Συγκεντρωθήκαμε στο Ναγκασάκι, ως γιατροί, φοιτητές ιατρικής και ακτιβιστές, για να τιμήσουμε τη μνήμη των Hibakusha, τα θύματα και τους επιζώντες των ατομικών βομβαρδισμών των ΗΠΑ εδώ και στη Χιροσίμα 80 χρόνια μετά από αυτά τα τρομερά γεγονότα, και τους επιζώντες των περισσότερων από 2.000 πυρηνικών δοκιμών που διεξήχθησαν σε όλο τον κόσμο. Αναγνωρίζουμε και ευχαριστούμε τους Hibakusha και την οργάνωση Nihon Hidankyo, αποδέκτες του Νόμπελ Ειρήνης του 2024, για την δια βίου αφοσίωσή τους στην κατάργηση των πυρηνικών όπλων. Μας τιμά η παρουσία τους σε αυτό το Συνέδριο. Με το παράδειγμά τους οδηγό, δεσμευόμαστε εκ νέου για την επίτευξη ενός κόσμου απαλλαγμένου από πυρηνικά όπλα.
Όταν η IPPNW συναντήθηκε την τελευταία φορά στην Ιαπωνία — το 2012 στη Χιροσίμα — η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN), που ιδρύθηκε από την IPPNW μαζί με το αυστραλιανό θυγατρικό μας, τον Ιατρικό Σύνδεσμο για την Πρόληψη του Πολέμου, είχε ξεκινήσει 5 χρόνια νωρίτερα. Η πίεση για μια συνθήκη που θα απαγορεύει τα πυρηνικά όπλα, με επικεφαλής την ICAN, μόλις είχε ξεκινήσει. Τα ιατρικά, περιβαλλοντικά και ανθρωπιστικά στοιχεία σχετικά με τις καταστροφικές συνέπειες του πυρηνικού πολέμου, ενόψει της συνεχιζόμενης αποτυχίας στην πρόοδο του εδώ και καιρό υποσχόμενου αφοπλισμού, ήταν τόσο πειστικά και τόσο αδιάσειστα που η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (TPNW) αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγματεύσεων και υιοθετήθηκε σε μόλις πέντε χρόνια και τώρα έχει 95 υπογράφοντες και 74 κράτη μέρη (συμπεριλαμβανομένων 4 που προσχώρησαν σε αυτήν χωρίς να την υπογράψουν πρώτα). Έτσι, συνολικά 99 χώρες — η παγκόσμια πλειοψηφία — έχουν πλέον λάβει νομικά μέτρα για να προσχωρήσουν στη συνθήκη. Με τρεις επιτυχημένες συναντήσεις στο ενεργητικό της και μια διάσκεψη αναθεώρησης που έχει προγραμματιστεί για το 2026, η Συνθήκη έχει καθιερωθεί ως η μόνη σαφής οδός προς έναν κόσμο απαλλαγμένο από πυρηνικά όπλα.Επικροτούμε τα θετικά βήματα που λαμβάνονται από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την προετοιμασία ολοκληρωμένων εκθέσεων του 21ου αιώνα σχετικά με τις επιπτώσεις του πυρηνικού πολέμου στην υγεία, τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Το αναδυόμενο έργο του ΠΟΥ δεν θα είχε πραγματοποιηθεί χωρίς την ενεργό συνεργασία της IPPNW και των μεγάλων οργανισμών υγείας, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας Ιατρικής Ένωσης, του Διεθνούς Συμβουλίου Νοσηλευτών και της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Δημόσιας Υγείας. Είμαστε ευγνώμονες που αυτοί οι παγκόσμιοι ηγέτες στον τομέα της υγείας έχουν θέσει την εξάλειψη των πυρηνικών όπλων ως προτεραιότητα για το έργο τους.
