Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Αργεντινής έδωσε την έγκρισή της στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την αναχρηματοδότηση του εξωτερικού χρέους που έχει συνάψει η κυβέρνηση του Μαουρίσιο Μάκρι με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, και τώρα όλα δείχνουν ότι και η Γερουσία θα εγκρίνει τη συμφωνία διευρυμένων διευκολύνσεων μεταξύ της Αργεντινής και του ΔΝΤ.
Γράφουν οι Άραμ Αχαρονιάν και ο Κλαούντιο Ντε λα Κρότσε.
Συνδικαλιστικές και πολιτικές οργανώσεις – ορισμένες από αυτές μέλη του κυβερνώντος Frente de Todos – κινητοποιήθηκαν στο Κογκρέσο για να πιέσουν να απορριφθεί η συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και πρότειναν εναλλακτικούς δρόμους. Το κύριο επιχείρημα των κινημάτων είναι η παράνομη προέλευση του δανείου που έλαβε ο Μάκρι και η ανάγκη διερεύνησής του.
Θεωρούν επίσης ότι η συμφωνία αποτελεί αδιανόητη απώλεια κυριαρχίας και ότι βασίζεται σε ένα εξορυκτικό μοντέλο για την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων (αγροτικές επιχειρήσεις, εξόρυξη και υδρογονάνθρακες).
Αυτή η συμφωνία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την επιστροφή των ανθρώπων που έκαναν απάτη”, επανέλαβαν κατά τη διάρκεια των δύο ημερών κινητοποίησης, ανησυχώντας για τις πολιτικές που θα πρέπει να υποστούν οι άνθρωποι στην Αργεντινή για την επόμενη δεκαετία, μετά την υπογραφή της συμφωνίας, αυτή τη φορά με την έγκριση της νομοθετικής εξουσίας.
Μεταξύ των προτάσεων των οργανώσεων είναι η καταγγελία του ΔΝΤ ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, αν και η σκοπιμότητά της είναι πολύ μακρινή, καθώς θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί από την ίδια την κυβέρνηση, η οποία μόλις συμφώνησε με το ΔΝΤ, και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι έχει πρόθεση να το πράξει.
Μια άλλη πρόταση αφορά την έκκληση για λαϊκή διαβούλευση, ώστε οι Αργεντινοί πολίτες να αποφασίσουν μέσω ψηφοφορίας αν θέλουν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση του δανείου που συνήψε ο Μαουρίσιο Μάκρι το 2018 ή αν η πληρωμή θα πρέπει να αγνοηθεί με την αιτιολογία ότι τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για διαφυγή κεφαλαίων.
Αλλά αυτό θα ήταν μια πιο μακροπρόθεσμη και μεγαλύτερη πρωτοβουλία που θα έπρεπε να εξεταστεί ως προς τη σκοπιμότητά της. Στο άμεσο μέλλον, η κινητοποίηση θα επικεντρωθεί κατά της έγκρισης από το άλλο νομοθετικό σώμα, τη Γερουσία.
Ο γενικός γραμματέας της συνδικαλιστικής οργάνωσης CTA Autónoma, Ρικάρντο Πέιδρο, δήλωσε ότι είναι σαφές από τη συμφωνία ότι οι συνέπειες θα αφορούν προσαρμογές. “Φαίνεται ότι πρόκειται για άμεση επιβολή προσαρμογών από το ΔΝΤ. Το Κοινοβούλιο δεν μπορεί να επικυρώσει τη συμφωνία των υποστηρικτών της κυβέρνησης Μάκρι και επίσης τον περιορισμό της κυριαρχίας και της συγκυβέρνησης. Είναι απαράδεκτο. Κάθε τρεις μήνες, οι υπεύθυνοι του ΔΝΤ θα συγκυβερνούν οικονομικά λέγοντάς μας ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε και αυτό είναι εκχώρηση κυριαρχίας”, δήλωσε.
