Γράφει ο Rene Wadlow[1].
Οι διαδηλώσεις στο δρόμο ξεκίνησαν στο Αλγέρι στις 22 Φεβρουαρίου 2019 και γρήγορα εξαπλώθηκαν σε άλλες πόλεις της Αλγερίας. Οι διαδηλώσεις, που συχνά οδηγούνται από νέους, είναι πολύ μεγάλες τις Παρασκευές, την πρώτη ημέρα ανάπαυσης. Τα πρώτα αιτήματα ήταν ότι ο Πρόεδρος, Abdelaziz Boutefika, δεν θα πρέπει να υποβάλλει υποψηφιότητα για πέμπτη θητεία, καθώς έχει ήδη διατελέσει Πρόεδρος για 20 χρόνια από το 1999.[2] Οι απαιτήσεις ήταν ακόμη πιο λογικές ότι ο Boutefika είχε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο το 2013 και δεν μπόρεσε να περπατήσει και σε μεγάλο βαθμό δεν μπορεί να μιλήσει. Ήταν σοβαρά άρρωστος το 2005 και ήταν σε αδύναμη κατάσταση από το 2005 έως το 2013, οπότε και η υγεία του επιδεινώθηκε σοβαρά. Ήταν συχνά στην Ελβετία για ιατρική περίθαλψη και είχε σπάνια επαφή με το κοινό. Λέγεται ότι ο αδελφός του, Said Boutefika, λάμβανε όλες τις σοβαρές αποφάσεις, αλλά τώρα είναι και εκείνος σοβαρά άρρωστος.
Έτσι, ο αρχηγός του στρατού, στρατηγός Ahmed Gaed Salah, βασικό πρόσωπο αναφοράς του καθεστώτος, κάλεσε το Συνταγματικό Συμβούλιο να επικαλεστεί το άρθρο 102 του Συντάγματος για να δηλώσει ότι η μακροπρόθεσμη υγεία του Προέδρου τον καθιστά ακατάλληλο να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του. Το άρθρο, που υιοθετήθηκε από το γαλλικό Σύνταγμα, θεωρεί ότι ο Πρόεδρος του Ανώτατου Επιμελητηρίου είναι προσωρινός Πρόεδρος για διάστημα έως και 45 ημερών και ότι στη συνέχεια θα διεξαχθούν εκλογές για να οριστεί Πρόεδρος.
Παρά το γεγονός ότι οι πρώτες απαιτήσεις των ευρύτατων διαμαρτυριών[3] επικεντρώθηκαν στο πρόσωπο του Abdelaziz Boutefika, το επίκεντρο έχει πλέον διευρυνθεί ώστε να απαιτηθεί η αλλαγή ολόκληρης της κλειστής ομάδας, που συχνά αποκαλείται “συμμορία” και έχει διαχειριστεί την εξουσία μετά την ανεξαρτησία το 1962 . Από το 1963, σημειώθηκαν κάποιες αλλαγές στην ορατή ηγεσία, αλλά στην πράξη η “συμμορία” εξακολουθεί να κυβερνά. Πρόκειται για μια μικρή ομάδα ανθρώπων, κάποιοι βρίσκονται ακόμα στις υψηλότερες τάξεις του στρατού και άλλοι ήταν στο στρατό αλλά μεταφέρθηκαν στην πολιτική ζωή για να πάρουν θέσεις στην επιχείρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου ή στην κυβέρνηση, ιδιαίτερα στο Υπουργείο Βιομηχανίας και στο Υπουργείο Ενέργειας.
