηνικού πολέμου είναι μεγαλύτερος από ποτέ. Όλα τα κράτη θα πρέπει να ενισχύουν τους διεθνείς κανόνες κατά των πυρηνικών όπλων – όχι να τους αποδυναμώνουν. Αν τα ευρωπαϊκά κράτη αποδυναμώσουν τη στάση τους απέναντι στα πυρηνικά όπλα, τι μήνυμα στέλνει αυτό στον υπόλοιπο κόσμο; Και πώς μπορούν να αντιταχθούν αξιόπιστα στην στάση της Ρωσίας ή άλλων χωρών ενώ εξετάζουν οι ίδιες παρόμοια βήματα;
Τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να λάβουν καλά μελετημένα μέτρα αντί να πανικοβάλλονται
Σε αυτό το έτος της 80ής επετείου των τραγωδιών της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, βιώνουμε μια συζήτηση που διεξάγεται πολύ γρήγορα, αγνοώντας τις αντίθετες φωνές και την αλυσιδωτή αντίδραση των αποφάσεων: την αντιμετώπιση των αντιδράσεων από άλλα κράτη, την κατάρρευση του πυρηνικού μας καθεστώτος, τη διάδοση και το τέλος του πυρηνικού ταμπού που υπάρχει από το 1945. Ακριβώς λόγω της δύσκολης κατάστασης και των υψηλών εντάσεων, όλα τα κράτη θα πρέπει να λάβουν καλά μελετημένα μέτρα αντί να πανικοβάλλονται.
Τα βήματα αυτά απαιτούν ισχυρή ηγεσία, θάρρος και συνέπεια. 800 ευρωπαϊκές πόλεις, καθώς και τα ευρωπαϊκά κράτη της Μάλτας, της Αυστρίας, της Ιρλανδίας, του Αγίου Μαρίνου, του Λιχτενστάιν και της Αγίας Έδρας έχουν ήδη λάβει θέση αρχών υιοθετώντας τη Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ – TPNW). Η TPNW τέθηκε σε ισχύ το 2021, υποστηρίζεται σήμερα από 94 κράτη και απαγορεύει όλα τα πυρηνικά όπλα. Αυτό περιλαμβάνει την έμμεση και ρητή απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων που επηρεάζει άμεσα τη συλλογική μας ασφάλεια.
Ως εκ τούτου, χαιρετίζουμε το έργο που επιτελέστηκε από τα συμβαλλόμενα κράτη της TPNW, τα οποία πραγματοποίησαν την 3η συνάντηση των συμβαλλομένων κρατών στα Ηνωμένα Έθνη, από τις 3 έως τις 7 Μαρτίου 2025. Για πρώτη φορά, τα κράτη συζήτησαν τις εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια που προκύπτουν από την ύπαρξη πυρηνικών όπλων, αμφισβητώντας τον μύθο της πυρηνικής ασφάλειας.
Εμείς, ως Ευρωπαϊκή Κοινωνία των Πολιτών, χαιρετίζουμε αυτές τις συζητήσεις και θα συνεχίσουμε να θέτουμε τις κυβερνήσεις μας προ των ευθυνών τους, να πιέζουμε για την τήρηση του διεθνούς δικαίου και να συνηγορούμε υπέρ της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημιουργίας ενός ασφαλούς και δίκαιου κόσμου για όλους τους ανθρώπους. Είναι συλλογική μας εντολή να πιέσουμε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη να γίνουν πλήρη μέλη στην TPNW, αντί να αποστρέφονται την ευθύνη τους.
ΣΥΝΥΠΟΓΡΑΦΟΥΣΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Acronym Institute for Disarmament Diplomacy (Η.Β.)
Alianza por el Desarme Nuclear (Ισπανία)
Beati i costruttori di pace (Ιταλία)
Forbyd Atomvåben – ICAN in Denmark (Δανία)
Friedenswerkstatt Mutlangen (Γερμανία)
ICAN Αυστρία – Kampagne zur Abschaffung von Nuklearwaffen (Αυστρία)
ICAN Γαλλία
ICAN Φινλανδία
ICAN Γερμανία
ICAN Νορβηγία
IPPNW Φινλανδία
IPPNW Γερμανία
IPPNW Ελλάδα
IPPNW Νορβηγία
ICBUW (Γερμανία)
Medact U.K (Η.Β.)
Medact Scotland (Σκωτία)
Φίλοι της Φύσης, Ελλάδα
Nei Til Atomvåpen (Νορβηγία)
Norwegian People’s Aid (Νορβηγία)
NVMP Netherlands (Ολλανδία)
Ohne Rüstung Leben (Γερμανία)
Pax Christi Vlaanderen (Βέλγιο)
PAX for Peace (Ολλανδία)
Peace Union of Finland (Φινλανδία)
Physicians for Social Responsibility (Φινλανδία)
Rete italiana Pace e Disarmo (Ιταλία)
Secure Scotland (Σκωτία)
Swedish Physicians against Nuclear Weapons (Σουηδία)
Swedish Peace and Arbitration Society (Σουηδία)
Technology for Life Finland (Φινλανδία)
Trident Ploughshares (Η.Β.)
UK/Ireland Nuclear Free Local Authorities (Η.Β./Ιρλανδία)
Vrede vzw (Βέλγιο)
Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία, Ελλάδα.
ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΟΗΕ, Ν.Υ.
Παρασκευή, 7/3/2025
