Μια αποστολή Ανθρωπιστών προσκλήθηκε στην Ελλάδα για να δώσει δύο παρουσιάσεις στην εκδήλωση των TEDx στα Ανώγεια της Κρήτης. Συμμετείχε επίσης σε μια σειρά συναντήσεων με μέλη της ελληνικής κυβέρνησης και των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο Αντόνιο Καρβάλο, πρώην Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Ανθρωπιστικής, ήταν ανάμεσα στην αποστολή και ένα απόγευμα συζητώντας για την κρίση στην Ελλάδα έκανε μια ανάλυση που σήμερα η σύνταξη είναι ιδιαίτερα χαρούμενη που την παρουσιάζει στο αναγνωστικό κοινό.

 

Φαίνεται πως είμαστε στη στιγμή μιας μεγάλης αλλαγής στον πλανήτη μας, σα να κινούνται οι τεκτονικές πλάκες. Κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ζούσαμε σε έναν κόσμο που ήταν δίπολος. Μετά τον πόλεμο έμεινε μόνο μια δύναμη στη δύση: οι ΗΠΑ. Η Μεγάλη Βρετανία δεν κέρδισε τον πόλεμο, τον έχασε. Γιατί χάθηκε η αυτοκρατορία. Η πηγή της εξουσίας της ήταν η αυτοκρατορία καθώς ήταν η πηγή φτηνής εργασίας. Χάθηκε η Ινδία, οι αφρικανικές αποικίες και οι ΗΠΑ ανέλαβαν. Αντί να χρησιμοποιήσουν στρατιωτικές δυνάμεις για να ελέγξουν τα έθνη, εγκαθίδρυσαν την Τράπεζα. Δημιούργησαν τους θεσμούς Bretton Woods: την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και όλα τα συστήματα ελέγχου.
Έτσι κατάφεραν να πιέσουν τις αποικιοκρατικές δυνάμεις να παραδώσουν την πολιτική ελευθερία. Φυσικά δεν πιστεύουν στην πολιτική ελευθερία καθώς χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους για να ελέγχουν τα έθνη. Στη Βρετανία για παράδειγμα μόλις πριν από 10 χρόνια ολοκλήρωσαν με τα πολεμικά δάνεια. Με την εφαρμογή του σχεδίου Μάρσαλ οι ΗΠΑ παρείχαν στην Ευρώπη οικονομική στήριξη για να έχουν τον έλεγχο. Η Ευρώπη χρησιμοποίησε τα χρήματα για να ξαναχτιστεί, όμως οι ΗΠΑ συνέχισαν να έχουν έμμεσο έλεγχο σε κάθε βιομηχανικό άξονα – κλειδί της ανάπτυξης.
Συνέχισαν τον στρατιωτικό έλεγχο μέσα από το ΝΑΤΟ, ο οποίος παρείχε προστασία στον κόσμο από τον Κομμουνισμό. Όποτε ήθελαν να πάνε σε πόλεμο, πχ στο Βιετνάμ και αλλού, έπρεπε να τυπώσουν χρήματα. Αλλά καθώς έλεγχαν τα παγκόσμια οικονομικά συστήματα, εξήγαγαν το πολεμικό κόστος στον υπόλοιπο κόσμο. Το σύστημα αυτό δούλεψε υπέρ τους για πάνω από 60 χρόνια και τους ανέδειξε σε μέγιστη ηγεμονική δύναμη. Όμως με την «περεστρόικα» – τις εσωτερικές αλλαγές στη Ρωσία που έγιναν καθώς ήταν ξεκάθαρα αντιληπτές οι έως εκείνη τη στιγμή διαδικασίες – έπεσε το Σιδηρό Παραπέτασμα. Διέλυσαν το Κομμουνιστικό Κόμμα και έτσι το παγκόσμιο δίπολο, που αποτελούσε τη δικαιολογία που είχε η Αμερική στην Ευρώπη, εξαφανίστηκε.
