Γράφει το ζαϊκλόνι*

 

“Στα νέα των ημερών” προσφάτως το MDMA χαρακτηρίστηκε απο το FDA (τον μεγάλο αμερικάνικο ΕΟΦ) ώς “Breakthrough Therapy” για την αντιμετώπιση της διαταραχής μετατραυματικού στρές (PTSD), μια είδηση που έκανε “πρωτοσέλιδα”. Λίγο πιο συγκεκριμένα, το FDA έδωσε το πράσινο φώς για μελέτη Φάσης 3 με το MDMA στην ένωση MAPS: έτσι, θα τρέξουν τις δοκιμές τους σε 200-300 ανθρώπους και θα τις ολοκληρώσουν το 2021 -ναι, έτσι κάπως παίζουν οι επιστημονικές έρευνες- αν καταφέρουν να βρουν…γύρω στα 25 εκατομμύρια δολάρια. Η απόφαση του FDA δεν έρχεται ως “σοκ” σε όσα άτομα γνωρίζουν, και εδώ δεν εννοούμε εκείνο το φιλαράκι που μετά μάσημα μιας καλής παρτίδας χαπιών ή το ρούφηγμα του σχετικού μύτου σου έκανε τηλέφωνο 3 η ώρα το βράδυ ισχυριζόμενο πως επιτέλους “έβγαλε άκρη με την πάρτη του” – μιλάμε για άτομα που κοντά 40 χρόνια ασχολούνται επιστημονικά με το θέμα, είτε επίσημα είτε ανεπίσημα.

 

Εν όψει των παλαιών νέων, και μιας που πήρε λίγο να ψυχραίνει τις απογευματινές ώρες, κερνάω κατάλληλο “σεντονάκι” από εκείνα τα παλιά και έμπιστα.

 

——–

 

Ecstasy — πλέον τα παλικάρια το φωνάζουν MDMA καθώς θυμούνται με τρόμο και αηδία πως πριν μια δεκαετία έμπαιναν κάμερες σε σκοτεινά “καταγώγια“, όπου γίνονταν rave parties, φυσικά, με συνοδεία “σαδομαζοχιστικών” οργάνων όπως Devil Sticks και Poi. Εκεί μέσα, γραφόντουσαν πάνω στο ακριβό φιλμ διάφορες παράξενες ιδρωμένες ως την κωλοχωρίστρα φιγούρες, με τις κόρες των ματιών τους μεγάλες σαν πιατάκια του καφέ, να μασάνε τα ούλα τους με μανία. Και να χορεύουν “ακαταλαβίστικες” μουσικές, ναι, τρόμαζε και αυτό καμπόσο τους γονείς. Εδώ που τα λέμε, λίγο το νεαρό και επαναστατικό της ηλικίας, λίγο η ζέστη και το στοίβαγμα του χώρου, λίγο τα χαπάκια που τα τρώγανε σαν χάπατα, τα παλικάρια θα χόρευαν ακόμα και να τους χτυπούσες καπάκια κατσαρόλας.

 

Στις μακρινές Αμερικές γίνονταν μια από τα ίδια, ίσως πιο μεγάλα, πιο φαντεζί, χωρίς τόσο συνωστισμό και με ωριμότερο κοινό — και κάπου εκεί στην άκρη υπήρξαν και άτομα που έλεγαν πως αυτό το χάπι μπορεί να έχει “θετική επίδραση στον άνθρωπο“, κάνανε κάμποσο ακτιβισμό για το στάτους αυτής της ουσίας και προσπαθούσαν να προωθήσουν την επιστημονική μελέτη πάνω της. Και τα κατάφεραν.

 

Χμ, όλα αυτά για ένα χάπι που σε κάνει να χτυπιέσαι στον ρυθμό μπλιμπλικιών και που το παίρνουν ένα μάτσο ιδρωμένοι νεαροί; Όλα αυτά για κάτι που “σε κάνει να χορεύεις όλη νύχτα“; Όχι ακριβώς… Το MDMA (για αρκετούς Ecstasy ή XTC) συγκεντρώνει ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά που το κάνουν κάτι παραπάνω από “φαινόμενο της rave κουλτούρας” ή μοδάτη τρέλα για λυκειόπαιδα (στα ’90s) ή για φοιτηταριό — στα ζίροουζ, πάντα στα ζίροουζ!

 

-Ποια είναι τα *επιθυμητά* αποτελέσματα αυτού του MDMA;

 

To MDMA χοντρικά ανήκει στα διεγερτικά – όπως θα έλεγες σπιντ“/αμφεταμίνη/μεθαμφεταμίνη. Έχει γίνει όμως “σπιτικό όνομα“, που ίσως έχει αναφερθεί και σε σαλόνια “αδαών συγγενών σου” και “άσχετων με την όλη φάση” λόγω άλλων ιδιοτήτων του, οι οποίες είναι αρκετά ενδιαφέρουσες.

