Μαρία, συντονίζεις το κέντρο ημέρας της PRAKSIS από το Νοέμβριο του 2016, τι σου έχει κεντρίσει περισσότερο το ενδιαφέρον εδώ;
Είναι μεγάλη πρόκληση καθημερινά να καταφέρνουμε να ξεπερνάμε τις προκαταλήψεις και το εγώ μας και να δουλεύουμε σαν μία ομάδα για έναν κοινό στόχο, που δεν είναι ο βιοπορισμός, αλλά η ανακούφιση του ανθρώπου που έρχεται σε εμάς. Το Κέντρο Ημέρας είναι ένα μάθημα ζωής.

Η Μαρία Κατσούλη, συντόνισε το Κέντρο Ημερήσιας Φιλοξενίας Αστέγων της PRAKSIS από το Νοέμβριο του 2016 μέχρι το Σεπτέμβριο του 2017.

Αν ένας άστεγος έρθει και ζητήσει να γίνει εθελοντής στο κέντρο ημέρας, θα βρει κάτι να κάνει, θα του δοθεί ο «χώρος»;
Η ισορροπία είναι λεπτή. Πρέπει πάντα να προσέχουμε να μην δημιουργηθούν ανισότητες μεταξύ των αστέγων που επισκέπτονται το κέντρο, να μην νιώθουν ότι κάποιος έχει διακριτική μεταχείριση σε βάρος άλλων, ότι εμείς τον «ξεχωρίζουμε», αλλά ούτε και ο ίδιος να λάβει λάθος μηνύματα. Αν θέλουμε αυτό να λειτουργήσει θα πρέπει να βρούμε έναν τρόπο που από τη μία θα μπορούμε να στηρίξουμε και θα δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους.

Τι υπηρεσίες προσφέρει το Κέντρο Ημέρας;
Οι βασικές υπηρεσίες που προσφέρονται είναι υπηρεσίες ατομικής υγιεινής, δηλαδή μπάνιο και πλυντήριο. Επιπλέον, υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης, δηλαδή κοινωνικοί επιστήμονες διερευνούν τις ανάγκες των αστέγων, δημιουργούν ένα ατομικό πλάνο δράσης και είτε βοηθούν με μέσα που διαθέτουμε ή διασυνδέουν σε κατάλληλες υπηρεσίες και φορείς για να βρεθούν λύσεις. Επίσης, παρέχεται πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα, ρουχισμός και λειτουργεί κομμωτήριο, βιβλιοθήκη και η «Παιδική Γωνιά», που είναι χώρος απασχόλησης των μικρών επισκεπτών μας, μέχρι να εξυπηρετηθούν οι γονείς τους.

Αλήθεια ποιες είναι οι ανάγκες ενός ανθρώπου που ζει στο δρόμο;
Η βασική ανάγκη ενός αστέγου κακά τα ψέματα, είναι το προφανές, η στέγη. Σε αυτό τον τομέα υπάρχει μεγάλο κενό. Δεν καλύπτεται εύκολα από το κράτος, οι χώροι στέγασης είναι λίγοι σε σχέση με την ανάγκη και η λίστα αναμονής πολύ μεγάλη, πολλές φορές μπορεί να ξεπερνά και τους 10 μήνες. Υπάρχουν αιτήματα που δεν έχουν γίνει ακόμα δεκτά από την εγγραφή των ωφελούμενων στο Κέντρο. Χρειάζονται επίσης δομές κατάλληλες για ανθρώπους που ανήκουν σε παραπάνω από μία ευάλωτες ομάδες. Που έχουν για παράδειγμα ψυχική νόσο, είναι ουσιοεξαρτώμενοι και ζουν στο δρόμο.
Μεγάλη ανάγκη υπάρχει για εργασιακή επανένταξη για να σπάσει ο κύκλος «είμαι άστεγος-δεν μου δίνονται ευκαιρίες και επειδή δεν έχω δουλειά εξακολουθώ να μένω άστεγος».
Πέρα από αυτά, οι άνθρωποι που ζουν στο δρόμο θέλουν ένα καταφύγιο για ζεστασιά το χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι, ένα ρόφημα, την αίσθηση ενός οικείου και ασφαλούς περιβάλλοντος, κάπου που να μπορούν να πλυθούν οι ίδιοι, να πλύνουν ή να αλλάξουν τα ρούχα τους, να κουρευτούν, βασικές ανάγκες δηλαδή… Ειδικά η υπηρεσία του κομμωτηρίου έχει πολύ μεγάλη ζήτηση…
Ο Φραγκίσκος Φαρμάκης, είναι εθελοντής κομμωτής στο κέντρο ημερήσιας υποδοχής αστέγων της PRAKSIS.

