Το ηλεκτρονικό περιοδικό της ΕΕ που ασχολείται με την έρευνα και την καινοτομία, παρουσίασε πριν λίγες μέρες τις σκέψεις και τις «ευχές» μερικών επιστημόνων για το ποια θα ήταν η επιστημονική εξέλιξη που θα έφερνε θετική ανατροπή στον τομέα τους εντός του 2018. Μεταξύ αυτών ήταν και ο καθηγητής Παναγιώτης Ζέρβας. Ως Pressenza παρακολουθούμε εδώ και καιρό το κίνημα των ανοιχτών δεδομένων. Το κίνημα αυτό αφορά μια προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο όλα τα δεδομένα που προκύπτουν από έρευνες, κυρίως κρατικά χρηματοδοτούμενες, να είναι ανοιχτής πρόσβασης ώστε να διευκολύνεται η ταχύτερη επεξεργασία τους από άλλους ερευνητές με τελικό προορισμό την ταχύτερη βελτίωση της επιστημονικής γνώσης και απάντησης στα διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα (υγεία, περιβάλλον, κλπ).  Σε αυτό το πλαίσιο και ο κ. Ζέρβας, σε παλαιότερη συνέντευξή του στο ίδιο e-magazine, εξηγεί τί εννοούμε όταν αναφερόμαστε σε ανοιχτά δεδομένα στον τομέα της γεωργίας και πώς αυτά μπορούν να μας βοηθήσουν στο άμεσο μέλλον.

 

Από πού προέρχονται τα γεωργικά δεδομένα και σε τι μπορούν να χρησιμοποιηθούν;
Υπάρχουν πολλά δεδομένα στον γεωργικό τομέα. Παράγονται από διάφορους τύπους συνδεδεμένων αντικειμένων, όπως ο γεωργικός εξοπλισμός, αισθητήρες στα χωράφια ή ακόμα και μικροτσίπ στα ζώα. Υπάρχουν επίσης δοκιμές σε συγκεκριμένες γεωργικές εκμεταλλεύσεις σχετικά με το πώς παράγονται διαφορετικά αγαθά ή το πώς καλλιεργούνται διαφορετικά φυτά.
Όλα αυτά τα δεδομένα αποθηκεύτηκαν αρχικά σε έναν υπολογιστή για περιορισμένη χρήση, αλλά τώρα υπάρχει μεγάλο εύρος και δυναμώνει η απαίτηση να διατεθούν στο ευρύ κοινό αλλά και στους ερευνητές ώστε να βελτιώσουν την κατανόηση (της γεωργίας) και τη λήψη αποφάσεων.
Είτε πρόκειται για τη σύνταξη ερευνητικών εργασιών, που αφορούν τους αγρότες και τη βελτίωση της απόδοσης του χωραφιού τους, είτε για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σε σχέση με την παραγωγή σε συγκεκριμένους τομείς – όλες αυτές οι πτυχές μπορούν να υποστηριχθούν, αν ανοίξουμε τα γεωργικά δεδομένα.

 

Τι ακριβώς σημαίνει να ανοίξουμε τα γεωργικά δεδομένα;
Σημαίνει ότι είναι ανοιχτά στον κόσμο και επιτρέπει στους ερευνητές να μοιράζονται τα δεδομένα τους έτσι ώστε να είναι επαναχρησιμοποιήσιμα για άλλους σκοπούς. Στο παρελθόν ένα από τα προβλήματα για τους ερευνητές ήταν ότι δεν είχαν πρόσβαση σε δεδομένα από άλλους ερευνητές, αλλά χάρη στην ανταλλαγή δεδομένων, μπορούν τώρα να εκτελούνται νέα πειράματα.