Κι έτσι οι Αμερικάνοι είπαν «Κερδίσαμε τον Ψυχρό Πόλεμο. Είμαστε παγκόσμια υπερδύναμη και ελέγχουμε τις συνθήκες». Έτσι συνέχισαν να ενδυναμώνουν τη θέση τους στην παγκόσμια οικονομία, τη στιγμή που η Ευρώπη πράγματι άρχισε να εδραιώνεται και να αναπτύσσεται. Δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί άρχισαν να εδραιώνουν επίσης την υπόστασή τους και το ευρώ να αναπτύσσει ισχύ ενιαίου νομίσματος. Στην Ευρώπη υπάρχει μισό δισεκατομμύριο με ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης. Πρόκειται για έναν πολιτισμό με πολλά χρόνια ζωής και αναπτυγμένη παιδεία. Η Ευρώπη έφτασε να είναι πιο πλούσια από τις ΗΠΑ. Το ΑΕΠ της Ευρώπης είναι περίπου 18 με 20 τρισεκατομμύρια δολάρια, το ΑΕΠ των ΗΠΑ βρίσκεται στα 16,6 τρις. Αν ενώσουμε τη Ρωσία και την Ουκρανία στην Ευρώπη θα αγγίξει τα 25 τρις. Οι ΗΠΑ χάνουν την ηγεμονική τους θέση. Η Ευρώπη δεν είναι πια υποτελής στις ΗΠΑ. Ήταν ο σκλάβος των Αμερικανών για πολλά χρόνια και τώρα αυτή η αλλαγή δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στις ΗΠΑ.
Από την άλλη πλευρά η Κίνα γίνεται η πιο γοργά αναπτυσσόμενη οικονομία στον κόσμο και ξεκινά να κερδίσει γεωπολιτικό έλεγχο στην Ασία και τον Ειρηνικό. Επομένως στην πραγματικότητα οι ΗΠΑ χάνουν έδαφος και γίνονται μια από τις τρεις μεγάλες γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη. Αυτό τους δημιουργεί μεγάλα οικονομικά προβλήματα καθώς δεν μπορούν πια να «εξάγουν» τα οικονομικά τους προβλήματα σε άλλα μέρη του κόσμου, ώστε εκείνα να αναλάβουν την πληρωμή τους.
Η Κίνα παράγει ουσιαστικά κάθε προϊόν που διατίθεται στα σούπερ μάρκετ μας στη Δύση, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ. Διαθέτουν θετικό εμπορικό ισοζύγιο γιατί βασίζονται σε φτηνά εργατικά χέρια. Έφτασαν σε σημείο να μην ξέρουν τι να κάνουν τα χρήματά τους και έτσι αγόρασαν έντοκα γραμμάτια του δημοσίου των ΗΠΑ. Δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο επιστρέφουν στο θησαυροφυλάκιο των ΗΠΑ. Όταν ξεκίνησε η ύφεση και η Κίνα αντιλήφθηκε ότι προκλήθηκε από τους αμερικανούς, από τους οικονομικούς θεσμούς των ΗΠΑ, ο Κινέζος Υπουργός Οικονομικών δήλωσε στους ομολόγους του στις ΗΠΑ πως μέχρι σήμερα μας ενδιέφερε να αντιγράψουμε το μοντέλο σας, από σήμερα όμως αναζητούμε την αντίθετη κατεύθυνση.