 

Πες μας Φραγκίσκο, τι προσφέρεις εδώ κι από πότε;
Έχουμε διαμορφώσει ένα χώρο μέσα στο κέντρο ημέρας σαν κομμωτήριο, εκτός από κούρεμα μπορούμε να κάνουμε λούσιμο, περιποίηση του κεφαλιού από αρρώστιες, βαφές, τα πάντα. Κλείνω σε λίγο 7 μήνες, στους οποίους παρέχω υπηρεσίες σε εθελοντική βάση τρεις φορές την εβδομάδα. Έρχομαι με την σκέψη ότι θα ασχοληθώ με 4 κεφάλια την ημέρα αλλά καταλήγω να ασχολούμαι με πολύ περισσότερο κόσμο. Κι αν καμιά φορά τύχει να μην έχω ραντεβού, βγαίνω έξω και φωνάζω «ποιος/α θα έρθει για κούρεμα και περιποίηση;»

Έχεις πελατεία;
Είμαι γεμάτος πάντα.

Σου ζητούν μοντέρνα κουρέματα;
Ανάλογα αν πρόκειται για νέους ανθρώπους τότε ναι, κάνουμε περισσότερο μοντέρνα αλλά έχουμε και περιπτώσεις μεγάλων ανθρώπων που ζητούν ένα απλό κλασικό κούρεμα.

Ποια είναι η εμπειρία σου μέχρι στιγμής;
Ένα λούσιμο και ένα χτένισμα δίνει πάντα την αίσθηση μιας φρεσκάδας, σαν ένα νέο ξεκίνημα. Νομίζω ότι με αυτή την υπηρεσία προσφέρω λίγη από τη χαμένη αξιοπρέπεια, γεμίζει η ζωή μου όταν το βλέπω αυτό να συμβαίνει στους ανθρώπους που έρχονται να κουρευτούν. Ίσως την ίδια ή την επόμενη μέρα να τους φερθούν καλύτερα σε μια δημόσια υπηρεσία ή στον ΟΑΕΔ ή αν καταφέρουν να έχουν μια συνέντευξη για δουλειά.

Μαγικές λέξεις Μαρία λέει εδώ ο Φραγκίσκος: ΟΑΕΔ, δουλειά… Ποιο είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο σε ζητήματα προνοιακά και αναζήτησης εργασίας;
Το βασικό εμπόδιο είναι ότι δεν αναγνωρίζονται οι άστεγοι ως άνεργοι, καθώς δεν έχουν διεύθυνση κατοικίας, οπότε δεν μπορούν να εγγραφούν στα μητρώα του ΟΑΕΔ, δεν μπορούν να λάβουν όποιου τύπου υπηρεσίες θα δικαιούνταν και φυσικά επίδομα ανεργίας. Τώρα σχετικά με την αναζήτηση εργασίας, μία από της υπηρεσίες του Κέντρου είναι η Εργασιακή Συμβουλευτική. Βοηθάμε στην δημιουργία βιογραφικού, στην παρακολούθηση αγγελιών, στην ενδυνάμωση ανθρώπων που δεν νιώθουν ακόμα έτοιμοι.. Πολλοί άνθρωποι έχουν χάσει το κουράγιο τους και έχουν παραιτηθεί. Πολλοί πιστεύουν ότι δεν θα τα καταφέρουν με την υπάρχουσα κατάσταση να ορθοποδήσουν γιατί έχουν να αντιμετωπίσουν και την προκατάληψη.. υπάρχει φόβος, μεγάλο εμπόδιο.