 

Το 4ωρο δράσης του MDMA το χαρακτηρίζουν εκτός από το αίσθημα διέγερσης, αίσθημα πρωτοφανούς εγγύτητας απέναντι στους άλλους (ενσυναίσθηση, “σε νιώθω“), ευφορία, μειωμένο άγχος, αυξημένη ανάγκη για ειλικρίνεια απέναντι σε εαυτό και άλλους, όξυνση των αισθήσεων, αίσθημα αγάπης και συγχώρεσης προς τον εαυτό και τους άλλους, αίσθημα εσωτερικής ειρήνης και γενικά ένα κάρο αποτελέσματα που διαβάζονται σαν “γλυκανάλατες αγαπούλες” ή σαν να χτύπησες κάπου το κεφάλι σου και να χάζεψες απότομα.

 

O Ralph Metzner χαρακτήρισε το MDMA εμπαθογόνο (empathogen) και ο David Nichols το ονόμασε εντακτογόνο (entactogen), ουσιαστικά θεσπίζοντας μια “νέα κατηγορία ουσιών” για ουσίες που φέρουν αυτά τα χαρακτηριστικά με “κεφάλι” και “πατέρα” ανάμεσά τους το MDMA. O Metzner εννοούσε πως αυτή η ουσία προκαλεί ενσυναίσθηση προς τους άλλους, ο Nichols το προέκτεινε προτείνοντας πως τέτοιες ουσίες επιτρέπουν πάνω από όλα να έρθεις σε επαφή με τον ίδιο σου τον εαυτό.

 

Ο Alexander Shulgin στις αρχές του πειραματισμού του με αυτή την ουσία την χαρακτήρισε -με κάμποση δόση χιούμορ- “μαρτίνι με λίγες θερμίδες“, αναφερόμενος στ’ ότι η εμπειρία δεν ήταν heavy duty σαν των ψυχεδελικών και πως προκαλούσε μια αρκετά βολική μείωση των αναστολών του ατόμου. Τι συμβαίνει λοιπόν σε κάποιον που θα πάρει MDMA; Όχι, δεν θα πλημμυρίσει το οπτικό πεδίο σου από οπτικά φαινόμενα που θα σε κάνουν να μαζεύεις το σαγόνι σου από το πάτωμα, ούτε το μυαλό σου θα ξεφύγει σε τρελά “φιλοσοφικά” μονοπάτια. “Δεν θα συμβεί τίποτα“, τουλάχιστον όχι τίποτα βγαλμένο από ταινία, τίποτα “κοσμοϊστορικό” μέχρι που… θα παρατηρήσεις πως τα πράγματα τα βλέπεις κάπως διαφορετικά.

 

Πώς και πόσο διαφορετικά; Τόσο ώστε σε ένα ψυχοθεραπευτικό session ένα ζευγάρι να μπορέσει για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό να μιλήσει μεταξύ του “σαν άνθρωποι” και όχι σαν ζώα που μουγκρίζουν επί χρόνια μονολόγους και διαφημίζουν το αλάθητό τους (ή ακόμα πιο γλυκά για το ταίρι, τα ασυγχώρητα λάθη του άλλου). Τόσο ώστε ένα θύμα βιασμού ή ο παλαβωμένος από τον πόλεμο στρατιώτης (ή ακόμα και εσύ που από τότε που έχασες το Χ άτομο από εκεί την αρρώστια “έχει σπάσει κάτι μέσα σου“) να μπορεί να μιλήσει για αυτή την εμπειρία χωρίς να πέσει πάνω σε ψυχολογικούς μηχανισμούς άρνησης, εγωισμού ή ενοχικών συμπλεγμάτων και να αποδεχθεί/συγχωρέσει τον εαυτό του. Τόσο ώστε να ρίξεις το τουπέ σου, τον εγωισμό και την και καλά γαματοσύνη σου απέναντι στον φίλο, να ξεχάσεις για λίγο τις εμπάθειες, τα κόμπλεξ σου και τον τόσο περιπλεγμένο συναισθηματικό σου κόσμο και να επικοινωνήσεις “απλά και ανθρώπινα“.

 

Μετά το πέρας του τετράωρου; Θα γυρίσεις στην καθημερινή ζωούλα σου, με τους εγωισμούς, τα κόμπλεξ σου, τα κολληματάκια σου, θα γίνεις πάλι ο ο γαμάτος ή η γαμάτη -κανείς δεν σε βιάζει να είσαι κάτι άλλο εξάλλου- με την επιλογή του να ενσωματώσεις κάτι από τα παραπάνω που ένιωσες στην ζωή σου να παραμένει καθαρά προαιρετική. Μόλις γνώρισες μια ιλουστρασιόν και ίσως πιο-λαμπερή-από-ότι-είναι βερσιόν των “ψυχοθεραπευτικών” χαρακτηριστικών του MDMA, τον τρόπο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ψυχοθεραπεία από underground ψυχιάτρους που το χρησιμοποιούν στην ζούλα ως “μήνες ψυχοθεραπείας συμπυκνωμένους σε ένα τρίωρο“.

