Συνέντευξη της Ειρήνης Κοκκορού με τον Χρήστο Μασούρα, δρομέα μεγάλων αποστάσεων.

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι μαραθώνιοι αλλά και οι ερασιτέχνες δρομείς αυξάνονται τα τελευταία χρόνια με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Πεζή ανεβαίνοντας την λεωφόρο Αλεξάνδρας πριν λίγο καιρό, ένιωσα τον παλμό των δρομέων που συμμετείχαν σε έναν ακόμη μαραθώνιο στην Αθήνα. Ανακάλεσα την συγκίνηση που είχα νιώσει ως εθελόντρια σε σταθμό ανεφοδιασμού στον υπερμαραθώνιο του Σπάρταθλον. Κατά την 36ωρη διάρκεια του αγώνα, έβλεπα δρομείς να υπερβαίνουν το σώμα τους. Παρά την επίπονη προετοιμασία τους και τη μαρτυρία της σωματικής ρώμης, ήταν φανερό πως το πνευματικό στοιχείο, το μόνο που δεν είναι μετρήσιμο με την τρέχουσα γνώση μας, ήταν καθοριστικό στην υπερπροσπάθειά τους.
Προσωπικά με συν-κινεί η υπερπροσπάθεια τόσο των αρχάριων όσο και των έμπειρων δρομέων, το σθένος τους να βγουν στον δρόμο και να αναμετρηθούν μαζί του. «Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος…» . Ένας ο δρόμος, τόσοι πολλοί και διαφορετικοί δρομείς. Τόσοι τρόποι να υπάρχει και να προχωρά κανείς, μόνος του και μαζί με τους άλλους.

Ποια η προσωπική πορεία του καθενός/μιας σε αυτή την συλλογική εμπειρία; Αυτό το ερώτημα στάθηκε το έρεισμα της συνομιλίας μου με τον Χρήστο Μασούρα, νέο καθημερινό άνθρωπο, που δοκιμάζεται στους δρόμους υπεραποστάσεων εδώ και 10 χρόνια, με σημαντικότερες εμπειρίες για τον ίδιο τις συμμετοχές του στους αγώνες ορεινού τρεξίματος των 100 μιλίων στη Ροδόπη – ROUT – Rodopi Ultra Trail 163km, στις Γαλλικές Άλπεις – UTMB – Ultra -Trail du Mont-Blanc 166km και στον υπερμαραθώνιο Σπάρταθλον.

Χρήστο, γιατί τρέχεις;
Πάντα είχα τον αθλητισμό στη ζωή μου. Έκανα πρωταθλητισμό στην ελληνορωμαϊκή πάλη. Όταν έκλεισα αυτό το κεφάλαιο δεν ήθελα να αφήσω τον αθλητισμό. Τον είχα ανάγκη. Έφτανα στα όρια μου, αυτό μου άρεσε. Είχα μια διέξοδο. Ένιωθα καλά με τον εαυτό μου όταν το έκανα αυτό. Έτρεχα καθημερινά στο βουνό για μήνες. Μια φορά ξεκίνησα μόνος μου χωρίς να το έχω ξανακάνει από τη Σπάρτη και έφτασα στην Καρδαμύλη. Οκτώ ώρες στο βουνό μέσα από φαράγγια και μονοπάτια. Αίσθημα περιπέτειας. Όταν τρέχεις στο βουνό είναι σύντροφος σου η φύση, τα χρώματα, οι ήχοι, δένεσαι με ότι σε περιβάλλει σε κάνει να νιώθεις καλύτερα. Κάποια φορά άκουσα για αγώνες. Ο πρώτος αγώνας που συμμετείχα ήταν το 2006.

Πόσο τρέχεις την ημέρα;
Όταν τρέχω δέκα με έντεκα ώρες την εβδομάδα, νιώθω ότι είμαι καλά. Όταν κάνω προετοιμασία απαιτούνται περισσότερες ώρες. Για να τερματίσεις π.χ. στο Σπάρταθλο απαιτείται να τρέχεις τουλάχιστον 2.500 km με 3.000km το χρόνο. Μιλάμε για σωματική υπέρβαση.

