Κατακερματισμένη από τον εθνικισμό και αποπροσανατολισμένη από τα παιχνίδια εξουσίας, η ανθρωπότητα βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής. Αντιμετωπίζουμε παγκόσμιες κρίσεις που απειλούν την επιβίωσή μας, αλλά παραμένουμε χωρίς έναν κοινό σκοπό που να έχει τις ρίζες του στην αλληλεγγύη και την αμοιβαία φροντίδα. Αυτό -η αποτυχία μας να αναγνωρίσουμε την κοινή μας μοίρα- είναι η πραγματική κρίση της εποχής μας.
Κάθε έθνος επιμένει στο κυρίαρχο δικαίωμά του να ενεργεί προς το συμφέρον του: να κλείνει συμφωνίες, να κλείνει σύνορα και να αντλεί αξία από το παγκόσμιο σύστημα. Αυτό δεν είναι καινούργιο – αλλά είναι όλο και πιο επικίνδυνο. Ο Παγκόσμιος Νότος πασχίζει να διεκδικήσει την εξουσία ύστερα από αιώνες που είχε χάσει την κυριαρχία. Η Αφρική επιδιώκει να διαμορφώσει το μέλλον της χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Η Ασία βγάζει εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια μέσω της ταχείας ανάπτυξης. Εν τω μεταξύ, οι δυτικές δυνάμεις συνεχίζουν να ασκούν κυριαρχία μέσω κυρώσεων, στρατιωτικοποίησης και οικονομικού καταναγκασμού. Υπό τη σημαία ενός «πολυπολικού κόσμου», η παγκόσμια πολιτική τάξη ανακυκλώνει την ίδια ηγεμονική λογική – απλώς με νέα ονόματα. Και οι δύο πλευρές του πολιτικού χάσματος φαίνεται να πιστεύουν ότι η στρατιωτικοποίηση και ο εκφοβισμός είναι θεμιτά μέσα για την εδραίωση αυτού του κατακερματισμού – και όλα αυτά στο όνομα της «ασφάλειας».
Αλλά η πραγματικότητα της εποχής μας απαιτεί κάτι ριζικά διαφορετικό.
Η COVID-19 σάρωσε τον πλανήτη, αγνοώντας σύνορα, γλώσσες και θρησκείες. Η κλιματική καταστροφή έρχεται όλο και πιο κοντά. Η ανεξέλεγκτη εταιρική εξουσία τροφοδοτεί την ανισότητα και την περιβαλλοντική καταστροφή. Αυτές οι κρίσεις δεν κάνουν διακρίσεις και δεν μπορούν να επιλυθούν μόνο από μεμονωμένα έθνη.
Όλα όσα έχει αναπτύξει η ανθρωπότητα -γλώσσα, τεχνολογία, θρησκεία, γεωργία- μας έφεραν σε αυτή τη στιγμή. Βρισκόμαστε τώρα αντιμέτωποι με την αναπόφευκτη αλήθεια της αλληλεξάρτησής μας. Υπάρχουμε μαζί σε αυτή τη Γη. Επιβιώνουμε μαζί – ή καθόλου. Έχουμε ηθική υποχρέωση να μετατρέψουμε αυτή την ενότητα σε μια ζωντανή πραγματικότητα.
Το τραγικό είναι ότι δεν έχουμε κανένα ενοποιητικό σχέδιο. Κανένα κοινό στόχο αντάξιο του ανθρώπινου δυναμικού μας. Παρά τις τεράστιες γνώσεις μας και τα ισχυρά μας εργαλεία, δεν έχουμε καταφέρει να απαντήσουμε στο πιο απλό ερώτημα: Γιατί είμαστε εδώ; Εκεί πρέπει να κατευθύνουμε την ενέργειά μας.
Αντ’ αυτού, παραμένουμε παγιδευμένοι στο βραχυπρόθεσμο προσωπικό και εθνικό συμφέρον. Προστατεύουμε τα δικά μας συμφέροντα σε βάρος των άλλων. Αλλά αν θέλουμε να επιβιώσουμε ως είδος -και όχι μόνο ως ανταγωνιστικά έθνη- πρέπει να αντιστρέψουμε την πορεία μας. Πρέπει να σταματήσουμε να μπερδεύουμε την κυριαρχία με τη δύναμη. Η αληθινή δύναμη βρίσκεται στην αλληλεγγύη.
Για ποιο λόγο λοιπόν είμαστε εδώ, ως ανθρώπινα όντα; Τι θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε μαζί αν ευθυγραμμίζαμε την ενέργειά μας με τη συνείδησή μας; Τι θα γινόταν αν το μέτρο της κυριαρχίας δεν ήταν το πόσο σθεναρά προστατεύουμε τα σύνορά μας, αλλά το πόσο βαθιά προστατεύουμε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια – παντού;
Διαθέτουμε γνώση, τεχνολογία και επιστήμη πέρα από όσο θα μπορούσαν να φανταστούν οι πρόγονοί μας. Για να προχωρήσουμε μπροστά, πρέπει να υπερβούμε τον «εγωισμό» μας, τόσο τον προσωπικό όσο και τον εθνικό, και να αρχίσουμε να φανταζόμαστε ένα άλλο μέλλον – ένα μέλλον όπου η αλληλεγγύη, όχι η κυριαρχία, θα δείχνει το δρόμο.
Αν θέλουμε να επιβιώσουμε ως είδος -και όχι μόνο ως έθνη- πρέπει να θέσουμε επειγόντως το μόνο ερώτημα που έχει σημασία:
Τι μπορούμε να οικοδομήσουμε μαζί;