 

Την άλλη χρήση την γνωρίζεις, σου την πρόφτασαν. Κλαμπ, μουσική, ολονύχτιο χοροπήδημα, αγκαλιές και μια ολόκληρη σκηνή που έχει βγάλει μότο όπως PLUR (Peace Love Unity Respect) και κάμποσο εκκεντρικό φωσφοριζέ ντύσιμο (clubwear ναουμ). Αυτά στα “καλύτερά” του και κυρίως στο εξωτερικό, όπου ευδοκίμησε παραπάνω ως “κίνημα” το Rave. Η εμπειρία του MDMA με το “βεβιασμένο” της χαράς και της ανοιχτοσύνης του, σπάνια “στραβώνει” όπως θα μπορούσε να στραβώσει μια εμπειρία με ένα κλασικό ψυχεδελικό, και έτσι ταιριάζει “γάντι” για πολλά άτομα, για χρήση υπό τέτοιες συνθήκες. Το προβλέψιμο και θετικό της όλης εμπειρίας είναι επίσης ό,τι πρέπει, για προσωπικότητες που τους λείπει εγκράτεια — κάλλιστα μπορούν να βρεθούν να μπουκώνουν 10-10 τα χάπια κάθε Σαββατοκύριακο για να νιώθουν επαναλήψιμα όμορφα. Και κάπου εδώ αναρωτιέσαι τι μπορεί να κλείσει τόση “μαγεία” μέσα σε ένα χημικό μόριο…

 

-Μυρίζομαι να έρχεται η Κυρία Φαρμακολογία για βίζιτα, σωστά;

Σωστότατα. Το MDMA έχει “συγγένεια” για διάφορους υποδοχείς μονοαμινών, είναι όμως κυρίως ένας απελευθερωτής νευροδιαβιβαστών, και σ’ αυτό θεωρείται πως οφείλει την δράση του. Απελευθερώνει στην νευρωνική σύναψη νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη (ο κύριος νευροδιαβιβαστής πάνω στην απελευθέρωση του οποίου επιδρά) αλλά και ντοπαμίνη και νοραδρεναλίνη.

Τούτα χοντρικά ίσως τα έχεις δει και παλαιότερα στον γενικό τρόπο λειτουργίας διαφόρων διεγερτικών που “σκάσαν μούρη” στην αγορά “πρόσφατα“. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το πως το καταφέρνει αυτό το MDMA: θεωρείται πως επιδρά στον μεταφορέα μονοαμινών VMAT με τρόπο που αυξάνει τα επίπεδα αυτών των νευροδιαβιβαστών στο κυτταρόπλασμα του νευρικού κυττάρου, αλλά πως επίσης αντιστρέφει την λειτουργία των μεταφορέων σεροτονίνης SERT, έτσι ώστε αυτοί οι νευροδιαβιβαστές να βγουν από το κυτταρόπλασμα στην συναπτική σχισμή. Κανονικά οι SERT “μαζεύουν” την σεροτονίνη που “περισσεύει” στην συναπτική σχισμή και την επιστρέφουν στο εσωτερικό του κυττάρου — εξ’ ου και η αντιστροφή της δράσης τους θεωρείται κύριο “συστατικό” της δράσης του MDMA.

 

Το “μαγικό” των αποτελεσμάτων αυτής της ουσίας, το “ιδιαίτερο” αν προτιμάς, που δεν έχουν άλλα διεγερτικά, δεν έχει εξηγηθεί ικανοποιητικά ακόμα. Φαίνεται προς το παρόν πως βασικό στοιχείο για την επίτευξη των “ιδιαίτερων” χαρακτηριστικών αποτελεί το “σε τι ποσότητες απελευθερώνει το MDMA τον εκάστοτε νευροδιαβιβαστή” ή, αν πάλι προτιμάς, το κλάσμα σεροτονίνης:ντοπαμίνης:νοραδρεναλίνης — βάλε παραπάνω σεροτονίνη και ο χρήστης απλά χάσκει, βάλει παραπάνω ντοπαμίνη ή νοραδρεναλίνη και αρχίζεις να έχεις τα αποτελέσματα ενός “κλασικού διεγερτικού“. Αυτό το “επιθυμητό” ποσοστό είναι που προσπαθούν να προσομοιάσουν πολλές νέες χημικές ουσίες που πλασάρονται ως “νόμιμα” ή…”σε γκρίζα νομική περιοχή” υποκατάστατα του MDMA.

 

“Τελευταία” έχει εμπλακεί στην εξήγηση των αποτελεσμάτων του MDMA και η έκλυση οξυτοκίνης που προκαλεί, πιθανότατα μέσω μονοπατιών σηματοδότησης που είναι συνδεδεμένα με υποδοχείς σεροτονίνης, μια θεωρία αρκετά ελκυστική αν γνωρίζεις τι ακριβώς κάνει η οξυτοκίνη ή πως την αποκαλούν τα ΜΜΕ.

