Ο Juanfe Jiménez, ιατρικός συντονιστής των ΜΚΟ Proactiva Ανοιχτή Αγκαλιά, συμμετείχε στην ολομέλεια με θέμα «Η βία των εκτοπισμένων και των προσφύγων: πόλεις καταφυγίου», που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Φόρουμ για την αστική βία και την εκπαίδευση στη συνύπαρξη και την ειρήνη. Σε αυτή τη συνέντευξη, μιλάει για τη δράση του, τις αιτίες που κινδυνεύουν οι άνθρωποι που κινδυνεύει η ζωή τους και διασχίζουν τη Μεσόγειο, τις πιθανές λύσεις, τη δύναμη των πληθυσμών και πολλά άλλα.

Αναφέρεστε στους ανθρώπους που σώζετε καλώντας τους “ναυαγούς”. Τι σημαίνει αυτός ο όρος για εσάς;
Όλοι οι άνθρωποι που σώζουμε κινδυνεύουν να πνιγούν στη θάλασσα, έχουν αφήσει μια παραλία, σχεδόν πάντα στη Λιβύη, σε αποπληθωριστικές σχεδίες, με μεγάλη ακαταστασία και με πάνω από 140 άτομα ,οι οποίοι μετά από μέγιστη διαδρομή 48 ωρών φτάνουν σε ένα σημείο όπου ξεμένουν από καύσιμα και δεν μπορούν να κινηθούν, δεν μπορούν να φτάσουν μια ασφαλές λιμάνι, είναι αδύνατο. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που βρίσκουμε, άνθρωποι που δεν έχουν σωσίβια, δεν έχουν ρούχα, δεν έχουν παπούτσια, δεν έχουν τροφή, δεν έχουν νερό, που εγκαταλείφθηκαν στη μέση της θάλασσας χωρίς να βλέπουν γη πουθενά, χωρίς να γνωρίζουν πού βρίσκονται ή τι θα συμβεί σε αυτούς. Αν είμαστε τυχεροί και τους βρούμε, βρούμε αυτή τη μικρή κουκκίδα να επιπλέει στη θάλασσα, τότε είναι αρκετά τυχεροί να διασωθούν και να ανεβούν στο σκάφος μας, να μπορέσουμε να τους βοηθήσουμε και να τους μεταφέρουμε σε μια θέση, σε ένα ασφαλές λιμάνι.

Ένα μέρος της κοινωνίας βλέπει τους πρόσφυγες ως κίνδυνο. Τι μπορείτε να πείτε;
Λοιπόν, νομίζω ότι πρόκειται για μια εκστρατεία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για παραπληροφόρηση και μαζική δηλητηρίαση του πληθυσμού. Απλά, αν κοιτάξουμε τους αριθμούς – δεν θα τους περιγράψω τώρα γιατί δεν τους ξέρω ούτε εγώ, αλλά ο καθένας μπορεί να τους δει- ο αριθμός των ανθρώπων σε αυτή την περίπτωση που πράγματι έφτασαν ως πρόσφυγες στην Ευρώπη είναι γελοίος σε σύγκριση με το συνολικό πληθυσμό. Με άλλα λόγια, είναι πολύ λίγοι, αλλά φαίνεται ότι εισβάλλουν και καταστρέφουν τους πόρους μας, καταστρέφουν την ευημερία μας και ούτω καθεξής. Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει, νομίζω ότι υπάρχει μια δηλητηριώδης ενημερωτική εκστρατεία για πολιτικούς λόγους και αυτό είναι που προκαλεί στον πληθυσμό να πιστεύει ότι είναι επικίνδυνοι άνθρωποι. Φυσικά, είναι άνθρωποι όλων των ειδών, υπάρχουν καλοί άνθρωποι, κακοί άνθρωποι, ψηλοί άνθρωποι, χαμηλοί άνθρωποι, είναι άνθρωποι σαν τους υπόλοιπους λαούς.