Δυστυχώς, ωστόσο, τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα όχι μόνο δεν έχουν υιοθετήσει την υπόσχεση της TPNW, έχουν ακολουθήσει την αντίθετη πορεία: καταργώντας συνθήκες που έχουν κερδηθεί με κόπο και περιορίζουν τα πυρηνικά όπλα, ξεκινώντας μια απερίσκεπτη παγκόσμια κούρσα εξοπλισμών· απειλώντας με τη χρήση πυρηνικών όπλων σε έναν αυξανόμενο αριθμό πολέμων στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Ασία· και σχεδόν εγκαταλείποντας τις προσπάθειες ελέγχου των όπλων και αφοπλισμού. Όπως έχει αναφέρει η ICAN, οι παγκόσμιες δαπάνες για πυρηνικά όπλα αυξήθηκαν στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, ένα ιστορικό υψηλό που αυξάνεται κάθε χρόνο. Απειλές για χρήση πυρηνικών όπλων, τόσο συγκαλυμμένες όσο και ρητές, έχουν διατυπωθεί από ηγέτες στη Ρωσία, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της ένοπλης σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας. Παρόμοια εμπρηστική ρητορική ακούγεται πλέον συχνά σε περιόδους αυξημένης έντασης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, και μεταξύ της Βόρειας Κορέας και των γειτόνων της. Νωρίτερα φέτος, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ βομβάρδισαν πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη νέες κατασκευές στο εργοστάσιο παραγωγής πυρηνικών όπλων στη Ντιμόνα του Ισραήλ, επιδεινώνοντας περαιτέρω την περιφερειακή αστάθεια και αυξάνοντας την πιθανότητα διάδοσης πυρηνικών όπλων. Παρά το γεγονός ότι ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών διατυπώνει δημόσια την πιθανότητα απόκτησης πυρηνικών όπλων, κάθε συνάντηση της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων από το 2010 έχει καταλήξει σε αποτυχία. Οι θεσμοί της διπλωματίας και του διεθνούς δικαίου υποβαθμίζονται, αντικατασταθέντες από επιθετικό αυταρχισμό και συναλλακτική πολιτική. Η New START, η τελευταία εναπομένουσα συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, πρόκειται να λήξει τον Φεβρουάριο του 2026. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να αποδεχτούν αμέσως την προσφορά της Ρωσίας να παρατείνουν τα όρια της συνθήκης για ένα έτος και οι δύο θα πρέπει επειγόντως να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τον αφοπλισμό.
Καλούμε όλα τα πυρηνικά οπλισμένα κράτη να σταματήσουν την επικίνδυνη επέκταση των οπλοστασίων τους, καθώς και τις προετοιμασίες τους για πυρηνικό πόλεμο υπό το πρόσχημα της αποτροπής. Θα πρέπει επιτέλους να δράσουν για τις καταστροφικές ανθρωπιστικές συνέπειες του πυρηνικού πολέμου και για τη νομική και ηθική τους ευθύνη να εξαλείψουν τα μόνα όπλα που είναι ικανά να εξαλείψουν την ανθρωπότητα. Τα προτρέπουμε να συνεργαστούν με τα κράτη μέλη της TPNW με στόχο την προσχώρηση των ίδιων στη Συνθήκη και την ανάληψη και ολοκλήρωση μιας συστηματικής, επαληθεύσιμης διαδικασίας πυρηνικού αφοπλισμού.
Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις καταστροφικές επιπτώσεις του πολέμου στον 21ο αιώνα. Η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων σήμερα είναι γυναίκες και παιδιά, και περιλαμβάνουν εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και της ανθρωπιστικής βοήθειας, εκπαιδευτικούς και δημοσιογράφους. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, έχουν βιώσει φρικτές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχουν αντιμετωπίσει εκτεταμένη πείνα και λιμό. Οι ήδη καταστροφικοί πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Γάζα, στους οποίους εμπλέκονται πυρηνικά οπλισμένα κράτη, εγείρουν το φάσμα ευρύτερων περιφερειακών πολέμων και την απειλή πυρηνικής κλιμάκωσης. Επαναλαμβάνουμε τις εκκλήσεις μας για άμεση παύση των εχθροπραξιών και στους δύο πολέμους και για κάθε δυνατή προσπάθεια διαλόγου για την πρόληψη περαιτέρω απωλειών ζωών.
Καλούμε επίσης την παγκόσμια κοινότητα να εργαστεί για τον άμεσο τερματισμό των συνεχιζόμενων πολέμων στο Τιγκράι, στο Νταρφούρ, στο Σουδάν, στο Νότιο Σουδάν, στο Κονγκό και σε άλλες περιοχές που έχουν πληγεί από τον πόλεμο. Και, σε όλους αυτούς τους πολέμους, ζητούμε να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλιστεί η προστασία των εργαζομένων και των εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης και η άρση όλων των εμποδίων στην απεγνωσμένα απαραίτητη ανθρωπιστική βοήθεια, ανοίγοντας το δρόμο για μια διαρκή ειρήνη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η υγεία, η ασφάλεια και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων σε εμπόλεμες ζώνες σε όλο τον κόσμο πρέπει να είναι εγγυημένα.