 

Μια άλλη ιδιαίτερη πτυχή της φαρμακολογίας του MDMA είναι ο μεταβολισμός του. Το MDMA μεταβολίζεται από το ένζυμο COMT (μεθυλτρανσφεράση της κατεχόλης, αν σε ενδιαφέρουν τούτα τα τζαργκόνια) αλλά και από ένζυμα του κυτοχρώματος P450 συγκεκριμένα τα CYP2D8 και CYP2D6.

 

Εδώ έρχεται το γλυκό κομμάτι: το MDMA αναστέλλει δοσοεξαρτώμενα τα συγκεκριμένα μέλη του P450, με αποτέλεσμα να έχει αρκετά σύνθετη φαρμακοκινητική και να επιτυγχάνει αυτό που οι φαρμακολόγοι περιγράφουν ως “κινητική μηδενικής τάξης“. Αυτή η αναστολή μπορεί να διαρκέσει μέχρι και βδομάδα.

 

Σε πιο ανθρώπινη γλώσσα, από μια δοσολογία και μετά, ενώ τα επίπεδα MDMA του αίματος αυξάνονταν ανάλογα με την δόση, ξάφνου αυξάνονται υπερβολικά δυσανάλογα: αν κάποιος έχει πάρει 50 mg και πάνω σε αυτά προσθέσει άλλα 10, τα επίπεδα MDMA του αίματός του θα τροποποιηθούν πολύ λιγότερο απ’ ότι αν λάβει αυτά τα 10 mg έχοντας πάρει 100 πρώτα. Αυτό έχει και πρακτική σημασία, αυξάνοντας τους κινδύνους του MDMA και τις παρενέργειες δυσανάλογα πολύ μετά από μια δόση σε σχέση με τα επιθυμητά αποτελέσματα, τα οποία από μια δόση και μετά πιάνουν “ταβάνι” και δεν αυξάνονται: ότι επίδραση μπορούσε να έχει το MDMA σε VMAT και SERT την έχει ήδη σε μια “κανονική” δόση, περαιτέρω αύξησή της προκαλεί απλά δράση του MDMA σε παράπλευρους “μοριακούς στόχους“, λόγω αυξημένης συγκέντρωσής του.

 

Κακή ιδέα λοιπόν το να τρώνε ορισμένοι 5 και 10 χάπια μέσα σε μια βραδιά — και δεν τους πιάνει παραπάνω και κινδυνεύουν…

 

-Έχω ακούσει άσχημα πραγματάκια για αυτό το διαόλι, τι παίζει;

 

Αν τα παραπάνω σου ακούστηκαν πολύ “γκλοσαρισμένα“, αν θεώρησες πως σε ένα μόριο δε βρίσκεται η Γη της Επαγγελίας, τότε ίσως διανύεις την φάση μετά το όνειρο του “θα αλλάξω τον κόσμο με μια απλή μα ριζοσπαστική ιδέα“. Έχεις δίκιο — υπάρχει και η “άσχημη πλευρά“, την οποία φυσικά την βοηθάει και η ανθρώπινη ηλιθιότητα ή η έλλειψη εγκράτειας και υπολογισμού των συνεπειών μπροστά στην πρόσκαιρη ηδονή.

 

Ότι ανεβαίνει πολλές φορές κατεβαίνει άσχημα, και ένα ιδιαίτερο εργαλείο μπορεί κάλλιστα να γίνει θέμα τρομοκρατίας από κανάλια και πολιτεία. Εν μέρει, όπου υπάρχει καπνός είναι πιθανό να υπάρχει και φωτιά… εκτός αν ο καπνός βγαίνει από τα καψαλισμένα σου εγκεφαλικά κύτταρα. Μπρε λες; Πέραν των κινδύνων που έχει ένα διεγερτικό (καρδιοτοξικότητα, αμφεταμινική ψύχωση, πιθανή εξάρτηση) το XTC έχει και άλλες παρενέργειες.

 

-Νευροτοξικότητα

 

Όχι, μην ανοίγεις λεξικό: το “καίω νευρικά/εγκεφαλικά κύτταρα” επί του επιστημονικότερου. Προσοχή λίγο εδώ, φρόντισε να διαβάζεις με ματάκια ξεμπαφιασμένα: υπάρχουν ουσίες που μπορούν να καταστρέψουν εγκεφαλικά κύτταρα — νευροτοξικότητα όμως δεν σημαίνει μόνο αυτό, η έννοια μπορεί να περιέχει και άλλες δομικές αλλαγές στα κύτταρα.