Ποιος υποστηρίζει και ποιος αρνείται τη δράση σας;
Νομίζω ότι υπάρχει μια αρκετά ισχυρή υποστήριξη από τον γενικό πληθυσμό. Όποιος είναι λίγο ανθρώπινος, όποιος έχει λίγη ανθρωπιά, πρέπει να υποστηρίξει αυτήν την ενέργεια. Όποιος αρνείται, τι να πω, απορρίπτει εξίσου εξτρεμιστικές ομάδες, εκείνους που προκαλούν αυτές τις πληροφορίες, οι οποίες, όπως είπα προηγουμένως, δηλητηριάζουν; και πέρα από αυτό, υπάρχουν επίσης δημόσιοι θεσμοί και πολιτικές αρχές που εμποδίζουν τη δράση μας. Η Ιταλία και η Μάλτα έκλεισαν τα λιμάνια στο πλοίο μας, γεγονός που παραβιάζει όλα τα διεθνή ναυτικά πρότυπα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν μπορούμε καν να εισέλθουμε για ανεφοδιασμό, ούτε να κάνουμε αλλαγές στο πλήρωμα.

Μιλώντας για δράση, πώς ήταν η εμπειρία σου στη Λέσβο;
Η Λέσβος ήταν η πρώτη θέση που φτάσαμε. Δόθηκαν ισχυρές πληροφορίες σχετικά με την μεταναστευτική κρίση, για τους ανθρώπους που διατρέχουν τόσους πολλούς κινδύνους από την Τουρκία στην Ελλάδα. Αυτό ώθησε εκείνους που διαχειρίζονταν την οργάνωση εκείνη τη στιγμή να πάνε επιτόπου και να προσπαθήσουν να βοηθήσουν, να βοηθήσουν, επειδή ήταν οι βασικοί διασώστες. Έτσι, αφού πολλοί ήρθαν να δουν τι συμβαίνει και κανείς δεν έκανε τίποτα ο Oscar Camp, ο οποίος είναι ο πρόεδρος και ιδρυτής του Open Arms, δημιούργησε μια ΜΚΟ, αναζήτησε τρόπους και μέσα για την πρόληψη των πνιγμένων ανθρώπους για να εξασφαλίσει τουλάχιστον την ασφαλή μεταφορά τους.

Συνεργάζεστε επί του παρόντος με την Maritime Relief; Θα επεκτείνετε τη δράση σας;
Ναι, έχει επιτευχθεί συμφωνία με την ισπανική ναυτική διασωστική ομάδα για να συνεργαστούμε σε δράσεις διάσωσης στη θάλασσα στο νότο, στη θάλασσα του Αλμποράν και στο Στενό του Γιβραλτάρ. Εδώ και δύο μήνες έχουμε δουλέψει μαζί τους. Δεν είχαμε μεγάλη δραστηριότητα και στο τέλος αποφασίσαμε να επιστρέψουμε στη Βαρκελώνη. Ο άμεσος στόχος μας είναι να επιστρέψουμε στη Μεσόγειο γιατί δεν θέλουμε να σταματήσουμε, είμαστε ένας οργανισμός που σώζει τους ανθρώπους, έτσι δεν μπορούμε να σταματήσουμε και να μην κάνουμε τίποτα.

Ποια νομίζετε ότι είναι η ρίζα του προβλήματος;
Πάντα λέω το ίδιο πράγμα. Κάθε φορά που συζητάμε για τη μετανάστευση, υπάρχει μια πρόταση που ολοκληρώνει τη συζήτηση και είναι: “Πρέπει να δράσουμε στη ρίζα”. Οι άνθρωποι φεύγουν από σημεία σύγκρουσης, όπου υπάρχει μιζέρια, όπου υπάρχει κίνδυνος. Αυτό προκαλείται συνήθως από τις πλουσιότερες περιοχές του κόσμου που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τους φυσικούς πόρους ή να ελέγξουν τις τοπικές περιοχές και έτσι να αποτρέψουν μια χώρα να αναπτυχθεί με σαφή και σωστό τρόπο. Αυτό μεταφράζεται σε όλα τα διεθνή συμφέροντα σε μια περιοχή, η οποία αναγκάζει τους ανθρώπους σε αυτή την περιοχή να ξεχαστούν. Είναι οι μεγάλοι ξεχασμένοι.