Αισθανόμαστε την υποχρέωση, καθώς συναντιόμαστε στην Ιαπωνία, να επιστήσουμε την προσοχή στα συνεχιζόμενα προβλήματα δημόσιας υγείας και ασφάλειας και στις ανάγκες μετά την καταστροφή του πυρηνικού σταθμού Φουκουσίμα Ντάιτσι. Η πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα προκάλεσε μεγάλες και συνεχείς απελευθερώσεις ραδιενέργειας στον αέρα, τη γη, τα νερά και το θαλάσσιο περιβάλλον και συσσώρευση μεγάλων όγκων μολυσμένου εδάφους και νερού. Η ελαχιστοποίηση της αποφευκτικής έκθεσης σε ακτινοβολία για άτομα εντός και εκτός Ιαπωνίας, συμπεριλαμβανομένων των επόμενων γενεών, αποτελεί υψηλή και συνεχή προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία. Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες διαχείρισης των μολυσμένων περιοχών, εξακολουθούμε να ανησυχούμε για το γεγονός ότι οι ιαπωνικές αρχές αύξησαν και δεν έχουν ακόμη μειώσει ξανά τα όρια έκθεσης σε ακτινοβολία για το κοινό, έχουν πιέσει τους εκτοπισμένους κατοίκους να επιστρέψουν στις ανοιχτές ζώνες αποκλεισμού που παραμένουν εξαιρετικά μολυσμένες και δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τις τρέχουσες ανάγκες υγείας και τις εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες που επιμένουν στον χώρο του αντιδραστήρα. Η ιδέα ότι τα μαθήματα της Φουκουσίμα και του Τσερνομπίλ έχουν αντληθεί και ότι τέτοιες καταστροφές δεν θα επαναληφθούν είναι χειρότερη από ευσεβείς πόθους. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από τη στοχοποίηση πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και άλλων πυρηνικών εγκαταστάσεων κατά τη διάρκεια ένοπλων πολέμων, όπως έχουμε δει στην Ουκρανία και το Ιράν. Οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, οι δεξαμενές αναλωμένων καυσίμων και άλλες πυρηνικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολλών στην Ιαπωνία και αλλού στη βορειοανατολική Ασία, είναι ευάλωτες τόσο σε άμεση επίθεση όσο και σε διακοπή της παροχής ενέργειας και του νερού ψύξης, όπως συνέβη στη Φουκουσίμα. Η ταχεία μετάβαση στην παραγωγή ανανεώσιμης, μη πυρηνικής ενέργειας είναι απαραίτητη για να αποτραπούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, να αποτραπεί η επόμενη καταστροφή σε πυρηνικό αντιδραστήρα και να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος διάδοσης των πυρηνικών όπλων.
Φαινομενικά δυσεπίλυτοι πόλεμοι, μαζικές αυξήσεις στις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων, η ταχεία και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και η πιθανή εφαρμογή της σε συστήματα πυρηνικής διοίκησης και ελέγχου, και η ανησυχητική τάση προς τον αυταρχισμό, ειδικά σε χώρες που κάποτε ήταν δημοκρατίες, έχουν καταστήσει δυσκολότερη την συνεργατική αντιμετώπιση των διττών υπαρξιακών απειλών του πυρηνικού πολέμου και της κλιματικής κρίσης.
Αν υπάρχει ελπίδα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, τη βρίσκουμε στην αναζωπύρωση του φοιτητικού κινήματος της IPPNW και στην εκστρατεία της ICAN από νέους. Οι φοιτητικοί ηγέτες της IPPNW ουσιαστικά διαλύουν τα στεγανά μεταξύ αυτών των ζητημάτων, εκπροσωπώντας την ομοσπονδία όχι μόνο σε βασικές συναντήσεις της TPNW και της NPT, αλλά και στην COP29 και σε άλλες διασκέψεις για το κλίμα. Ουσιαστικά, μεταφέρουν το μήνυμα ότι η κατάργηση των πυρηνικών όπλων, η προστασία του κλίματος, ο τερματισμός του πολέμου και η υποστήριξη της παγκόσμιας δικαιοσύνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι όλα ζωτικής σημασίας για την υγεία και την επιβίωσή μας. Οι ηγέτες της IPPNW από την τρέχουσα και τις προηγούμενες γενιές είναι περήφανοι που τους παραδίδουν τη σκυτάλη. Οι ατομικές βομβιστικές επιθέσεις των ΗΠΑ στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι πριν από 80 χρόνια αποκάλυψαν την ευθραυστότητα του κόσμου μας στην «πυρηνική εποχή». Το ταμπού σχετικά με τη χρήση πυρηνικών όπλων από το 1945 τώρα διαβρώνεται. Επαναλαμβάνουμε τα λόγια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες: «Η ανθρωπότητα απέχει μόνο μία παρεξήγηση, έναν λανθασμένο υπολογισμό από την πυρηνική εξόντωση».
Ως γιατροί, καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να προλάβουμε αυτό που δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε και ότι ο πυρηνικός πόλεμος είναι μια καταστροφή από την οποία δεν θα υπάρξει ανάκαμψη. Ενώνουμε τις φωνές μας με εκείνες των «Χιμπακούσα» εδώ στο Ναγκασάκι, ζητώντας δράση για έναν πιο ειρηνικό κόσμο και την πρόληψη του πυρηνικού πολέμου ως απόλυτη επιταγή που απαιτεί την εξάλειψη των πυρηνικών όπλων.
