Το ζήτημα της πρόσβασης σε προσιτή και κοινωνική στέγη κερδίζει όλο και περισσότερο δημοσιότητα στις κοινωνίες μας. Οι συνεχείς κρίσεις από το 2008 και μετά και οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν μειώνουν συνεχώς το ποσοστό ιδιοκτησίας στην Ελλάδα. Με την άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας και την τέλεση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, οι εξώσεις πλήττουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η κατοικία από δικαίωμα έχει φθάσει να είναι, όχι απλώς εμπόρευμα, αλλά επενδυτικό προϊόν στα διεθνή χρηματιστήρια.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ πιο εκτεθειμένα στην φτώχεια είναι τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ενοικιαζόμενη κατοικία, καθώς στην Ελλάδα δαπανάμε περισσότερο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα για τα έξοδα στέγασης. Σύμφωνα μάλιστα με εύρημα του Ελληνικού Παρατηρητηρίου για τη Φτώχεια και την Έλλειψη Στέγης, ένας στους τρεις δήμους δήλωσαν ότι το στεγαστικό είναι σημαντικό θέμα που πλήττει τους δημότες τους, φωτίζοντας έτσι μια πτυχή που μέχρι τώρα δεν συζητιόταν: τα προβλήματα στέγασης, οι άστεγοι/ες και οι νεοάστεγοι/ες δεν αφορούν μόνο τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Την ίδια στιγμή δεν γίνεται κανένας σοβαρός σχεδιασμός από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας για κοινωνική και προσιτή κατοικία. Αγνοείται η τύχη του στεγαστικού αποθέματος που ανήκε στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας που πλέον έχει καταργηθεί, η κυβέρνηση δεν συζητά σε καμία περίπτωση να ανακαινίσει τα ακίνητα του δημοσίου και να τα ρίξει με φτηνό ενοίκιο στην αγορά ή να δώσει σοβαρά κίνητρα σε ιδιοκτήτες ιδιώτες να κάνουν το ίδιο, ούτε αποφασίζει να βάλει πλαφόν στις τιμές των ενοικίων, ούτε να καταργήσει τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας. Δεν γίνεται συστηματική καταγραφή της επισφαλούς κατοικίας, ούτε καν των ορατών αστέγων πανελλαδικά.
Για όλους τους παραπάνω λόγους που δεν πλήττουν μόνο την χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί σε διεθνές επίπεδο η εβδομάδα για το δικαίωμα στη στέγη. Στην Αθήνα, με αιχμή του δόρατος την Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των Πλειστηριασμών αλλά και πλήθος συλλογικοτήτων, φορέων και πολιτικών κομμάτων ολοκληρώθηκε σήμερα η κηδεία της κύριας κατοικίας, που συνοδεύθηκε από πορεία με εκκίνηση την πλατεία Κολοκοτρώνη και τελικό προορισμό το ελληνικό κοινοβούλιο. Η βασική διεκδίκηση αφορούσε και φέτος την επαναφορά της στέγης από εμπόρευμα σε δικαίωμα.
Ο κόσμος που συγκεντρώθηκε δεν ήταν αντίστοιχος των τελευταίων κινητοποιήσεων που έγιναν στην Ελλάδα με αφορμή τα Τέμπη και τα ζητήματα λογοδοσίας για τη συγκάλυψη αλλά και απονομής ευθυνών και δικαιοσύνης. Όμως είναι ένα κίνημα που κάθε χρόνο δυναμώνει και μεγαλώνει. Το θέμα της στέγης απασχολεί και θα απασχολήσει τις κοινωνίες μας. Στο εξωτερικό υπάρχουν αρκετές πιλοτικές εφαρμογές για κοινωνική και συνεταιριστική στέγη, που μάλιστα γίνονται κεντρικά, είτε από κυβερνήσεις, είτε από μεγάλους δήμους. Λύσεις υπάρχουν, αρκεί να υπάρξει και η πολιτική βούληση.
Φωτορεπορτάζ: Μαριανέλλα Κλώκα – pressenza