“Όταν στους εργαζόμενους λένε ότι θα υπάρξει μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, αύξηση των επιτοκίων και αύξηση των δασμών, γνωρίζουμε ήδη ότι εμείς είμαστε τα θύματα και ο λαός μας είναι αυτός που υφίσταται τις συνέπειες. Αυτό το χρέος είναι παράνομο και θα μετατραπεί σε χρέος και αυτής της κυβέρνησης, θα νομιμοποιηθεί το χρέος του Μάκρι”, πρόσθεσε.
Πώς θα πληρώσουμε αυτό το χρέος, αν όχι με δολάρια από τους φυσικούς πόρους; Έτσι, προφανώς αυτό έχει να κάνει με το μοντέλο της χώρας για την εμβάθυνση των αγροτικών επιχειρήσεων και το μοντέλο των μεγαλο-ορυχείων. Εάν συναφθεί αυτή η συμφωνία, είναι ευθέως ανάλογη με αυτό το μοντέλο, διότι τα δολάρια δεν πρόκειται να προέλθουν από οπουδήποτε αλλού. Επαναλαμβάνεται η ιστορία”, δήλωσε ο Αγκοστίν Σουάρεζ, από την Unión de Trabajadores de la Tierra.
Μια ανεκπλήρωτη συμφωνία
Ο οικονομολόγος Οράσιο Ροβέλλι είναι κατηγορηματικός: “Η όλη συμφωνία είναι ανοησία. Επιβάλλει μια δημοσιονομική και εμπορική προσαρμογή με διαστάσεις που δεν έχουν επιτευχθεί ποτέ στο παρελθόν – τιμωρεί πέντε εκατομμύρια συνταξιούχους και ανθρώπους που θα βγουν στη σύνταξη έχρι τουλάχιστον το 2034, καταδικάζοντάς τους να λαμβάνουν ένα πενιχρό εισόδημα, κάτω από το όριο της φτώχειας – προσφέρει την εκμετάλλευση των φυσικών μας πόρων, όπως έκαναν πάντα, χωρίς να εξετάζουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και αφήνοντας ψίχουλα στη χώρα, τη στιγμή που ο εθνικός πλούτος μας εξορύσσεται.
Ομοίως, με το 40% των Αργεντινών να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ο πληθυσμός είναι καταδικασμένος σε έναν μόνιμο πληθωρισμό που κατατρώει την αγοραστική του δύναμη. Oι βελτιώσεις στο εισόδημα είναι εγγυημένες μόνο σε μια μειοψηφία που δεν ξεπερνά το 1% του πληθυσμού. Πρόκειται για αυτούς που έχουν ξεφύγει από το μεγαλύτερο μέρος του χρέους και βρίσκονται εδραιωμένοι στα εξορυκτικά, γεωργικά, αυτοκινητιστικά, εμπορικά και χρηματοπιστωτικά συστήματα. Αντίθετα θα έπρεπε να αρθεί το τραπεζικό απόρρητο με την κήρυξη έκτακτης ανάγκης συναλλάγματος και να ζητηθεί από τα εθνικά εποπτικά όργανα να έχουν απαιτήσεις από τους μεγάλους αγοραστές ξένων νομισμάτων.
Ο Ροβέλλι επισημαίνει ότι μπορούμε να ξεκινήσουμε με τους πρώτους 100 αγοραστές που αγόρασαν 24,769 εκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μάκρι, με σκοπό να πιεστούν να εξηγήσουν με ποιον τρόπο τα αγόρασαν. Προσθέτει ότι θα πρέπει να τιμωρηθούν με πρόστιμο και να ανακτήσουμε μέρος αυτών των αγορών, οι οποίες θα καταβληθούν σε πέσος, αλλά θα βοηθήσουν στη χρηματοδότηση των δημόσιων δαπανών. Έτσι θα μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα και θα προκύψει πλεόνασμα που θα επιτρέψει στο κράτος να αγοράσει ξένο νόμισμα για την αποπληρωμή του χρέους προς το ΔΝΤ.
Παρά το φαντασιακό που προσπαθούν να επιβάλουν οι κυβερνώντες, η οικονομία της Αργεντινής αναπτύσσεται με το ρυθμό της εσωτερικής αγοράς και όχι των εξαγωγών της (το 65% είναι πρωτογενή προϊόντα ή βιομηχανικά προϊόντα γεωργικής προέλευσης, που αφορούν λίγες εταιρείες).
