Μια σημαντική συζήτηση για τα θέματα που αφορούν την αντίρρηση συνείδησης πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 6 Μαρτίου, στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών. Την συζήτηση διοργάνωσε η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου, Νίκος Αλιβιζάτος, άνοιξε το πάνελ με μια ιστορική αναδρομή στο νομικό καθεστώς που αφορά τους αντιρρησίες συνείδησης, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, πιστώνοντας σε μεγάλο βαθμό τον αγώνα για την αναγνώριση της εναλλακτικής θητείας στους Μάρτυρες του Ιαχωβά. Αναγνώρισε το μεγάλο βαθμό δυσκολίας που είχαν οι όποιες θετικές νομοθετικές προσεγγίσεις, κυρίως εξαιτίας της επιρροής της εκκλησίας στην πολιτική και ειδικά στο βαθύ ΠΑΣΟΚ και στο αντίστοιχο πολύ συντηρητικό κομμάτι της ΝΔ. Η ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα έγινε με τον N.2510/1997 και σε επίπεδο Συντάγματος το 2001.

Ο δικηγόρος, Μιχάλης Τσαπόγας, αναφέρθηκε στη δουλειά που έκανε μετά την θέσπιση της νομοθεσίας το 1997 ο Συνήγορος του Πολίτη και το κίνημα της περιόδου, με σκοπό να αναδείξουν τις αναγκαίες βελτιώσεις και σε επίπεδο περιεχομένου του Νόμου (διάρκεια εναλλακτικής θητείας, άδειες, κλπ), σε επίπεδο Αρχής υλοποίησής του (η επιτροπή ήταν στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας), για το βασικό σκεπτικό πίσω από το Νόμο (αν τελικά η εναλλακτική θητεία είναι δικαίωμα ή ευεργέτημα) αλλά και για την εισαγωγή του ζητήματος της ολικής άρνησης στράτευσης. Υπογράμμισε την ανάγκη διαρκούς εγρήγορσης καθώς τα σημερινά κυβερνητικά πρόσωπα δείχνουν μια στάση ρενβασισμού απέναντι στα κεκτημένα αλλά και στις σημερινές προκλήσεις που δείχνουν ότι τίποτα δεν είναι ακόμα δεδομένο. Για τον Μιχάλη Τσαπόγα το κλειδί για την εφαρμογή όλων των διεκδικήσεων είναι η δουλειά που πρέπει να γίνει για την κοινωνική αποδοχή τους και απέναντι στο στίγμα των ανθρώπων που επιθυμούν να είναι αρνητές συνείδησης. “Όσο η στράτευση παραμένει υποχρεωτική, κανόνας, η αντίρρηση θα παραμένει εξαίρεση”, είπε, ανοίγοντας εκ νέου δρόμο για τη διεκδίκηση της άρσης της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.

Ο Λάζαρος Πετρομελίδης, εκ μέρους του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης, αναφερόμενος στις απαρχές της αντίρρησης συνείδησης δανείστηκε από το βιβλίο του Μιχάλη Μαραγκάκη “Αντίρρηση Στράτευσης”, εκδ. FIREBRAND, το παράδειγμα της Αντιγόνης, η οποία στην τραγωδία του Σοφοκλή, αρνήθηκε να υπακούσει στο νόμο του Κρέοντα για τη μη ταφή του αδερφού της Πολυνείκη αλλά και στον Θερσίτη που αντιμίλησε στον Αγαμέμνονα με βάση την Ιλιάδα του Ομήρου, αλλά εξέφρασε την κραυγή των στρατιωτών. Ιστορικά η άρνηση στράτευσης έχει πρόσωπα σε όλες τις πολεμικές συγκρούσεις από τη σύσταση του ελληνικού έθνους και μετά. Η είσοδος στην ΕΕ βοήθησε τους αντιρρησίες να πατήσουν σε νέα πολιτικά ερείσματα και τους πολιτικούς να αντιληφθούν λίγο καλύτερα την άρνηση στράτευσης ως ανθρώπινο δικαίωμα και την εναλλακτική στράτευση ως μια ενδιαφέρουσα νομοθετική προσέγγιση. Το περιοδικό ΑΡΝΟΥΜΑΙ κυκλοφορεί στη Θεσσαλονίκη και για 12 χρόνια αφήνει σημαντικό αποτύπωμα στην ελληνική δημόσια συζήτηση. Η περίπτωση της άρνησης στράτευσης και του κυνηγητού του Μαραγκάκη δημιούργησε πυρήνες υπεράσπισης ανά την Ελλάδα και έδωσε θάρρος σε άλλους αρνητές. Ο Σύνδεσμος Αντιρρησιών Συνείδησης δημιουργείται τον Νοέμβριο του 1987. Από εκεί και πέρα οι δράσεις και οι αντιρρήσεις – ακόμα και ολικές – γίνονται γεγονότα και συντηρούν το δημόσιο διάλογο. Κώστας Φιλίνης, Μιχάλης Παπαγιαννάκης και Στρατής Κόρακας ήταν πολιτικές προσωπικότητες που στήριξαν τον αγώνα των αντιρρησιών. Ο Σύνδεσμος Αντιρρησιών Συνείδησης επιθυμεί να ανοίξει ξανά συζήτηση για την άρση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, το τι είδους στρατού θέλουμε και το νόημα της ύπαρξης της “στρατιωτικής δικαιοσύνης”. “Το ελληνικό κράτος είναι σχιζοφρενικό: στο δημοτικό βάζει τα παιδιά να τραγουδάνε για την ειρήνη στη γη, στο γυμνάσιο τα πάει στα κέντρα στρατιωτικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο του επαγγελματικού προσανατολισμού και στα 19 τους τα ντύνει για να σκοτώσουν Τούρκους. Αυτή την κουβέντα πρέπει να ανοίξουμε στην ελληνική κοινωνία”. Με αυτό έκλεισε την ομιλία του ο Λάζαρος Πετρομελίδης.