Τι πρέπει να κάνετε και ποιος πρέπει να το κάνει για να λυθεί αυτό το σοβαρό πρόβλημα;
Δεν είμαι ειδικός σε γεωστρατηγικά θέματα και δεν προσποιούνται ότι μπορώ να μιλήσω γι ‘αυτό, αλλά νομίζω ότι υπάρχει μια πραγματικότητα, ότι δηλαδή υπάρχουν πολλές χώρες πλούσιες σε φυσικούς πόρους στον πλανήτη, αλλά αυτές είναι οι χώρες με το μεγαλύτερο ποσό της φτώχειας, της εξαθλίωσης, της βίας, κ.λπ. . Νομίζω ότι αυτό προωθείται με κάποιο τρόπο, χρηματοδοτείται ή τουλάχιστον δεν εμποδίζεται από τις χώρες που έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν. Τόνισα μόλις ότι υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που, κατά κάποιο τρόπο, ενθαρρύνουν τη συνέχιση αυτής της κατάστασης. Υπάρχουν πόλεμοι στον κόσμο και, όσο υπάρχουν πόλεμοι, θα υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να ξεφύγουν από τους πολέμους αυτούς. Επομένως, σας λέω ότι αν θέσουμε τέλος σε πολέμους, θα απαλλαγούμε από το πρόβλημα. Είναι μια τόσο απλή λύση, τόσο αθώα και τόσο αφελής που σχεδόν δεν το περιμένουμε.

Φυσικά, είναι προφανές ότι κανείς δεν θέλει να εγκαταλείψει τη θέση του, κανείς δεν θέλει να εγκαταλείψει το σπίτι του, την οικογένειά του, χωρίς να τους δει ξανά. Αυτό συμβαίνει για έναν λόγο και απαιτεί πολιτική βούληση σε όλο τον κόσμο για να μην συμβαίνει. Λέω επίσης ότι έχουμε μια ορισμένη δύναμη, εμείς οι πολίτες έχουμε τη δύναμη να αλλάξουμε τα πράγματα με την ψήφο μας, εκλέγουμε τους ανθρώπους που λαμβάνουν τις αποφάσεις, οπότε ίσως πρέπει να το σκεφτούμε. Μπορούμε επίσης να κινητοποιούμαστε όταν βλέπουμε ότι παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο, όταν διαπιστώνουμε ότι παραβιάζονται από όλες τις πλευρές, παραβιάζονται όλοι οι διεθνείς νόμοι και ο ναυτικός νόμος. Πρέπει να κινητοποιούμαστε. Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αποκτηθούν όλα αυτά τα δικαιώματα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν είναι δυνατόν να τα χάσουμε αργά και σταδιακά τα τελευταία χρόνια.

Πώς αισθάνεσαι που σώζετε ζωές; Μπορείτε να μας πείτε μια συγκεκριμένη στιγμή;
Η σωτηρία των ζωών είναι μια μεγάλη λέξη. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πρόσωπο που σώζει ζωές. Θεωρώ τον εαυτό μου κάποιον που είναι αρκετά τυχερός για να σώσει άλλους. Είναι ευτυχές να μπορώ να φτάσω σε ένα σημείο όπου συναντώ ανθρώπους στους οποίους μπορώ να σώσω τη ζωή μου χάρη στην ελαφριά χειρονομία ενός βραχίονα που αναδύεται από το νερό. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα πιο όμορφο από αυτό. Δεν υπάρχει τίποτα που να σας κάνει να αισθάνεστε καλύτερα από το να βλέπετε το πρόσωπο κάποιου που ξαφνικά αισθάνεται ασφαλής, που ξέρει ότι τουλάχιστον εκείνη την ημέρα δεν πρόκειται να πνιγεί στη θάλασσα.

Μπορεί η εμπειρία σας να μεταδοθεί σε άλλους;
Γι ‘αυτό μιλάμε, εξηγούμε τι κάνουμε. Αυτός είναι ο λόγος που πηγαίνουμε όπου μας καλούν να πούμε τι θέλουμε να κάνουμε. Προφανώς μεταδίδεται, είναι μεταδοτική. Από την πρώτη αποστολή μου, από την πρώτη μου εμπειρία συνεργασίας, έχω επανέλθει πάντα λέγοντας ένα πράγμα: αν είστε πρόσωπο όπως αυτό που προστάζουν οι εντολές του Θεού, μην μολυνθείτε από τους ανθρώπους, μην μολυνθείτε από τον συνεταιρισμό. Ενθαρρύνω όλους να διαβάζουν, να είναι καλά ενημερωμένοι για όλες τις συγκρούσεις, για όλες τις πραγματικότητες και να ενεργούν αναλόγως.

——————–
Μετάφραση από τα ιταλικά για την ελληνική Pressenza: Κλεοπάτρα Νικολού.