Αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων και συλλογικοτήτων για το νέο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ

Το Πανελλαδικό Δίκτυο Συλλογικοτήτων για την Ενέργεια με παρέμβασή του ζητά την απόσυρση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που βρίσκεται σε προσχηματική διαβούλευση για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ και η WWF καταγγέλλει την επιδείνωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και ειδικότερα το καθεστώς προστασίας των περιοχών Natura 2000.

 

Κείμενο παρέμβασης του Πανελλαδικού Δικτύου Συλλογικοτήτων για την Ενέργεια:

Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο για την «απλοποίηση» της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και τη  θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων

Αξιοποιώντας για άλλη μια φορά, την τακτική που εφαρμόζεται πολλά χρόνια τώρα, όλα τα σοβαρά θέματα να ψηφίζονται από τη Βουλή το κατακαλόκαιρο με συνοπτικές διαδικασίας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε σε προσχηματική διαβούλευση για μόλις μια εβδομάδα, σχέδιο νόμου που περιλαμβάνει διατάξεις για το «πλαίσιο ανάπτυξης  υπεράκτιων αιολικών πάρκων», μαζί με «απλουστεύσεις» της περιβαλλοντικής διαδικασίας, ανάμεσα στις οποίες κορυφαίο ζήτημα είναι αυτό που αφορά στις «χρήσεις γης στις προστατευόμενες περιοχές».

Για το πλαίσιο ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων, προφανώς δε συντρέχουν λόγοι κατεπείγουσας διαδικασίας. Τίθεται σε διαβούλευση ενάμιση χρόνο μετά από τη «διαβούλευση», που είχε γίνει με πρωτοβουλία της ΕΛΕΤΑΕΝ, εγκαινιάζοντας τότε, μια εποχή όπου επίσημα πλέον οι ίδιες οι εταιρείες ασκούν εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, κριτικάροντας μάλιστα το δημόσιο για τις ανεπάρκειές του, όπως είχαμε σχολιάσει σε δελτίο τύπου μας με θέμα «Θαλάσσια αιολικά: ένα νέο πεδίο εμπορευματοποίησης της ενέργειας και της θάλασσας», πριν από ένα χρόνο.

Η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε προσπάθεια σύνταξης και έγκρισης Θαλάσσιου Χωροταξικού Πλαισίου, που η χώρα όφειλε να υλοποιήσει μέχρι το Μάρτιο του 2021, σύμφωνα με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ «Περί Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού». Κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι αντί γι’ αυτό, το νομοσχέδιο υιοθετεί και εφαρμόζει το βραχυπρόθεσμο στόχο που είχε προτείνει η ΕΛΕΤΑΕΝ, για αποσπασματικό καθορισμό Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ), στο πρότυπο των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων.

Ο καθορισμός της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων Α.Ε. ως φορέα Διαχείρισης για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα, επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις μας για τη συγγένεια που εμφανίζει η διαδικασία χωροθέτησης και αδειοδότησης των θαλάσσιων αιολικών με την παραχώρηση «οικοπέδων» για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, αλλά και τα εμπόδια που συνιστούν η περιορισμένη στα έξι (6) ναυτικά μίλια αιγιαλίτιδα ζώνη και η έλλειψη καθορισμένης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Αιγαίο, εμπόδια που υπαγορεύουν και τις συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Παράλληλα, αναδεικνύει πόσο ο χαρακτήρας της υποτιθέμενης αποκεντρωμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι στην πραγματικότητα βαθειά συγκεντρωτικός, αφού για τη δημιουργία υπεράκτιων αιολικών σταθμών ενδιαφερόμενες είναι, εκτός από τις μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και όλες οι μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις εξορύξεις υδρογονανθράκων.

Τελικά, το κατεπείγον της διαβούλευσης για το νομοσχέδιο φαίνεται να αφορά στις αλλαγές που επιχειρεί να κάνει στις χρήσεις γης στις προστατευόμενες περιοχές, δύο χρόνια μετά από τον καθορισμό τους από το νόμο Χατζηδάκη του 2020. Κι αυτό για να εξαναγκαστούν τα γραφεία μελετών που έχουν αναλάβει τη σύνταξη των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών των περιοχών Natura, να συμπεριλάβουν στις μελέτες τους διάφορα «αναπτυξιακά» έργα, κυρίως ενεργειακά αλλά και άλλα (τουριστικά), καθώς και υποδομές (νέους δρόμους), ως επιτρεπόμενες χρήσεις στις ζώνες προστασίας, που δεν είχαν συμπεριληφθεί στο νόμο Χατζηδάκη. Κατεπείγουσα «ανάγκη» είναι επίσης να προκαθοριστεί με νόμο η προοπτική επιβάρυνσης των περιοχών Natura με τέτοια έργα για να τα συμπεριλάβει και η μελέτη αναθεώρησης του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ!