Εκ μέρους των Μαρτύρων του Ιεχωβά (ΜτΙ) ο Μπάμπης Ανδρεόπουλος υπογράμμισε τη σημαντική συμβολή της ΕΕΔΑ, της Διεθνούς Αμνηστίας και του Συνηγόρου του Πολίτη στον αγώνα των αρνητών συνείδησης στην Ελλάδα και ειδικά των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Η βαθιά πεποίθηση για την άρνηση στράτευσης αυτής της θρησκευτικής πίστης πηγάζει από την ίδια τη ρήση του Ιησού Χριστού όχι μόνο για αγάπη προς τον πλησίον αλλά και για αγάπη των εχθρών. Στο δικό του χρονολόγιο αντιρρησίες ΜτΙ υπήρχαν και υπάρχουν σε όλους τους πολέμους των εθνών, ακόμα και στον πιο πρόσφατο πόλεμο στην Ουκρανία. Στην Ελλάδα οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εμφανίζονται το 1905. Η ιστορία συνοψίζεται σε τέσσερις βασικές περιόδους: τον καιρό των πολέμων, των ιδεολογικών συγκρούσεων, της δικτατορίας και της μεταπολίτευσης. Ο Νικόλας Αμπατζής είναι ο πρώτος αρνητής στράτευσης, όταν κλήθηκε να υπηρετήσει την μικρασιατική εκστρατεία το 1922. Την ίδια περίοδο ήρθε και ο δεύτερος αρνητής ο Νικόλαος Ρεμπεμπός, ο οποίος πήγε να υπηρετήσει και κατά τη διάρκεια του πολέμου διάβασε για τη θρησκεία και αποφάσισε να παραδώσει το όπλο του. Κατά τον Β’ ΠΠ 28 από τους 178 ΜτΙ ήταν αντιρρησίες συνείδησης. Την περίοδο του εμφυλίου οι ΜτΙ ήταν στη μέση και υπέστησαν επίσης διώξεις. Το 1966 ο αντιρρησίας ΜτΙ, Χρήστος Καζάνης, καταδικάστηκε σε θάνατο για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Μια μεγάλη κινητοποίηση εντός και εκτός συνόρων βοήθησε στη μετατροπή της ποινής στο Εφετείο σε 4 χρόνια και 6 μήνες. Στη δικτατορία η μεταχείριση ήταν βάναυση και εκτός των βασανιστηρίων υπήρχαν αλυσσιδωτές ποινές (καταδικάζονταν για τέσσερα χρόνια, έκαναν φυλακή, έβγαιναν και καθώς θεωρούνταν ακόμα λιποτάκτες τους συλλάμβαναν εκ νέου). Στη Μεταπολίτευση οι αντιρρησίες συνείδησης για θρησκευτικούς λόγους έρχονται σε επικοινωνία με τους αντιρρησίες για ιδεολογικούς λόγους και τα γεγονότα έγιναν όπως τα περιέγραψαν και οι προηγούμενοι ομιλητές.

Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό και η παράθεση εμπειριών από παρόντα άτομα στην αίθουσα. Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο όλης της συζήτησης που διοργάνωσε η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

https://www.facebook.com/eedap/videos/511798384362540

 

Εκστρατεία ενημέρωσης – 2016

Με αφορμή την εκδήλωση για τα 100 χρόνια αντίρρησης συνείδησης, παραθέτουμε την τελευταία εκστρατεία ενημέρωσης και διεκδίκησης, που συνδιοργάνωσαν το Ευρωπαϊκό Γραφείο για την Αντίρρηση Συνείδησης, ο Σύνδεσμος Αντιρρησιών Συνείδησης Ελλάδας και το ελληνικό γραφείο της διεθνούς οργάνωσης Κόσμος χωρίς πολέμους και βία, το 2016.