Με το ρυθμό τι σχέση έχεις;
Ο ρυθμός στις μεγάλες αποστάσεις….να έχεις τις αισθήσεις σου ανοικτές, να καταλαβαίνεις την παραμικρή αλλαγή στο σώμα σου και στις εξωτερικές καταστάσεις. Όταν έχεις εναρμονιστεί με τον ρυθμό των εξωτερικών ερεθισμάτων γύρω σου μπορείς και να τα αντιμετωπίσεις. Χρειάζεται μια αυτογνωσία για τον ρυθμό τον δικό σου. Αν υπερεκτιμάς το δικό σου ρυθμό και νομίζεις ότι μπορείς να πας παραπάνω, προδίδεις το σώμα σου. Είναι ανάγκη να ακούς τι μπορεί το σώμα σου και τι όχι, τι μπορεί το σώμα σου και τι θέλεις εσύ.. καθαρό μυαλό χρειάζεται.

Το ρολόι – ο χρόνος είναι σύμμαχος ή εχθρός;
Το ρολόι είναι δυνάστης. Αλλά όλοι θέλουμε τις επιδόσεις μας ή σε σχέση με τους δικούς μας προσωπικούς χρόνους ή με άλλους. Στο Σπάρταθλο μετά το ογδοηκοστό χιλιόμετρο το πετάω το ρολόι. Με απελευθερώνει, νιώθω ότι μου φεύγει ένα βάρος.

Σώμα, νους, ψυχή. Πώς συνομιλούν;
Το σώμα πονάει, είναι καταπονημένο.
Η ψυχή έχει περάσει από ένα ξεφλούδισμα στην διάρκεια του δρόμου. Βήμα, βήμα ξεφλουδίζονται κομμάτια της ψυχής μέχρι να φτάσεις στο γενεσιουργό αίτιο που σε κάνει να τρέχεις, που σε ωθεί να πας μπροστά. Μπορεί να είναι ένα γεγονός στη ζωή σου, κάτι που το έχεις κρύψει βαθιά μέσα σου. Συνδέεσαι μαζί του στο δρόμο και μένει αυτό το μόνο κίνητρο, τα άλλα είναι υποδεέστερα.
Το μυαλό βάζει σε τάξη την ψυχή και το σώμα και τα φέρνει σε ισορροπία ώστε να φτάσεις στον τερματισμό.
Όλα αυτά συμβαίνουν όταν έχεις ξεπεράσει το εικοσιτετράωρο και παραπάνω. Έχεις εξαντλήσει το σώμα σου, και το μυαλό και η ψυχή σε ωθούν να πας μπροστά. Δεν είναι όμως μια απλή διαδικασία σώματος – ψυχής. Δεν είναι μόνο αυτό. Έχεις προετοιμάσει το σώμα σου, έχεις περάσει από απαιτητική, δύσκολη προπόνηση σωματική.

Πόσο αντέχει ένας άνθρωπος αυτή την σωματική υπέρβαση; Είναι από τα λίγα αθλήματα που καταπονείται τόσο το σώμα…
Είναι αλήθεια.. από κάποια στιγμή και μετά θέλω να τερματίσω, να τελειώνει αυτό το πράγμα, να σταματήσω να πονάω.

Στην αφετηρία τί σκέφτεσαι, τί νιώθεις; Πώς ξεκινάς;
Είμαι στην αφετηρία και από εκεί και πέρα θα βάζω το ένα πόδι μπροστά από το άλλο και θα προχωρώ.. Συγκεντρώνομαι στην ομορφιά της διαδρομής, αφήνω όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά, τις γνωριμίες που μπορεί να κάνω κατά τη διαδρομή μα κύρια επιλέγω να είμαι μόνος μου, είναι κάτι δικό μου.