Η εκστρατεία τρομοκρατίας των μέσων ενημέρωσης και το φάσμα της χρεοκοπίας
Η εκστρατεία τρομοκράτησης των μέσων ενημέρωσης που ενορχήστρωσαν το ΔΝΤ, η κυβέρνηση και ο ηγεμονικός Τύπος, πριν από την απόφαση του Κογκρέσου, επεσήμανε ότι αν δεν εγκρίνει τη συμφωνία, η χρεοκοπία θα ήταν αυτόματη με την πρώτη εσκεμμένη παραβίαση της ποσόστωσης, παρά το γεγονός ότι το ΔΝΤ κινεί μια διοικητική διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως και έξι μήνες για μια αποτελεσματική κύρωση και έως και δύο χρόνια για την αποπομπή.
Εάν δεν υπογραφεί η συμφωνία με το ΔΝΤ, δεν συμβαίνει τίποτα. Τον Αύγουστο του 2001, όταν ο Αντόλφο Ροντρίγκεζ Σάα ήταν προσωρινός πρόεδρος, το αργεντίνικο κράτος ανέστειλε την πληρωμή του εξωτερικού χρέους προκειμένου να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για σχέδια δημιουργίας θέσεων εργασίας και κοινωνικής προόδου. Η δήλωση αυτή έγινε λίγο μετά την κοινωνική έκρηξη που άφησε πίσω της 39 νεκρούς, η οποία έληξε με την παραίτηση (και τη φυγή με ελικόπτερο) του ριζοσπάστη προέδρου Φερνάντο ντε λα Ρούα.
“Ο κόσμος με θυμάται επειδή ήμουν ο πρόεδρος που τόλμησε, σε μια τραγική εθνική στιγμή, να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας και να σώσει τους θεσμούς. Μιλάτε για χρεοκοπία, αλλά αυτό που έκανα ήταν να αναστείλω την πληρωμή του εξωτερικού χρέους”, υπενθύμισε πρόσφατα.
Πρόκειται για μια εκστρατεία τρομοκράτησης, η οποία πιθανώς ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές που έχουν δοθεί από τους ειδικούς του ΔΝΤ σε θέματα κοινωνικής επικοινωνίας. Τα επιχειρήματα είναι απολύτως συζητήσιμα και τα συμπεράσματα για την πλήρη απομόνωση του κόσμου που θα επιτευχθεί, αν δεν γίνουν δεκτά τα αιτήματα των πιστωτών, είναι παράλογα. Με αυτές τις συστηματικά επαναλαμβανόμενες ψευδο-αναλύσεις κράτησαν αυτή την κυβέρνηση στα πόδια της.
Η εκστρατεία τρόμου επεσήμανε επίσης ότι το επίσημο δολάριο και τα χρηματοπιστωτικά δολάρια θα συνεχίσουν να σφίγγουν προς τα πάνω, ασκώντας πίεση στο χάσμα της συναλλαγματικής ισοτιμίας και στον πληθωρισμό, με τους ξένους προμηθευτές να αρχίζουν να απαιτούν να πληρώνονται οι εισαγωγές προκαταβολικά, κατά τη στιγμή της έκδοσης της παραγγελίας αγοράς. Και όλες οι πιστώσεις σε δολάρια, που αφορούν την προχρηματοδότηση των εξαγωγών, θα διακοπούν.
Για τα ηγεμονικά μέσα ενημέρωσης, η χρεοκοπία θα ήταν ένα κακό πολύ χειρότερο από το κακό να συμφωνήσουμε με το ΔΝΤ τώρα, να μεταθέσουμε το πρόβλημα σε μεταγενέστερη ημερομηνία, να μετατρέψουμε το διετές stand-by σε πρόγραμμα διευκολύνσεων που θα επεκταθεί σε δέκα χρόνια, να ισοπεδώσουμε την καμπύλη πληρωμών και να απαλλάξουμε την οικονομία της Αργεντινής από το να χρειαστεί να βάλει ούτε ένα δολάριο μέχρι το 2026 για να πληρώσει το stand-by του Μάκρι.
