Τα κοινά αγαθά (commons) είναι ένας τρόπος να εκφράσουμε μια παλιά ιδέα – ότι δηλαδή ορισμένες μορφές πλούτου ανήκουν σε όλους μας και ότι αυτός ο κοινοτικός πλούτος πρέπει ενεργά να προστατευθεί και να τον διαχειριστούμε για το κοινό καλό.

Τα κοινά αγαθά είναι αυτά που κληρονομήσαμε, που δημιουργήσαμε συνολικά και που (ελπίζουμε) ότι θα κρατήσουν τόσο ώστε να τα χαρούν και επόμενες γενεές. Τα κοινά αγαθά περιλαμβάνουν δώρα της φύσης όπως ο αέρας, οι ωκεανοί και η άγρια ζωή, επίσης κοινά αγαθά όμως είναι συνολικές κοινωνικές δημιουργίες όπως για παράδειγμα βιβλιοθήκες, δημόσιοι χώροι, η επιστημονική έρευνα και μεγάλες δημιουργίες τέχνης και πνεύματος.

Αναζητώντας στο διαδίκτυο θέματα που αφορούν τα κοινά αγαθά πέφτει εύκολα κανείς πάνω στο κίνημα Energiewende. Τι είναι αυτό; Σύμφωνα με άρθρο της ίδιας της DW, τριάντα χρόνια πριν δημιουργήθηκε μια κίνηση με αυτό το όνομα από την κοινωνία των πολιτών και περιβαλλοντικές ομάδες που προσπαθούσαν να πιέσουν για διαφορετική κατεύθυνση ως προς την παραγωγή και την κατανάλωση της ενέργειας. Μικρές ομάδες που ξεκίνησαν από τη γειτονιά, είδαν αλλιώς το θέμα της ενεργειακής κατανάλωσης, έστησαν με βάση συμφωνημένες προτεραιότητες δίκτυα παραγωγής και άρχισαν να πιέζουν για αλλαγές στη γερμανική νομοθεσία. Αν εσύ στη δική σου ταράτσα μπορείς να βάλεις ένα ενεργειακό συλλέκτη και να έχεις ένα καλύτερο ενεργειακό αποτέλεσμα (φτηνότερο σε βάθος χρόνου και σίγουρα πιο αυτόνομο) πολλά σπίτια μαζί μπορούν να καταφέρουν ακόμα περισσότερα. Στο βιβλίο του Craig Morris, με τίτλο Δημοκρατία στην Ενέργεια, μπορεί κανείς να βρει ακόμα περισσότερες πληροφορίες γι αυτόν τον πολύ σημαντικό νέο όρο που θα πλαισιώσει τις μελλοντικές μας επιλογές και δράσεις.

Σήμερα κινήματα σαν το Energiewende συνασπίζονται κάτω από την τάση των κοινών αγαθών (commons) και φτιάχνουν την Ευρωπαϊκή συνέλευση κοινών αγαθών. Στο κάλεσμα συμμετοχής η συνέλευση εξηγεί: σε καιρούς που οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί χάνουν έδαφος υποστήριξης και βρίσκονται σε βαθιά κρίση, εμείς οι ευρωπαίοι πολίτες ζητάμε την Ευρώπη πίσω. Ανησυχούμε για το γεγονός ότι πολλές από τις κυβερνήσεις μας στηρίζουν τα πολύ στενά συμφέροντα των αγορών που κυριαρχούν αντί να φροντίζουν το κοινό καλό των ανθρώπων και του πλανήτη. Ανησυχούμε γιατί η ολοένα αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα και ο κοινωνικός αποκλεισμός, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, απειλούν το μέλλον μας. Λυπούμαστε ιδιαίτερα για το γεγονός ότι η μαζική ιδιωτικοποίηση μας έχουν ήδη στερήσει από πολλά από τα κοινά μας αγαθά που είναι πολύ σημαντικά για τη φυσική, κοινωνική και πολιτιστική μας ευεξία αλλά και την αξιοπρέπειά μας.

Στην ιστοσελίδα της ευρωπαϊκής συνέλευσης έχουν δημοσιευθεί στα αγγλικά δυο πολύ ενδιαφέροντα βίντεο που κατά τη γνώμη μου αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες σε επίπεδο επανάκτησης των κοινών μας αγαθών: της ενέργειας και της τροφής. Η παγκόσμια συνείδηση πάνω στα κοινά αγαθά τρέφεται από την απογοήτευση που προκαλεί το σημερινό σύστημα αξιών και μέσω της δικτύωσης μεγαλώνει. Αργά ή γρήγορα θα αλλάξουμε τις προτεραιότητές μας. Στο μέτρο που η συνολική συνείδηση διαμορφώνεται θα αλλάξει και ο τρόπος διαχείρισης της ενέργειας και της τροφής και απλές ενώσεις ανθρώπων θα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

—————–
Σημείωση: Ο τίτλος του κειμένου είναι εμπνευσμένος από το άρθρο που δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Εφημερίδα και παρουσιάζει το κίνημα των κοινών αγαθών (commons).