Χθες βρέθηκα στην προβολή του Femicidio, που σημαίνει γυναικοκτονία στα ιταλικά, το νέο ντοκιμαντέρ της Nίνας Μαρίας Πασχαλίδου. Ένα ντοκιμαντέρ για τον κόσμο της έμφυλης βίας και τις γυναικοκτονίες στην Ιταλία, που την τελευταία πενταετία μετρά πάνω από 150 γυναικοκτονίες το χρόνο. Με κεντρική ηρωίδα μία επιζήσασα άγριας δολοφονικής επίθεσης από τον πρώην φίλο της, το έργο – εκτός από την άρτια ματιά του τεχνικά και καλλιτεχνικά – χαρακτηρίζεται από το θάρρος και την ορατότητα μπροστά στο έγκλημα της γυναικοκτονίας.
Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει αφηγήσεις από συγγενείς των δολοφονημένων γυναικών. Επιστημόνισσες και γυναίκες της πολιτικής μιλάνε απευθείας στον φακό για ένα θέμα, για ένα έγκλημα που και η κοινωνία της Ιταλίας δεν είναι ακόμα σε θέση να το πει με το όνομά του. Βλέποντάς το ανακαλύπτεις τα κοινά της γυναικοκτονίας σε όποιο μέρος του πλανήτη και αν διαδραματίζεται. Η πατριαρχική φιγούρα συνυφασμένη με την αρρενωπότητα, στερεότυπα που διαχωρίζουν τα φύλα και τέλος η κτητικότητα και η ζήλεια, ένας κόσμος που πρέπει να αλλάξει, να προχωρήσει μπροστά, όπως άλλωστε αισιόδοξα κλείνει και το ντοκυμαντέρ με την φράση “η ροή του ποταμιού που αλλάζει“.
Οι καλεσμένες για την συζήτηση μετά την προβολή στο Γαλλικό Ινστιτούτο, από τα αριστερά η κα Παπαπαντολέων, η κα Ψαράκου, η κα Λουκά και η σκηνοθέτιδα κα Πασχαλίδου.
Μετά την προβολή ακολούθησε συζήτηση με την σκηνοθέτιδα, τη μητέρα της Γαρυφαλλιάς κα Αλέκα Ψαράκου, τη δικηγόρο Κλειώ Παπαπαντολέων και τη δημοσιογράφο Μαρία Λουκά στο συντονισμό, η οποία συμμετείχε και στην συγγραφή του σεναρίου του ντοκιμαντέρ.
Η κα Αλέκα ξεκίνησε τη συζήτηση λέγοντας “σε αυτό το έργο θα μπορούσα να ήμουν και εγώ με την Γαρυφαλλιά.” Βαθιά συγκινημένη τόνισε πως πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας και να μην τα διαχωρίζουμε δίνοντας στερεοτυπικές ταμπέλες σε κορίτσια και αγόρια, να τα μάθουμε να σέβονται τον άνθρωπο. Επιπλέον παρουσίασε την κίνηση που έχουν κάνει μαζί με τις υπόλοιπες μητέρες δολοφονημένων κοριτσιών και τις πρωτοβουλίες που έχουν πάρει ζητώντας από το κράτος να τις υποστηρίξει με υπηρεσίες νομικά και ψυχολογικά. Αυτές οι μητέρες μετατρέψαν το πένθος τους σε αγώνα, αυτές οι μητέρες είναι η ζωντανή απόδειξη πως τα πράγματα αλλάζουν.
Η κα Παπαντολέων μίλησε για το νομικό πλαίσιο και υποστήριξε την αλλαγή του ποινικού κώδικα προσθέτοντας στα χαρακτηριστικά το στοιχείο της έμφυλης βίας σε αυτό σαν δίχτυ συγκράτησης της ποινής. Το ανέλυσε λέγοντας “ενώ η γυναικοκτονία τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη γιατί να προσθέσουμε το στοιχείο της έμφυλης βίας για αύξηση της ποινής στην ήδη αυξημένη, στην ήδη μέγιστη; Η απάντηση είναι ότι πάρα πολύ συχνά οι γυναικοκτονίες μετατρέπονται εν τέλει σε εγκλήματα που τελέστηκαν εν βρασμώ ψυχής .”
Η κα Λουκά πρόσθεσε στο παραπάνω πως η συζήτηση είναι ανοιχτή και ενεργή και υπάρχουν προσεγγίσεις για το πως μπορεί να ενταχθεί στο νομικό σύστημα. Μία ιδέα είναι το έμφυλο κίνητρο να προστεθεί όπως το ρατσιστικό κίνητρο κάτι που ισχύει σήμερα και χαρακτηρίζει όλα τα εγκλήματα και όχι μόνο τις ανθρωποκτονίες.
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με σχόλια και ερωτήσεις από το κοινό. Τέλος η κα Πασχαλίδου ανέφερε πως η ορατότητα των γυναικοκτονιών τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί και πως θεωρεί την Ιταλία ως κατάλληλο μέρος για μελέτη του θέματος, λόγω της μεγάλης συχνότητας του φαινομένου.
Το ντοκιμαντέρ ευαισθητοποιεί και βοηθά να ανέλθει στην επιφάνεια το πρόβλημα θέτοντας τις βάσεις για συζητήσεις και αλλαγή συμπεριφοράς των κοινωνιών μας σε σχέση με το πατριαρχικό μοντέλο.
Η επόμενη προβολή είναι την Κυριακή 17/04, στον Κινηματογράφο Δαναό, Λεωφ. Κηφισίας 109. Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με την αστυνόμο Β’ και κοινωνιολόγο Ιωάννα Ροτζιώκου, την σκηνοθέτρια, Νίνα Μαρία Πασχαλίδου και τον διευθυντή Φωτογραφίας της ταινίας, Μιχάλη Αριστομενόπουλο.