Επομένως σήμερα δεν παίρνουν πίσω από τις επενδύσεις της Κίνας και το αμερικανικό δολάριο βρίσκεται σε δεινή θέση. Σε γεωπολιτικούς όρους οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να αποδυναμώσουν την Ευρώπη. Ο βασικός στόχος αυτή τη στιγμή είναι η Ευρώπη, αλλά φυσικά δεν μπορούν να το πουν αυτό καθώς η Ευρώπη είναι σύμμαχός τους, οπότε είναι ένα παιχνίδι με διπλό στόχο. Έχουν δημιουργήσει πολέμους γύρω από την Ευρωπαϊκή ζώνη: στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, την Ουκρανία με στόχο να αποτρέψουν την ελεύθερη παροχή ενέργειας από τη Ρωσία. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να δυναμώσουν το ΝΑΤΟ και να πουλήσουν περισσότερα οπλικά συστήματα στην Ευρώπη, η οποία έχει δεσμευθεί στη διοχέτευση του 2% του ΑΕΠ της στην αγορά αμυντικού εξοπλισμού. Αυτοί παρέχουν την άμυνα, έχουν τα καλύτερα όπλα, τα καλύτερα αεροπλάνα, αυτό λένε. Το 2% του ΑΕΠ ετησίως είναι 360 δις, που η Ευρώπη ξοδεύει και μεγάλο μέρος αυτής της δαπάνης διοχετεύεται στις ΗΠΑ.
Ως αποτέλεσμα των πολέμων που μαίνονται περιμετρικά της Ευρώπης βλέπουμε τις αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές και την Ευρώπη σε μια κατάσταση μεγάλης εσωτερικής αστάθειας και πανικού. Η τρομοκρατία αυξάνεται. Οι οικονομικοί κύκλοι της Αμερικής που συνδέονται με τις Γερμανικές και Βρετανικές τράπεζες τώρα επιθυμούν να αποδυναμώσουν τα κράτη μέλη. Δεν θέλουν πια εθνικά κράτη. Τα εθνικά κράτη έχουν μια ζωή 200 ετών ενώ πριν υπήρχαν βασίλεια. Στην ουσία επιθυμούν να ξεφορτωθούν τα εθνικά κράτη, καθώς αυτά κατά μια έννοια εκπροσωπούν τη δύναμη του κόσμου. Έτσι προάγουν πολιτικές με στόχο να επέλθει ιδιωτικοποίηση στα πάντα. Σε κάθε βασική υπηρεσία και αγαθό: στον ηλεκτρισμό, στο νερό, στην παιδεία, στην υγεία, στην κατοικία, στο οδικό δίκτυο, τα πάντα πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν.
Στην Μεγάλη Βρετανία μόλις ολοκλήρωσαν την ιδιωτικοποίηση του Βασιλικού Ταχυδρομείου (Royal Mail), που ήταν από τις καλύτερες ταχυδρομικές υπηρεσίες του κόσμου. Το πούλησαν στην ιδιωτική αγορά για 1.5 δις λίρες ενώ δυο μήνες μετά η αξία των μετοχών του ανέβηκε συνολικά στα 3 δις λίρες. Δηλαδή πήραν τα χρήματα του κόσμου και τα έδωσαν στις ιδιωτικές εταιρίες που έβγαλαν κέρδος. Θέλουν να κάνουν το ίδιο με την Ελλάδα. Επιθυμούν να καταστρέψουν το εθνικό κράτος της Ελλάδας παίρνοντας όλα του τα περιουσιακά στοιχεία: λιμάνια, αεροδρόμια, νησιά, σχολεία. Έτσι οι μετοχές θα εκδοθούν μέσω του real estate, μιλάμε για όλη την περιουσία της χώρας και στη συνέχεια θα πουληθεί στη διεθνή αγορά.
Φέρονται στην Ελλάδα σαν να πρόκειται για μια εταιρεία. Παίρνουν την δύναμη από τον κόσμο και την δίνουν στις αγορές. Και πρόκειται περί ενός πειράματος που κάνουν και γι αυτό έχουν και αμείωτο ενδιαφέρον ως προς αυτή την εξέλιξη. Μια ανάλυση στα Κινεζικά διεθνή μέσα ενημέρωσης λέει ότι ακόμα κι αν η Ελλάδα πτωχεύσει για τρίτη φορά, η Γερμανία θα έχει κέρδος.