 

Εδώ έχουμε για παράδειγμα το MDMA που δεν φαίνεται από τις ως τώρα μελέτες να σκοτώνει τόσο τα νευρικά κύτταρα, όσο το να προκαλεί ζημιά στους άξονές τους (δηλαδή στο μέρος του κυττάρου το άκρο του οποίου φέρει την σύναψη με την οποία επικοινωνεί χημικά με άλλα κύτταρα) και αυτό, πάλι, το κάνει σχετικά επιλεκτικά, κυρίως δηλαδή στους σεροτονινεργικούς νευρώνες (νευρώνες που είναι οι “κύριοι παίκτες” στο παιχνίδι σεροτονίνης του εγκέφαλου).

 

Για το τι είδους/συχνότητα χρήσης προκαλεί την ζημιά, αν ο εγκέφαλος επανέρχεται, και ποια η κλινική σημασία μιας τέτοιας ζημιάς, τα πράγματα δεν είναι ακόμα ξεκάθαρα — νομίζω πως θα χρειαστεί να περιμένουμε λίγο, έτσι ώστε τα πειραματόζωα αυτής της γενιάς που κάνουν βαριά χρήση να μεγαλώσουν μερικές δεκαετίες για να δούμε τα μακροχρόνια αποτελέσματα του “χόμπι” τους (π.χ. απώλεια μνήμης, συγκέντρωσης, πιθανή έκπτωση νοητικών ικανοτήτων).

 

Όσον αφορά την προσεκτική, μετρημένη χρήση, σαν αυτή που προτείνουν πρωτόκολλα στα πλαίσια ψυχοθεραπείας, δεν φαίνεται να υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες για αυτό το φαινόμενο.

 

Ο μηχανισμός που το MDMA ασκεί τοξική δράση στο σεροτονινεργικό σύστημα είναι σύνθετος και έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες, οι οποίες μάλλον κρατούν από ένα κομματάκι της “αληθείας” η καθεμιά μέσα της. Συνοπτικά, η ζημιά μπορεί να προέρθει από μεταβολίτες του MDMA, που προκύπτουν μετά από διάνοιξη της “μεθυλενεδίοξυ” γέφυρας του μορίου, από μεταβολίτες της ντοπαμίνης (ναι, του γνωστού νευροδιαβιβαστή) υπό τις τροποποιήσεις που κάνει το MDMA στην συναπτική λειτουργία εκείνη την στιγμή, ή από την δημιουργία ελευθέρων ριζών.

 

Όλες οι θεωρίες έχουν ως κοινό πως η ζημιά προέρχεται ουσιαστικά είτε από οξειδωτικό στρες (αυξημένη παραγωγή των κλασικών ελευθέρων ριζών στον εγκέφαλο) είτε από την παραγωγή μεταβολιτών με παρόμοια δράση -δηλαδή οξειδωτική δράση, αυξημένη “αντιδραστικότητα” έναντι βιομορίων του κυττάρου.

 

Ένα ενδιαφέρον κεφάλαιο για την μελέτη του σύνθετου μηχανισμόυ τοξικότητας είναι η δημιουργία του DiFMDA, ενός αναλόγου του παρόμοια νευροτοξικού MDA (To MDA είναι “αδερφάκι” του MDMA, ό,τι η αμφεταμίνη για την μεθαμφεταμίνη), το οποίο φέρει στον άνθρακα της μεθυλενεδίοξυ ομάδας αντί για δυο υδρογόνα, δυο φθόρια. Αυτό εμποδίζει το “άνοιγμα” της “γέφυρας” και πιθανότατα να είναι λιγότερο νευροτοξικό από το μητρικό μόριο — αν και υπάρχουν στοιχεία πως ίσως είναι και… ανενεργό από πλευράς ψυχοενεργών αποτελεσμάτων.

 

Πέραν των παραπάνω παρατηρείται επίσης γενικά πτώση της λειτουργικότητας αυτών των κυττάρων, και όσον αφορά τους μεταφορείς σεροτονίνης που διαθέτουν, άλλα και όσον αφορά την σύνθεση σεροτονίνης (αναστέλλει ένζυμα βασικά για την σύνθεσή της, π.χ. την υδροξυλάση της τρυπτοφάνης), κάτι που γενικά μπορεί να θεωρηθεί “κακή ιδέα” να το κάνεις συχνά στον εαυτό σου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν μελέτες (σε τρωκτικά) που δείχνουν πως η νευροτοξικότητα του MDMA αυξάνεται σε περιπτώσεις που το ζωάκι που το έχει πάρει εκτίθεται σε δυνατούς ήχους, σε πολύ ζεστό δωμάτιο ή το έχει λάβει σε συνδυασμό με καφεΐνη. Τι λες λοιπόν για έναν υπέροχο ολονύκτιο ξεφάντωμα, υπό τους ήχους της αγαπημένης σου μουσικής σε κάποια κλειστοφοβική τρύπα αφότου έχεις φυσικά κατεβάσει το χαπάκι σου συνοδεία Red Bull;