Σε μια συγκυρία όπου αναδεικνύονται κρίσεις, όπως αυτές που σχετίζονται με το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, την υγεία και τη διατροφή και αναλαμβάνονται σχετικές πολιτικές πρωτοβουλίες, η ελληνική κυβέρνηση παραμένει εγκλωβισμένη σε παρωχημένους «αναπτυξιακούς στόχους», που αποτελούν μια από τις πιο σημαντικές αιτίες για την κακοδαιμονία της χώρας.

Ζητούμε να μπει ένα τέλος σε όλο αυτό!

Ζητούμε την απόσυρση του νομοσχεδίου και μια πραγματική διαβούλευση για εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, με την πραγματική  συμμετοχή της κοινωνίας και την πραγματική προστασία του περιβάλλοντος!

 

WWF Ελλάς: Σχόλια στη διαβούλευση για το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ

Λεπτομερή σχολιασμό του νομοσχεδίου που κατέθεσε σε σύντομη διαβούλευση ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, με το οποίο επιδεινώνονται κρίσιμα μέρη της νομοθεσίας προστασίας των φυσικών βιοτόπων και της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κατέθεσε το WWF Ελλάς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η απαράδεκτα σύντομη διάρκεια της διαβούλευσης (αρχικά 7 ημέρες) έληξε το πρωί της 13ης Ιουλίου και παρατάθηκε κατά 5 μέρες μετά από έντονες αντιδράσεις.

Στα σχόλια, το WWF Ελλάς ζητάει την απόσυρση των άρθρων που επιδεινώνουν την περιβαλλοντική νομοθεσία και ειδικότερα το καθεστώς προστασίας των περιοχών Natura 2000.

  • Αλλοιώνει έντονα και απαράδεκτα τον διεθνώς αποδεκτό θεσμό των αυστηρά προστατευόμενων περιοχών (κατηγορία στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τα κράτη μέλη να εντάξουν τουλάχιστον το 10% της επικράτειας). Συγκεκριμένα, επιτρέπει εντός των ορίων τους ακόμα περισσότερες δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με κάθε έννοια αυστηρής προστασίας, όπως η κατασκευή πλατειών και «γραμμικών υποδομών μεταφορών» (δηλαδή δρόμων), οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, η ερασιτεχνική αλιεία και η ελεύθερη βόσκηση, κλπ.
  • Επιτρέπει την επιβάρυνση όλων των ζωνών προστασίας των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 με νέες χρήσεις που δεν προβλέπονταν από το έτσι κι αλλιώς προβληματικό ισχύον καθεστώς. Χαρακτηριστικά, στις ζώνες προστασίας της φύσης (δεύτερη σε αυστηρότητα ζώνη προστασίας) προβλέπονται πλέον η κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και άλλων τουριστικών υποδομών, εγκαταστάσεων ΑΠΕ, καθώς και κατασκηνώσεων, ενώ σε όλες τις κατηγορίες (πλην της “απόλυτης” προστασίας) προβλέπονται πλέον εξορυκτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των εξορύξεων υδρογονανθράκων.
  • Υποβαθμίζει ακόμα περισσότερο τον ήδη αναξιόπιστο και προβληματικό θεσμό των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθώς προβλέπει ότι οι αξιολογητές των ΜΠΕ θα αμείβονται απευθείας από τους φορείς των έργων που ελέγχουν, δημιουργώντας έτσι μια υπαλληλική σχέση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, η οποία ακυρώνει την ανεξαρτησία που πρέπει (σύμφωνα και με τη νομοθεσία της ΕΕ) να περιβάλλει το σύστημα αξιολόγησης των περιβαλλοντικών μελετών.

Όπως επισημαίνεται στο κείμενο σχολιασμού, εδώ και δυο χρόνια η κυβέρνηση έχει πλήξει το δίκαιο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος με απανωτά χτυπήματα, ξεκινώντας με τον νόμο 4685/2020. Στην πράξη, πλέον καταργούνται οι κατηγορίες ισχυρής προστασίας σημαντικών βιοτόπων, δηλαδή οι περιοχές απόλυτης προστασίας και οι περιοχές προστασίας της φύσης, καθώς θα μπορούν να περιλαμβάνουν χρήσεις που είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές για τα ευαίσθητα οικοσυστήματα και τα προστατευόμενα είδη των περιοχών αυτών.