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν περίπου το 95% των εσόδων από τις εξαγωγές αλλά τα έσοδα από την ενέργεια δεν χρησιμοποιήθηκαν για τη διεύρυνση της οικονομικής βάσης. Η “συμμορία” θεωρείται ευρέως ως διεφθαρμένη, καθώς χρησιμοποιεί τα έσοδα από το πετρέλαιο για δικό της όφελος. Τα “έγγραφα Παναμά” ανέφεραν ότι ένας μεγάλος αριθμός από τη “συμμορία” έχει δημιουργήσει εταιρίες off-shore. Οι δίκες που σχετίζονται με δωροδοκίες από ιταλικές και καναδικές εταιρείες ενέργειας συνέβαλαν επίσης στη δημιουργία της εικόνας μιας παντοδύναμης πολιτικής ομάδας στην εξουσία. Η Transparency International έχει επισημάνει τον υπάρχον υψηλό βαθμό διαφθοράς στην Αλγερία.
Το ζήτημα που είναι τώρα ανοιχτό και το οποίο αξίζει να παρακολουθήσουμε προσεκτικά είναι πόσο βαθιές θα είναι οι αλλαγές στην Αλγερία. Θα μπορούσε να υπάρξει μια μικρή αλλαγή μεταξύ των πιο ορατών μελών της “συμμορίες”. Έχουν ήδη βγάλει ασφαλέστατα τα χρήματα εκτός της Αλγερίας και είναι λίγο πριν την ηλικία συνταξιοδότησης.
Θα μπορούσε να υπάρξει μια ελαφρώς μεγαλύτερη αλλαγή προσώπων. Θα υπάρξει λίγος χρόνος, ασαφές πόσο, πριν η νέα ομάδα πάρει την εξουσία. Υπάρχει αρκετός χρόνος για τους ανθρώπους να βρουν ελβετικές τράπεζες για μια άνετη συνταξιοδότηση. Ωστόσο, οι βασικές δομές της εξουσίας θα έχουν αλλάξει ελάχιστα.
Θα μπορούσε να υπάρξει μια σχετικά βαθιά αλλαγή. Μερικοί άνθρωποι ζητούν να ζήσουν στιγμές “Δεύτερης Δημοκρατίας της Αλγερίας”. Σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει αλλαγή γενιάς. Ακόμα κι αν ο στρατός συνεχίζει να διαδραματίζει βασικό ρόλο, υπάρχουν νεότεροι αξιωματικοί που είναι της ίδιας γενιάς με πολλούς από τους διαδηλωτές και μοιράζονται την επιθυμία για αλλαγή.
Η πολιτική αντιπολίτευση στην σημερινή “συμμορία” δεν είναι καλά δομημένη. Δεν υπάρχει συνεκτική ομάδα ατόμων “που είναι στις επάλξεις”. Η αντιπολίτευση υπήρξε συχνά σε γεωγραφικά διαφορετικά μέρη της χώρας, γεγονός που δυσκολεύει την ύπαρξη εθνικών ηγετών της αντιπολίτευσης.
Η Αλγερία είναι ένα σημαντικό κράτος στη Βόρεια Αφρική, σε στιγμή μάλιστα που όλα τα κράτη υπόκεινται σε αλλαγές. Ακόμη και ένας καλός μετεωρολόγος δυσκολεύεται να γνωρίζει την κατεύθυνση του ανέμου.
————————————
[1] Ο Rene Wadlow, είναι Πρόεδρος της Association of World Citizens.
[2] Pressenza athens: Τελικά μετά από τις πιέσεις που εξασκήθηκαν από τους πολίτες αλλά και της εύθραστης κατάστασης της υγείας του, ο 2οετούς θητείας Πρόεδρος δήλωσε την παραίτησή του στις αρχές Απριλίου. Αναμένεται με ενδιαφέρον η συζήτηση διαδοχής που αγγίζει μέρος των προβληματισμών του συγγραφέα του κειμένου.
[3] Pressenza athens: σύμφωνα με άρθρο του Middle East Monitor, οι εκτεταμένες διαμαρτυρίες ήταν ειρηνικές. Ένας θάνατος και μόνο που σημειώθηκε ήταν από καρδιακή προσβολή ενός 60χρονου διαδηλωτή. Μάλιστα οι αλγερινοί μετά τις διαμαρτυρίες τους παρέδιδαν τους δρόμους καθαρούς.