 

-Χάσιμο της “Μαγείας”

 

Σύνηθες φαινόμενο σε τακτικούς χρήστες MDMA είναι αυτό που αποκαλούν πολλοί “χάσιμο της μαγείας“: η βαθμιαία “χρήση-με-την-χρήση” εξασθένηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της εμπειρίας του MDMA (ενσυναίσθηση, το “feeling” που τσαμπουνάνε τα μπασμένα), μέχρι που αυτό που απομένει είναι μέσες-άκρες τα διεγερτικά αποτελέσματα της ουσίας. Χαρακτηριστικό εδώ αυτής της κατάστασης πως αρκετοί υποστηρίζουν πως η “μαγεία” δεν επιστρέφει ή επιστρέφει μετά από αρκετά μεγάλη αποχή από το “σπορ” (διάβαζε “χρόνια“).

 

Τα πιο ανυποψίαστα παιδάκια αποδίδουν αυτή την αλλαγή συνήθως σε πτώση της ποιότητας/ποσότητας του εμπορικά διαθέσιμου MDMA (“που’ναι τα παλιά τα καλά τα χάπια Μάκη μου!“) παρά σε αλλαγή του εαυτού τους ή της νευροχημείας τους. Αυτή την εσφαλμένη θεώρηση ανατρέπουν μαρτυρίες ατόμων με πρόσβαση σε καθαρό υλικό και ζυγισμένες δόσεις όπως η Ann Shulgin, γυναίκα του Alexander Shulgin που ασχολήθηκε με την ψυχοθεραπεία χρησιμοποιώντας αυτό το υλικό το οποίο της το παρείχε… ποιος άλλος; Αναφέρει η ίδια πως μετά από αρκετές “συνεδρίες” με τους “ασθενείς” της, το υλικό έχασε την μαγεία του.

 

Ο λόγος που κάτι τέτοιο συμβαίνει δεν είναι πλήρως κατανοητός, και σημαντικό είναι να διαχωριστεί αυτό το φαινόμενο από την παροδική ανοχή που μπορεί να παρατηρηθεί με την συχνή χορήγηση μεγάλου μέρους ψυχοτρόπων ουσιών. Ως πιθανές εξηγήσεις έχουν προταθεί η νευροπροσαρμοστικότητα (ότι δηλαδή ο εγκέφαλος κάνει μακροχρόνιες αλλαγές στον εαυτό του προσαρμοζόμενος στο χημικό ερέθισμα), η νευροτοξικότητα, όπως επίσης εν μέρει και πολύ απλά η εξοικείωση με τον σχετικά προβλέψιμο χαρακτήρα της εμπειρίας.

 

-Νοθεία

 

Όταν ζητάς Ecstasy, ζητάς MDMA, τίποτε άλλο. Μια ουσία με τόσο πολύ ζήτηση λόγω ιδιαίτερων αποτελεσμάτων, εννοείται πως θα έχει “μεγάλη αγορά” — και γνωρίζουμε καλά το παραμύθι, ο άνθρωπος είναι ικανός για πολλές “ποντικιές“, ιδίως όταν μπαίνει στην μέση το οικονομικό/εμπορικό στοιχείο. Είτε μιλάμε για χάπι, είτε μιλάμε για “κρυστάλλους” “καθαρού” MDMA, η νοθεία καλά κρατεί: στην πρώτη περίπτωση κυρίως σε επίπεδο “πατητηριού” χαπιού (αυτός που το συμπιέζει σε χάπι, συνήθως δεν είναι γκατζετάκι ή τεχνική που “την έχει” το ντιλέρι σου) στην δεύτερη περίπτωση… ευκολότερα σε κάθε στάδιο δοσοληψίας, άπαξ και κάθε ποντικομικρούλης μπορεί να βάλει χέρι στην σκόνη.

 

Με ποιες ουσίες μπορούν να νοθεύσουν το MDMA; Εδώ ισχύουν οι γνωστοί νόμοι της νοθείας όπως τους έχεις μάθει εκεί πέρα στα “αλήτικα“: οποιαδήποτε ουσία με μικρότερη αξία ή μικρότερη ζήτηση, οποιαδήποτε ψυχοενεργή ουσία -με προτίμηση στις διεγερτικές, από αμφεταμίνη, μέχρι καφεΐνη- από την στιγμή που πολλά άτομα απλά αρκούνται στο “να την ακούσουν” (διάβαζε “να φάνε οτιδήποτε ψυχοενεργό“).

 

Ορισμένες νοθείες μπορεί να είναι ανενεργές ή σχετικά ακίνδυνες, άλλες να έχουν εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα (DXM/δεξτρομεθορφάνη, κεταμίνη) και άλλες αρκετά επικίνδυνες όπως η PMA (παραμεθοξυαμφεταμίνη) ή 4-ΜΤΑ (4-μεθυλθειοαμφεταμίνη) που κάλλιστα κερνάνε τους δικούς σου κόλλυβα.