 

Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν πάνω από 12 εκατομμύρια αγροκτήματα στην Ευρώπη, είναι δύσκολο για τους επιστήμονες να κατανοήσουν μια τόσο μεγάλη πηγή δεδομένων;
Αυτό είναι ένα αναδυόμενο πρόβλημα που γίνεται όλο και μεγαλύτερο. Ο όγκος των δεδομένων είναι τεράστιος και έρχεται σε τόσο μεγάλη ταχύτητα ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ ετερογενής (διαφορετικός). Αυτό δημιουργεί ένα πρόβλημα για το πώς να το αποθηκεύσετε, πώς να το διαχειριστείτε και πώς να το επεξεργαστείτε με αποτελεσματικό τρόπο, ώστε οποιοδήποτε μέρος, είτε ερευνητές είτε υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής, να μπορεί να εξαγάγει τις πληροφορίες που χρειάζονται.

 

Πώς θα βοηθήσουν τα ανοικτά δεδομένα τους ερευνητές της γεωργίας και των τροφίμων;
Ασχολούμαστε με δεδομένα από τρεις συγκεκριμένες ερευνητικές κοινότητες στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής όσον αφορά την παροχή δεδομένων διαχείρισης, την ανάλυση δεδομένων και την οπτικοποίηση δεδομένων. Ο πρώτος τομέας σχετίζεται με την παγκόσμια γεωργική μοντελοποίηση, η οποία με τη σειρά της σχετίζεται με τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη παραγωγή τροφίμων σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής. Ηγείται το Πανεπιστήμιο Wageningen (στις Κάτω Χώρες), ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα γεωργικής έρευνας στην Ευρώπη.
Ο δεύτερος τομέας αντιμετωπίζει συγκεκριμένα προβλήματα στη διατροφική ασφάλεια, την ανάγκη να αναλύονται τα στοιχεία που παράγονται από τη φαινοτυπία των φυτών (πληροφορίες σχετικά με την ανάπτυξη, την αντίσταση, τη φυσιολογία και άλλα γνωρίσματα) και τον συσχετισμό της με την απόδοση των καλλιεργειών, τομέας στον οποίο ηγείται το Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Γεωργικής Έρευνας (INRA), ένα από τα μεγαλύτερα ινστιτούτα στην Ευρώπη που εκτελεί γεωργική έρευνα.
Ο τρίτος τομέας σχετίζεται με το σχεδιασμό ροών εργασίας υψηλής απόδοσης για την ασφάλεια των τροφίμων που εξάγει μοντέλα δεδομένων από την επιστημονική βιβλιογραφία και παρέχει πληροφορίες για τη δημιουργία και διατήρηση μοντέλων ασφάλειας τροφίμων. Σε αυτόν ηγείται το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων (BfR).

 

Οι ερευνητές έχουν πολλά στοιχεία από την παραδοσιακή (καθημερινή) δουλειά που κάνουν, αλλά η ανταλλαγή αυτών των πληροφοριών μας βοηθά να πειραματιστούμε με διαφορετικές πηγές δεδομένων για να αναπτύξουμε περισσότερη κατανόηση.

Μια από τις βασικές τελικές μας επιδιώξεις είναι να συμβάλουμε στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοιχτής Επιστήμης (Open Science Cloud). Ελπίζουμε να «ανοίξουμε» τη γεωργική επιστήμη και αυτό σημαίνει ότι όλα τα δεδομένα που συλλέγονται, θα είναι προσιτά σε όλους. Δηλαδή, όσοι επιθυμούν θα είναι σε θέση να επαναχρησιμοποιήσουν δεδομένα από διαφορετικές πηγές και ερευνητικές κοινότητες, γεγονός που θα συμβάλει στην προώθηση της κατανόησης σε συγκεκριμένους τομείς.

Ελπίζουμε ότι αυτό τελικά θα επηρεάσει τον τομέα των γεωργικών τροφίμων γενικότερα και θα βοηθήσει τους ερευνητές που ασχολούνται με τη βιώσιμη γεωργία, την επισιτιστική ασφάλεια και την ασφάλεια των τροφίμων να κάνουν τη δουλειά τους καλύτερα.

————
Πηγή: Horizon-magazine.eu