Στη Μεγάλη Βρετανία η κυβέρνηση προσπαθεί επίσης να ιδιωτικοποιήσει το εθνικό σύστημα υγείας (NHS) αν και πρόκειται για ένα από τα πιο αποτελεσματικά του κόσμου. Αν πας να κάνεις μια εγχείριση δεν πληρώνεις και σου προσφέρει εξαιρετικές υπηρεσίες και θεραπεία. Έχουν πείσει τον κόσμο ότι οι αγορές δημιουργούν πλούτο κι εμείς είμαστε απλώς ο άχρηστος λαουτζίκος που εκμεταλλεύεται τα οφέλη που οι αγορές δημιουργούν για μας. Αυτό είναι ψέμα, είναι απάτη. Οι μόνοι δημιουργοί πλούτου είναι οι άνθρωποι. Αυτοί τα αλλάζουν ιδεολογικά όλα και μας πείθουν για πράγματα που είναι λάθος.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση της Κίνας που έγινε ανεξάρτητη το 1948 μετά την μεγάλη πορεία του Μάο Τσε Τουνγκ που ένωσε την Κίνα με τους εθνικιστές να πηγαίνουν προς την Ταϊβάν. Μετά από χρόνια εμφύλιου πολέμου η Κίνα είχε πέσει σε βαθιά φτώχεια. Δεν είχε κεφάλαιο, αυτοκινητόδρομους, φράγματα. Είχαν ανάγκη από μεγάλα φράγματα για να ανακόψουν το νερό που φούσκωνε στα ποτάμια και η Δύση δεν ήθελε να τη βοηθήσει επειδή είχε Κομμουνιστικό καθεστώς, ενώ η Ρωσία δεν μπορούσε να τη βοηθήσει επειδή δεν είχαν διαθέσιμα κεφάλαια. Οι Κινέζοι έπρεπε να τα χτίσουν όλα με τα χέρια τους. Μετέφεραν με τα χέρια πέτρες για να χτίσουν δρόμους. 40-50 χρόνια μετά είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Τελικά ποιος δημιούργησε τον πλούτο; Οι αγορές; Ποιος ξαναδημιούργησε την Ευρώπη μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο; Οι αγορές ή ο κόσμος; Ποιο είναι το μεγαλύτερο «περιουσιακό στοιχείο» της Ελλάδας, της Ευρώπης ή της κάθε χώρας; Ο κόσμος. Εμείς δημιουργούμε καθημερινά πλούτο και εκείνοι καθημερινά τον κλέβουν και κάνουν τον κόσμο κάθε μέρα φτωχότερο. Και αυτή τη στιγμή είμαστε μάρτυρες ενός πολέμου διαρκείας ενάντια στο εθνικό κράτος. Πρόκειται για έναν πόλεμο μεταξύ του νεοφιλελευθερισμού με τις δημοκρατικές αξίες, όμως ο κόσμος είναι μπερδεμένος γενικά καθώς η ιστορία κινείται πολύ γρήγορα. Γι αυτό κι εμείς ως ανθρωπιστές σε διάφορα μέρη του κόσμου, σκεφτόμαστε, μελετάμε και εκπαιδεύουμε τους εαυτούς μας προς την ενδυνάμωση των αξιών της μη βίας, την πίστη της ίδιας της εξέλιξής μας ως άτομα αλλά και του κοινωνικού μοντέλου που επιθυμούμε στο μέλλον.
Δεν σκεφτόμαστε τόσο πολύ το παρελθόν, αλλά το πώς θα είναι οι κοινωνίες σε 50 χρόνια από σήμερα.