 

-Υπερθερμία, αφυδάτωση, υπονατραιμία

 

Τούτα δεν είναι τόσο παρενέργειες ή “μανίσιοι” κίνδυνοι του MDMA, όσον κίνδυνοι που σχετίζονται με το όλο “lifestyle” και συμπεριφορά των πιο φανατικών χρηστών του “Ecstasy” (“κλάμπερς“ μπορείς να πεις) τους οποίους όμως επιτείνει το MDMA με την φαρμακολογική δράση του: αυξάνει θερμοκρασία σώματος και μπορεί να παρέμβει στην φυσιολογική θερμορύθμιση. Ο κίνδυνος της υπερθερμίας και της αφυδάτωσης προκύπτει κυρίως από τον συνεχή χορό σε ζεστό μέρος. Η υπονατραιμία μπορεί να προκύψει με τον μάλλον αστείο -για το ατομάκι που έπραξε έξυπνα ώστε να μην το βιώσει- τρόπο του “είπαν στον γέρο να χέσει και αυτός ξεκωλώθηκε“: είναι “γνωστή συμβουλή” στο ντανσφλόρι το να πίνεις νερό για να μην αφυδατωθείς, αλλά μερικά άτομα το παράκαναν σε επίπεδο που διατάραξαν τους ηλεκτρολύτες στο αίμα τους (ήπιαν σεβαστές ποσότητες νερού) πράγμα που… ναι, τους σκότωσε.

 

-Χμ, υπάρχουν αντίμετρα για τα παραπάνω; ΠΕΣ ΜΟΥ ΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ!

 

Υπάρχουν, πώς δεν υπάρχουν! Οι χρήστες, σαν “έξυπνα” ποντικάκια που θέλουν να τρώνε το τυράκι χωρίς να πιαστούν στην φάκα των παρενεργειών, “εξελίσσονται” κατάλληλα και προτείνουν λύσεις: ναι, δεν είναι όλα τους καθυστερημένα που μασάνε τα ούλα χαρωπά καθώς τους τρέχουν τα σάλια — ορισμένα από αυτά έχουν ικανότητα ανάγνωσης και κατανόησης της βιβλιογραφίας επί του θέματος.

 

Αξίζει να σου υπενθυμίσω πως όλα τα παρακάτω, πλην της αποχής, δεν εξαλείφουν τους όποιους κινδύνους, απλά τους μειώνουν. Τον πιάσαμε τον υπότιτλο; Έλα να ρεύσει η πληροφορία.

 

-Αντιοξειδωτικά και νοοτροπικά σκευάσματα

 

Καλωσήλθες στον κόσμο του “preloading” και του “postloading“, της ερασιτεχνικής φαρμακευτικής αντιμετώπισης των παρενεργειών του MDMA. Ως “preloading” ορίζεται η λήψη κάποιων ουσιών/σκευασμάτων πριν την λήψη του MDMA (ως προστατευτικά) και ως “postloading” η λήψη κάποιων ουσιών μετά την παρέλευση των αποτελεσμάτων του MDMA και τις επόμενες μέρες που ακολουθούν — θα δεις όσοι μιλάνε για “τέτοια παράξενα” να τα συνδυάζουν σε “stack” συμπληρωμάτων, όπως αυτά των bodybuilder.

 

Όπως θα περίμενες σύμφωνα με την θεωρία, μεγάλο μέρος του όλου loading εστιάζεται στα αντιοξειδωτικά και κυρίως σε συνδυασμούς τους. Ουσίες που συχνά πυκνά θα βρεις στο ράφι του “ψαγμένου” χάπακλα είναι βιταμίνη C, άλφα λιποϊκό οξύ (ALA, alpha lipoic acid), βιταμίνη Ε ή ακόμα πιο ψαγμένα σκευάσματα όπως ιδεβενόνη (idebenone) ή και μελατονίνη. Το αν αυτά τα σκευάσματα λαμβάνονται από τους χρήστες σε ικανές δόσεις για να έχουν αποτέλεσμα και αν φτάνουν όντως το όργανο-στόχο (σκέψου αιματοεγκεφαλικός φραγμός) ή αν ακόμα δρουν θετικά και όχι επιζήμια, είναι ένα θέμα μεγάλης συζήτησης.

