Το φετινό καλοκαίριο, μια πρωτοφανής ξηρασία έχει πλήξει μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηπείρου, από την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γαλλία έως τη Μεγάλη Βρετανία και την Ελβετία. Μεγάλες υδάτινες αρτηρίες της ηπείρου, όπως ο Δούναβης, ο Ρήνος και ο Πάδος, εμφανίζουν πτώση των υδάτων τους, η επιβίωση ζώων τίθεται υπό διακινδύνευση, ενώ καλλιέργειες ξεραίνονται και αυξάνεται ο κίνδυνος πυρκαγιών.
Οι εκτιμήσεις να δείχνουν ότι η φετινή ξηρασία αποτελεί μια από τις σοβαρότερες που έχει αντιμετωπίσει η Ευρώπη. Οι συνέπειες του φαινομένου είναι εξαιρετικά ανησυχητικές τόσο ως προς το περιβαλλοντικό κόστος της ξηρασίας όσο και ως προς το πώς η έλλειψη νερού επηρεάζει τη όλο το φάσμα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.
Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας της ΕΕ αναφέρει ότι το 47% της ευρωπαϊκής επικράτειας βρίσκεται σε συνθήκες υπερθέρμανσης και το 17% βρίσκεται σε κόκκινο συναγερμό.
Στις 5 Αυγούστου, η Γαλλία δήλωσε, μέσω της Πρωθυπουργού Ελισαμπέτ Μπορν ότι βρίσκεται στη δίνη της «πιο σοβαρής» ξηρασίας που έχει καταγράψει η χώρα. Όπως ανέφερε η Γαλλίδα Πρωθυπουργός, τα διαδοχικά κυμάτων καύσωνα έχουν αυξήσει τη ζήτηση για νερό και προέτρεψε τους Γάλλους να είναι «πολύ προσεκτικοί» όσον αφορά τη χρήση του νερού.
Όπως αναφέρει ο Guardian, περισσότεροι από 100 γαλλικοί δήμοι δεν έχουν τρεχούμενο πόσιμο νερό και τροφοδοτούνται με φορτηγά.
Σε αυτό το τοπίο, ο Υπουργός Οικολογικής Μετάβασης της χώρας, Κριστό Μπεσού, δήλωσε ότι «θα πρέπει να συνηθίσουμε σε επεισόδια αυτού του τύπου. Η προσαρμογή δεν είναι απλώς μια προαιρετική επιλογή, αλλά μια υποχρέωση».
Αντίστοιχα, προβλήματα με τα αποθέματα νερού αντιμετωπίζει και η Ισπανία, με τη χώρα να έχει καταγράψει το λιγότερο από το ήμισυ των αναμενόμενων βροχοπτώσεων τους τελευταίους τρεις μήνες. Ενώ και για την Ιταλία, η φετινή χρονιά έχει γίνει μια από τις πιο ζεστές και ξηρές που έχει καταγράψει ποτέ η χώρα.
Ο Πρόεδρος της Ιταλικής Μετεωρολογικής Εταιρείας Λούκα Μερκάλι σημειώνει, στον Guardian, ότι «κανένα παρόμοιο δεδομένο των τελευταίων 230 ετών δεν συγκρίνεται με την ξηρασία και τη ζέστη που βιώνουμε φέτος».
Σε αυτό το πλαίσιο, σημείωσε ότι τα φαινόμενα που σχετίζονται με την κλιματική κρίση αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση, όπως ακριβώς έχουν προβλέψει οι εκθέσεις για το κλίμα τα τελευταία 30 χρόνια. Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια να μην αποτελεί η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προτεραιότητα υπογραμμίζει ο ίδιος.
O χάρτης του Ευρωπαικού Παρατηρητηρίου Ξηρασίας, όπως εμφανιζόταν στις 12 Αυγούστου 2022
«Η κρίση δεν περιορίζεται στη νότια Ευρώπη. Η στάθμη του νερού έχει πέσει σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα και στον Ρήνο, μια ζωτικής σημασίας θαλάσσια οδό της βορειοδυτικής Ευρώπης που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά πετρελαίου, βενζίνης, άνθρακα και άλλων πρώτων υλών και συνδέει τη βιομηχανική καρδιά της Γερμανίας με τα μεγάλα λιμάνια του Ρότερνταμ και της Αμβέρσας», αναφέρει ο Guardian.
Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι ο Ιούλιος του 2022 ήταν ο ξηρότερος Ιούλιος στην Αγγλία από το 1935. Η ξηρασία στη Μεγάλη Βρετανία, σε συνδυασμό με τις θερμοκρασίες ρεκόρ, δημιουργεί κινδύνους για διαταραχές στη δημόσια ύδρευση και για χαμηλές αποδόσεις καλλιεργειών, ιδίως φρούτων και λαχανικών.
Η Αρκτική υπερθερμαίνεται ταχύτερα από τον υπόλοιπο κόσμο
Παράλληλα, ο Καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ Τζόναθαν Μπάμπερ αναφέρεται, σε άρθρο του στο Conversation, σε μια νέα μελέτη, η οποία καταγράφει την ταχύτερη υπερθέρμανση της Αρκτικής σε σχέση με άλλες περιοχές του πλανήτη.
«Η Γη είναι περίπου 1,1℃ θερμότερη από ό,τι ήταν στην αρχή της βιομηχανικής επανάστασης. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας δεν ήταν ομοιόμορφη, με ορισμένες περιοχές να θερμαίνονται με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό. Μια τέτοια περιοχή είναι η Αρκτική», επισημαίνει ο ίδιος.
«Αυτό είναι ανησυχητικό, επειδή η Αρκτική περιέχει ευαίσθητα και λεπτότατα ισορροπημένα στοιχεία του κλίματος που, αν πιεστούν πολύ, θα αντιδράσουν με παγκόσμιες συνέπειες», εξηγεί ο Καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας.
Όπως αναφέρει ο ίδιος, ο λόγος για τον οποίο η Αρκτική θερμαίνεται γρηγορότερα σχετίζεται τον τρόπο συμπεριφοράς των θαλάσσιων πάγων, στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής.
«Όταν καλύπτεται από θαλάσσιο πάγο, ο Αρκτικός Ωκεανός λειτουργεί σαν μια μεγάλη ανακλαστική κουβέρτα, μειώνοντας την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας. Καθώς ο θαλάσσιος πάγος λιώνει, τα ποσοστά απορρόφησης αυξάνονται, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας θετικός βρόχος ανατροφοδότησης, όπου ο γρήγορος ρυθμός θέρμανσης των ωκεανών ενισχύει περαιτέρω το λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων, συμβάλλοντας στην ακόμη ταχύτερη θέρμανση των ωκεανών», επισημαίνει.
Παγόβουνο που επιπλέει στη Γροιλανδία εξαιτίας του λιωσίματος των πάγων Wikimedia Commons
Υπογραμμίζοντας ότι τα στοιχεία του κλίματος της Αρκτικής έχουν μεγάλο αντίκτυπο σε ολόκληρο τον πλανήτη, ο Μπάμπερ τονίζει ότι ο ρυθμός υπερθέρμανσης της Αρκτικής φέρνει τον πλανήτη «σε καίρια κλιματικά κατώφλια που αν ξεπεραστούν θα έχουν παγκόσμιες συνέπειες».
«Όπως γνωρίζει όποιος ασχολείται με αυτά τα προβλήματα, ό,τι συμβαίνει στην Αρκτική δεν παραμένει στην Αρκτική», καταλήγει.