Η μοναχικότητα συντρέχει και πως τον δρομέα μεγάλων αποστάσεων;
Έρχεσαι σε επαφή με τον εαυτό σου. Συνομιλείς μαζί του. Από την αφετηρία μέχρι τον τερματισμό σκέφτεσαι, συνδέεσαι με διάφορα θέματά σου, τα επεξεργάζεσαι, κάποια τα λύνεις φτάνοντας στον τερματισμό επιδιώκεις να τα λύσεις και πρακτικά μετά. Από ένα ψυχικό επίπεδο, φτάνεις σε κάποιο άλλο επίπεδο, μετακινείσαι.διαρκώς. Και στην πράξη ως δρομέας είναι ανάγκη να βρίσκεις καινούργιες διαδρομές, να βάζεις άλλα όρια αν θέλεις να κρατάς το ενδιαφέρον για τον δρόμο …

Η εγκατάλειψη.. τί σχέση έχεις μαζί της;
Εγκατάλειψη: Δεν μπορώ να προχωρήσω παραπάνω, δεν πάει το σώμα μου. Δεν εγκαταλείπω, δεν το κάνω εύκολα και δεν θέλω να το κάνω. Σαν άνθρωπος θέλω να τελειώνω αυτό που αρχίζω. Προσωπικά ο δικός μου τρόπος να δεχτώ τη ματαίωση της εγκατάλειψης είναι ότι αν ήταν στο δικό μου χέρι δεν θα εγκατέλειπα, αναγκάζομαι λόγω χρόνου να παραδώσω τον αριθμό μου στον σταθμό. Σέβομαι τους κανόνες του αγώνα, δεν εγκαταλείπω. Αν ήταν στο χέρι μου δεν θα το έκανα. Δεν θα σταμάταγα, θα συνέχιζα.. Όλα όμως είναι μέσα στο πρόγραμμα, μέσα στη ζωή. Δεν αλλάζει κάτι στην καθημερινότητά σου. Μια εγκατάλειψη σε βάζει να σκεφτείς τι πήγε λάθος. Ξεκίνησες άρρωστος; Ξεκίνησες πολύ γρήγορα;

Έχει αλλάξει ο τρόπος που σκέφτεσαι από όταν έγινες δρομέας μεγάλων αποστάσεων;
Όταν έκανα ελληνορωμαϊκή πάλη ήταν ανάγκη να είμαι πάρα πολύ γρήγορος για ένα πολύ σύντομο διάστημα- 5 λεπτά. Στον μαραθώνιο είναι ανάγκη να είμαι πολύ αργός για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάτι τελείως διαφορετικό. Παλιά, όταν έβλεπα δρομείς υπεραποστάσεων έλεγα: Τι κάνουν; Πόσο αργά πάνε; Μα δεν ήταν έτσι, γιατί δεν έβλεπα την ένταση. Πόσο μονόφθαλμα σκεφτόμουν τότε, δεν το είχα καταλάβει. Δεν είναι έτσι τελικά.
Επίσης δίνω πια σημασία στη σταθερότητα και στους αστάθμητους παράγοντες. Στον διάλογο μεταξύ τους. Οι καλοί δρομείς μπορούν να είναι σταθεροί για ώρες ελέγχοντας αυτούς τους αστάθμητους παράγοντες. Δεν αλλάζουν ρυθμό. Όσο λιγότερο αλλάζεις το ρυθμό σου τόσο πιο εύκολα θα φτάσεις στον τερματισμό, τόσο πιο καλά θα πας.

Ποια είναι η ανταμοιβή σου στο τέλος του δρόμου;
Η ψυχική ανάταση. Μετά από ογδόντα χιλιόμετρα στη Μάνη ή μετά από διακόσια σαράντα πέντε χιλιόμετρα στο Σπάρταθλο ή ακόμη και στο τέλος μιας προπόνησης έρχεσαι σε επαφή με τον εαυτό σου, με το κέντρο σου, όπως γίνεται και σε οποιαδήποτε δοκιμασία/καταπόνησης ψυχής και σώματος όπου στερείσαι τις μικρές καθημερινές φτηνές απολαύσεις.

Μια στιγμή μέσα σε έναν αγώνα που μένει άσβεστη μέσα σου;
Κανένα Σπάρταθλον δεν το έχω βγάλει με άνεση. Στο δεύτερο Σπάρταθλον που συμμετείχα το 2013, έπαιζα με το χρόνο, οι  χρονικές απαιτήσεις περάσματος των σημείων ελέγχου είναι απαιτητικές. Μετά το Αρτεμίσιο ήμουν πέντε λεπτά πριν το κλείσιμο των σταθμών. Αυτό σημαίνει ότι στο παρά πέντε θα αναγκαζόμουν να παραδώσω τον αριθμό μου και να σταματήσω. Εκεί λοιπόν, βρέθηκα στη βάση του βουνού –στο πιο δύσκολο κομμάτι της διαδρομής- με τη σύντροφό μου τη Μαρία. Της έδωσα μια αγκαλιά και πήρα δύναμη και συνέχισα.. και τερμάτισα.