Τι περίμενες να βρεις σε έναν χώρο σαν αυτό και τι τελικά βρήκες;
Καθώς δεν είχα δουλέψει στο παρελθόν καθόλου με άστεγο πληθυσμό δεν φανταζόμουν τι θα συναντήσω. Η δουλειά αυτή με βοήθησε να καταλάβω τι συμβαίνει γύρω μου. Ζω σε μία πόλη, προσπερνώ ανθρώπους στο πεζοδρόμιο, δεν καταλαβαίνω στην ουσία τι είναι αυτό που βλέπω και δεν μπαίνω στη διαδικασία να καταλάβω κιόλας. Αυτή η δουλειά με αφύπνισε πάρα πολύ. Έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα γύρω μου, έχω αρχίσει να εκτιμώ πράγματα, όχι μόνο τα υλικά, που τα θεωρούσα δεδομένα. Το κέντρο ημέρας είναι ένα σχολείο. Θεωρούμε πολλά πράγματα στη ζωή μας δεδομένα, μας δίνονται, τα χρησιμοποιούμε, τα ξοδεύουμε, τα σκορπάμε… δεν μπαίνουμε καν στη διαδικασία να σκεφτούμε ότι το ελάχιστο που έχουμε εμείς κάποιοι το θεωρούν πολυτέλεια. Αναθεώρησα πολλά πράγματα: το να έχω ένα σπίτι καταρχήν.. το να μπορώ να γυρίσω σε ένα ζεστό σπίτι όταν έξω κάνει κρύο, να έχω φαγητό, οικογένεια, φίλους.. θεωρούμε ότι κάποια πράγματα θα τα έχουμε για πάντα. Δεν είναι καθόλου έτσι, είναι πολύ λεπτή η γραμμή.

Δυστυχώς χρειάστηκε η οικονομική κρίση για να εκτιμήσουμε αυτά τα πράγματα…
Ξέρεις τι, το πρόβλημα είναι ότι δεν στρεφόμαστε μέσα μας, είμαστε πολύ επιδερμικοί, μπορεί να φοβόμαστε κιόλας γι αυτό που θα βρούμε… Ούτε το έξω από εμάς αντέχουμε όμως, το πρόβλημα του άλλου.. γιατί  θα ξυπνήσει το δικό μας. Κρίση αξιών; Πολύ μεγαλύτερη από την οικονομική.

Θυμήσου μια δυνατή στιγμή που έχεις ζήσει εδώ.
Πολλές δυνατές στιγμές ζήσαμε πέρσι το χειμώνα, με το χιόνι να πέφτει έξω και τους ανθρώπους μαζεμένους εδώ να προσπαθούν να ζεσταθούν, μοιράζαμε κουβέρτες και στεγνά ρούχα, σταφίδες και ζεστό τσάι. Το ίδιο και έξω στο δρόμο με τις ομάδες street-work. Τους κατευθύναμε στη συνέχεια στους χώρους έκτακτης φιλοξενίας. Η ικανοποίηση στο τέλος της ημέρας ότι 150 άνθρωποι βρήκαν ένα καταφύγιο, ήταν η πληρωμή για όλη τη δουλειά που κάναμε.

Μέλος της ομάδας street-work: επί το έργον στους δρόμους της Αθήνας.

 

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση λες;
Να γίνεις μια αγκαλιά που να χωράει όλο τον κόσμο, χωρίς διακρίσεις. Να καταφέρεις άνθρωποι που έχουν χάσει τη χαρά να χαμογελάσουν ξανά, άνθρωποι που δεν έχουν κανέναν και τίποτα να βρουν ένα καταφύγιο. Αυτό το πετυχαίνουμε με σκληρή δουλειά, αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε και σταθερό στόχο.

 

——-

To Κέντρο Hμερήσιας Φιλοξενίας Αστέγων της PRAKSIS, βρίσκεται στην οδό Δεληγιώργη 26-28, Αθήνα, τηλ: 2105244574, και λειτουργεί Δευτέρα – Κυριακή 9.00πμ – 9.00μμ.