Και από το γλυκό χέρι των διαφημιστών του ΔΝΤ, η “είδηση” έφτασε στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ότι το ΔΝΤ δείχνει ελπιδοφόρα σημάδια αλλαγής, ακολουθώντας την εποχή. Εκτός του ότι αναγνώρισε ότι η κλιματική αλλαγή ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ανταποκρίθηκε στην πανδημία με μια μεγάλη κατανομή αποσυρόμενων ειδικών διεκδικήσεων (από το αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο του Ταμείου) και επέκρινε την ανεπάρκεια του πλαισίου της G20 για τη διαχείριση κρίσεων χρέους.
Πρόκειται για ένα σχόλιο που θυμίζει τις απόψεις του Τζόζεφ Στίγκλιτζ, μέντορα του υπουργού Οικονομικών Μάρτιν Γκούζμαν, του διαχειριστή της συμφωνίας που ήθελε το ΔΝΤ.
Μια πολύ διαφορετική άποψη είναι αυτή του οικονομολόγου Χόρχε Μαρκίνι, ο οποίος δηλώνει ότι τα συμπεράσματα για την πλήρη απομόνωση από τον κόσμο που θα επιτευχθεί αν δεν γίνουν δεκτά τα αιτήματα των πιστωτών, είναι απολύτως συζητήσιμα και παράλογα.
Πρόσθεσε ότι “παραδόξως, θα μπορούσε να συμβεί το εντελώς αντίθετο αυτή τη στιγμή της τεράστιας αβεβαιότητας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Εάν η Αργεντινή τιμωρηθεί για την άρνηση των απαιτήσεων του ΔΝΤ για προσαρμογές, με μποϊκοτάζ των εξαγωγών τροφίμων της, ο κόσμος θα υποστεί πολύ σοβαρότερα προβλήματα, χάνοντας, όταν το έχει περισσότερο ανάγκη, τον εναλλακτικό εφοδιασμό των πολύ σημαντικών και ζωτικών εξαγωγών σιτηρών, ελαιούχων σπόρων και κρέατος της Αργεντινής”.
Τα επιχειρήματα υπέρ της αποδοχής συνοψίστηκαν από τον φιλοκυβερνητικό βουλευτή – πρώην κομμουνιστή ηγέτη, νυν ηγέτη του Κόμματος Αλληλεγγύης, πρώην αντιπρόεδρο της Μπόκα Τζούνιορς, πρώην πρόεδρο της Banco Credicoop – Κάρλος Χέλερ: “αυτή η κυβέρνηση, λόγω των αρχών της, δεν θα κατέφευγε ποτέ στο ΔΝΤ, αλλά έλαβε μια πραγματική ωρολογιακή βόμβα και έπρεπε να καθίσει να διαπραγματευτεί”.
Σε κάθε περίπτωση, οι προοπτικές, το νόημα και οι συνέπειες του οικονομικού προγράμματος υπό την εποπτεία του ΔΝΤ θα φανούν στην εφαρμογή τους. Ο κόσμος αλλάζει πολύ γρήγορα και το ρολόι της ιστορίας χτυπά δυνατά στην Αργεντινή, μια χώρα όπου το 40% του πληθυσμού της βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.
* Ο Aharonian είναι δημοσιογράφος και επικοινωνιολόγος από την Ουρουγουάη. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών σε ζητήματα ένταξης. Δημιουργός και ιδρυτής του Telesur. Είναι πρόεδρος του Ιδρύματος για την Ένταξη της Λατινικής Αμερικής (FILA) και διευθύνει το Κέντρο Στρατηγικής Ανάλυσης της Λατινικής Αμερικής (CLAE). Ο Della Croce είναι Αργεντινός οικονομολόγος, καθηγητής και συνεργαζόμενος ερευνητής στο CLAE.
Μετάφραση από τα ισπανικά: Pressenza Athens.