 

Πώς θέλουμε να είναι ο κόσμος σε 50 χρόνια από σήμερα;
Ζούμε μια στιγμή μεγάλης αλλαγής στο κοινωνικό επίπεδο, ένα μεγάλο βήμα του πολιτισμού μας, υπάρχουν όμως αρκετές δυνάμεις καταστροφής που επηρεάζουν αρνητικά τον κόσμο, γιατί μια αυτοκρατορία γκρεμίζεται και αυτό ως συνέπεια δημιουργεί αλυσιδωτές βίαιες αντιδράσει ανά τον πλανήτη. Καραδοκεί η πιθανότητα ενός πολέμου στην Ουκρανία αλλά και νέων συγκρούσεων σε άλλα μέρη του κόσμου. Γι αυτό και είμαστε τόσο προβληματισμένοι για την πυρηνική απειλή και προσπαθούμε να μεγαλώσουμε το ρεύμα των ανθρώπων που το αντιλαμβάνονται αυτό. Είναι πολύ μεγάλο το ρίσκο ενός πυρηνικού ατυχήματος. Γι αυτό μας ενδιαφέρει να είμαστε δυνατοί ως άτομα, να έχουμε μια ξεκάθαρη οπτική για τα όσα συμβαίνουν και το κέντρο βαρύτητας τοποθετημένο εσωτερικά γιατί οι επερχόμενες αλλαγές θα είναι αρκετές.
Για να ανταπεξέλθουμε έχουμε πολλά εργαλεία, καθώς έχουμε το προνόμιο να γνωρίζουμε μια φιλοσοφία που ο Silo, ο δημιουργός αυτού του κινήματος, που προέβλεψε αυτές τις διαδικασίες για τις οποίες σήμερα συζητάμε, έχει διαθέσει ελεύθερα ώστε να μπορούμε να τις μοιραστούμε. Εξηγεί ότι μόνο ο καθένας και η καθεμία μπορεί να αναλάβει την ατομική του ευθύνη για τη ζωή του ή τη ζωή της και να αναπτυχθεί. Κανένας δεν μπορεί να το κάνει για μας. Πρόκειται για μια ατομική ευθύνη που οφείλουμε να αναλάβουμε.
Όταν ένα άτομο ξεκινά να σκέφτεται έτσι αλλάζει η τοποθέτησή του απέναντι στον κόσμο. Δεν περιμένεις μια κυβέρνηση, άλλοι άνθρωποι ή ένας θεός να σου λύσει τα προβλήματα. Αναλαμβάνεις την ευθύνη και προσπαθείς να κάνεις και το καλύτερο για τους άλλους ανθρώπους που είναι δίπλα σου. Αυτό μας κάνει πολύ δυνατούς και δυνατές, μας δίνει τη δυνατότητα να προχωρούμε παρόλο που βρισκόμαστε μέσα στον κυκλώνα.
Η ιστορική διαδικασία επιταχύνεται, ο χρόνος τρέχει, τώρα γνωρίζουμε αμέσως τι γίνεται στην Κίνα ή όπου άλλου στον κόσμο, ο διανοητικός μας χρόνος διευρύνεται. Μπορούμε να αναπαραστήσουμε κάθε σημείο του πλανήτη, γιατί αν θελήσουμε να μάθουμε πού βρίσκονται για παράδειγμα τα Ανώγεια της Κρήτης, πάμε στους χάρτες της google, αναζητούμε και βρίσκουμε μια εικόνα, οπότε και η αντίληψή μας για το χώρο επίσης αλλάζει. Μπορούμε να μετακινηθούμε από χώρα σε χώρα πολύ γρήγορα. Είναι ακριβό αλλά μπορούμε να το κάνουμε.
Οπότε ορισμένες βασικές έννοιες του χρόνου, του χώρου αλλάζουν δραματικά. Λαμβάνουμε απίστευτα πολλές πληροφορίες ημερησίως που επιθυμούμε να επεξεργαστούμε, οπότε χρειάζεται να έχουμε σωστά τοποθετημένο εσωτερικά το κέντρο βάρους και μας χρειάζεται να εργαστούμε πολύ στενά με άλλους ανθρώπους, οι οποίοι αισθάνονται τα ίδια με μας. Όταν αυτό γίνεται νιώθουμε ότι δεν υπάρχει τίποτε που να μπορούμε να φοβηθούμε καθώς έχουμε πολύ σημαντικά πράγματα, με τα οποία μπορούμε να πορευτούμε μπροστά.

 

(μετάφραση στα ελληνικά: Pressenza – Αθήνας)