Με ποιόν αναμετριέσαι στο δρόμο;
Με τον εαυτό μου. Του δίνω κουράγιο: «Μπορείς, συνέχισε!»

Τί θα έλεγες σε έναν άνθρωπο που τώρα θα ήθελε να ξεκινήσει;
Να ξεκινήσει με ένα σωστό κίνητρο. Δηλαδή να ξεκινήσει γιατί του αρέσει. Επιδίωξή του να είναι η καλή διάθεση που θα έχει όταν τελειώνει την προπόνησή του. Να μην δελεάζεται ούτε να εξαρτάται από όλα αυτά τα προϊόντα της αγοράς και προώθησης μιας μηχανοποιημένης αυτοματοποιημένης «βιομηχανίας» μαραθωνοδρόμων. Στην τελική, το μόνο που χρειάζεσαι είναι τα παπούτσια σου και να βάζεις το ένα πόδι μπροστά από το άλλο…. Όταν το κίνητρο είναι πηγαίο, θα σε κάνει να σηκωθείς και να τρέξεις και σήμερα και αύριο.

Τι λες για το μαζικό δρομικό κίνημα των τελευταίων ετών;
Μέσα σε δέκα χρόνια έχει μεγάλη ανάπτυξη. Εκεί που γινόντουσαν δέκα αγώνες τον χρόνο τώρα υπερβαίνουν τους εκατό. Σε πόλεις, σε βουνά, μαραθώνιοι, υπερ-μαραθώνιοι.. Αγνά κίνητρα υπάρχουν και άνθρωποι που το κάνουν για λόγους που δικαιώνουν την προσπάθειά τους. Και σε αυτό μένω. Στο τέλος το γενικό συμπέρασμα είναι αυτό: Βγαίνω έξω, τρέχω και έρχομαι σε επαφή με το σώμα μου, βλέπω το όποιο πρόβλημά μου από μια άλλη οπτική γωνία καθώς μετακινούμαι.. Δρω! Κι έρχονται μαζί όλα τα υπόλοιπα.. Πολλοί δρομείς αλλάζουν τρόπο ζωής-αντικατάσταση παλαιών βλαβερών συνηθειών με νέες υγιεινές δραστηριότητες, κατακτούν σωματική ευεξία. Έχει πολλά θετικά.

Που σταματά ο δρόμος; Τι είναι όριο για σένα;
Ο ουρανός..το σύμπαν..δεν υπάρχει όριο..

 

Ο δρόμος, ο άνθρωπος, η αγκαλιά. Ότι ζωτικό και πολύτιμο αναδείχθηκε στην «πορεία» της συζήτησης μας. Όπως επίσης και η αίσθηση πως οι δρόμοι μεγάλων αποστάσεων συμβολικά δύναται να αναγνωστούν ως πορεία εξελικτική της ζωής που υπερβαίνει τη σωματική «θανή» μέσα από την «ψυχική ανάταση». Δεν υπάρχει αγώνας που να καταπονεί τόσο το σώμα, όσο οι υπεραποστάσεις. Διατρανώνουν κυριολεκτικά και συμβολικά πως εκεί που το σώμα καταλύεται η ψυχή ανατάσσεται. «Όταν το σώμα παραδίδεται, τότε μόνο η δύναμη της θέλησης μπορεί να το ενεργοποιήσει. Ο δρομέας που είναι σε θέση να συνεχίσει, είναι αυτός που έχει καταφέρει να κάνει την υπέρβαση σε ένα μεταφυσικό επίπεδο».[1]

 

———–

[1] Γιάννης Κούρος, υπερμαραθωνοδρόμος, με σειρά διακρίσεων στο μη Ολυμπιακό άθλημα του υπερμαραθωνίου.