 

Στο preloading επίσης θα συναντήσεις και μαγνήσιο, ως “μυοχαλαρωτικό“, έτσι ώστε να μην σφίγγουν τα σαγονάκια τους και να μην μασήσουν δόντι μέχρι που να βρούνε ούλο. Στο postloading συνήθως παίζει “μια από τα παραπάνω” αλλά επίσης και το ενδιαφέρον σκεύασμα 5-HTP (5-ύδροξυτρυπτοφάνη). Τούτο είναι παράγωγο αμινοξέος, ουσιαστικά ενδιάμεση ένωση για την σύνθεση της σεροτονίνης: είναι η ουσία που φτιάχνει το ένζυμο υδροξυλάση της τρυπτοφάνης από την τρυπτοφάνη, πριν γίνει η μετατροπή σε σεροτονίνη. Όταν η υδροξυλάση της τρυπτοφάνης έχει απενεργοποιηθεί από το MDMA, θεωρείται πως δίνοντας την ουσία αυτή ο οργανισμός μπορεί να παράγει σεροτονίνη και έτσι να αποφευχθεί ή να μετριαστεί η “κατάθλιψη” που νιώθει ένας χρήστης τις επόμενες μέρες μετά από την λήψη Ecstasy.

 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η χρήση νοοτροπικών όπως η πιρακετάμη (Piracetam), η οποία φημολογείται πως μπορεί να επαναφέρει την “μαγεία” ακόμα και σε χρόνιους χρήστες, δήλωση χρηστών η οποία έχει τραβήξει και επίσημο ερευνητικό ενδιαφέρον.

 

-Test Kits

 

Μεγαλύτερα προβλήματα από το MDMA μπορεί να προκαλέσει η νοθεία του MDMA. Έτσι, πολλά κακά τράβαλα, ακόμα και θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν, αν αυτός που έτσι και αλλιώς θα έτρωγε την σκονούλα ή το χαπάκι γνώριζε τι είχε μέσα και τι να αποφύγει. Ναι, είναι ελαφρώς δύσκολο κάποιος να καταλάβει τι έχει μέσα μια σκόνη ή ένα χάπι κοιτάζοντάς το ή δοκιμάζοντας την γεύση του (αν και εδώ πολλοί τσακαλιάρηδες της πιάτσας λένε το αντίθετο, προφανώς είναι κινούμενοι χρωματογράφοι και μυρίζοντάς σε μπορούν να σου πουν και πότε είχε η προγιαγιά σου την τελευταία της περίοδο).

 

Τις απορίες εδώ λύνουν τα test kits, τα οποία είναι ουσιαστικά αντιδραστήρια (έρχονται ως υγρά σε μικρά μπουκαλάκια), που όταν τα φέρεις σε επαφή με την ουσία αλλάζει το χρώμα τους και μέσες άκρες σου λένε “τι έχει μέσα” το δείγμα σου. Τέτοια αντιδραστήρια είναι τα Robadope’s, Mecke, Marquis, Liebermann, Simon’s, Mandelin, Ehrlich’s και… να δεις πού τα έχεις ξαναδιαβάσει… Α, ναι, στο άρθρο περί των χημικών που χρησιμοποιεί η σήμανση στον τόπο ενός εγκλήματος!

 

Ενδιαφέρον έχει πως ορισμένοι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί όπως το Dancesafe έστηναν στο παρελθόν πάγκους σε μέρη όπου… εχμ… “ήταν πιθανή η χρήση MDMA” (φεστιβάλ, κλαμπ) και τέσταραν δωρεάν τα χάπια των θαμώνων που ήθελαν να γνωρίζουν “τι θα φάμε σήμερα“.

 

-Ελαχιστοποίηση έκθεσης και…αποχή

 

Ναι, η συμβουλή που όλοι ξέρουν πως “είναι σωστή“, μα που κανείς δεν ακολουθεί. Δεν κινδυνεύεις από τις παρενέργειες του MDMA αν… δεν το πάρεις! Κινδυνεύεις λιγότερο αν το παίρνεις μια φορά τον χρόνο από ότι αν το παίρνεις μια φορά κάθε σαββατοκύριακο.

 

Τούτη η “κοινή γνώση” και τα “ευκόλως εννοούμενα” συνήθως δεν εφαρμόζονται, διότι πέφτουν θύματα “μεσοβέζικων” λύσεων — ο μέσος χρήστης αν ρωτήσει περί “ελαχιστοποίησης έκθεσης” (για αποχή δεν το συζητάει καν) ουσιαστικά θέτει έμμεσα την δήλωση-ερώτημα “θέλω να το κάνω όσο πιο συχνά γίνεται. Πόσο συχνά μπορώ να το κάνω χωρίς να παρατηρήσω άμεσα παρενέργειες;“.

Ω ναι φίλε μου, θες κάμποση δουλειά με τον εαυτό σου και τις ορμές σου!

 

———–

* Το Ζαϊκλόνι ασχολείται με θετικές επιστήμες, οι οποίες αποτελούν «επάγγελμα» και χόμπυ συνάμα. Τα κύρια ενδιαφέροντά του περιλαμβάνουν βιολογικές επιστήμες, φυτολογία / εθνοβοτανολογία, γενετική, νευροεπιστήμες και συσσώρευση μαγικών τίτλων με τρία γράμματα πριν από το όνομά του, που -όπως χαρακτηριστικά λέει- κάνουν τους ασήμαντους να νιώθουν λίγο πιο σημαντικοί.