Μετά την προηγούμενη απειλή του ότι οι μέρες του προέδρου της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο είναι μετρημένες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι κλείνει τον εναέριο χώρο της Βενεζουέλας. Στη συνέχεια, διακήρυξε με αλαζονεία τα «Αντίποινα Τραμπ» στο Δόγμα Μονρό, επαινώντας τον προκάτοχό του του 19ου αιώνα για την προφητική του όραση «μιας υπερδύναμης διαφορετικής από οτιδήποτε είχε γνωρίσει ο κόσμος μέχρι τότε».

Γράφει ο Roger D. Harris

Στις 3 Δεκεμβρίου, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ (Στέιτ Ντιπάρτμεντ) ακολούθησε το παράδειγμά του εκδίδοντας μια νέα ταξιδιωτική οδηγία για τη Βενεζουέλα. Το έγγραφο είναι ένα αριστούργημα γεωπολιτικής δημιουργικής γραφής, όπου το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Βενεζουέλας δεν είναι το πετρέλαιο, αλλά ο υπαρξιακός φόβος. Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον:

«Μην ταξιδεύετε ή παραμένετε στη Βενεζουέλα λόγω του υψηλού κινδύνου παράνομης κράτησης, βασανιστηρίων κατά τη διάρκεια της κράτησης, τρομοκρατίας, απαγωγών, αυθαίρετης επιβολής των τοπικών νόμων, εγκληματικότητας, πολιτικών αναταραχών και ανεπαρκούς υποδομής υγείας».

Και αυτή είναι μόνο η πρώτη πρόταση.

Για να μην νομίζετε ότι πρόκειται απλώς για γραφειοκρατική προφύλαξη, η οδηγία επαναλαμβάνεται με έντονα γράμματα: «Μην ταξιδεύετε στη Βενεζουέλα για κανένα λόγο». Ούτε καν, προφανώς, για να μάθετε αν οι Βενεζουελάνοι συνεχίζουν να ζουν την καθημερινότητά τους παρά τις κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ με σκοπό να καταρρεύσει η οικονομία.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προειδοποιεί ότι «συχνά πραγματοποιούνται πολιτικές συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις, χωρίς προειδοποίηση». Οι διαδηλώσεις προφανώς τρομάζουν την Ουάσινγκτον. Ίσως η αμερικανική κυβέρνηση σκεφτόταν τους 7 εκατομμύρια Αμερικανούς πολίτες που διαδήλωσαν σε όλες τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ στις 18 Οκτωβρίου, απαιτώντας την παραίτηση του ίδιου του Τραμπ.

Η προειδοποίηση επισημαίνει επίσης την «έλλειψη βενζίνης, ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, φαρμάκων και ιατρικών προμηθειών [που] συνεχίζεται σε μεγάλο μέρος της Βενεζουέλας». Διακριτικά παραλείπεται το μέρος όπου αυτές οι ελλείψεις συσχετίζονται ακριβώς με την οικονομική πολιορκία της Ουάσιγκτον.

Ωστόσο, η Ουάσιγκτον επιμένει να παρουσιάζει τη Βενεζουέλα όχι ως μια χώρα που ζει υπό παράνομες αμερικανικές κυρώσεις, αλλά ως ένα είδος γεωπολιτικού στοιχειωμένου σπιτιού: «Αν αποφασίσετε να ταξιδέψετε στη Βενεζουέλα: Ετοιμάστε μια διαθήκη. Σκεφτείτε να προσλάβετε μια επαγγελματική εταιρεία ασφαλείας. Δεν υπάρχει ασφαλής τρόπος να ταξιδέψετε στη Βενεζουέλα».

Το τμήμα σχετικά με την «αόριστη κράτηση χωρίς πρόσβαση σε προξενική αρχή» αν εισέλθετε στη Βενεζουέλα χωρίς βίζα παρουσιάζεται ως απόδειξη βαρβαρότητας – και όχι, ας πούμε, ως αντίδραση στους μισθοφόρους των ΗΠΑ που έχουν εισέλθει στη χώρα χωρίς βίζα, χωρίς άδεια και με τη δηλωμένη πρόθεση να απαγάγουν τον πρόεδρο Μαδούρο.

Η προειδοποίηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρουσιάζει τη Βενεζουέλα ως ακατοίκητη, ώστε οι άνθρωποι από τις ΗΠΑ να μην μπορούν ποτέ να ανακαλύψουν την άβολη αλήθεια ότι οι Βενεζουελάνοι συνεχίζουν να αντιστέκονται στην εμμονή της Ουάσιγκτον για αλλαγή καθεστώτος.

Η έντονη φράση «Μην ταξιδέψετε» δεν αποτελεί τόσο προειδοποίηση για φυσικό κίνδυνο, όσο έκκληση να μην δει κανείς την πραγματικότητα: ότι η Βενεζουέλα εξακολουθεί να αρνείται να υποκύψει παρά τις κυρώσεις, τα σαμποτάζ, το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων, τις απόπειρες δολοφονίας, τις απόπειρες πραξικοπήματος και τις επιθέσεις με drones.

Αφού οι πρόεδροι Τραμπ και Μαδούρο είχαν τηλεφωνική συνομιλία την περασμένη εβδομάδα, ο Μαδούρο φέρεται να απέρριψε το τελεσίγραφο του Αμερικανού ομολόγου του να αυτοθυσιαστεί.

Ο τόνος της προειδοποίησης φτάνει σε πλήρη πανικό όταν υπονοεί ότι η απλή παρουσία στο Καράκας χωρίς την κατάλληλη βίζα μπορεί να οδηγήσει σε αιώνια αιχμαλωσία. Δεν αναφέρει ότι η Βενεζουέλα – σε αντίθεση με τις ΗΠΑ – δεν έχει συλλάβει κανέναν για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, ούτε έχει απαγάγει ξένους αξιωματούχους από τρίτες χώρες, ούτε έχει κατασκευάσει υπεράκτιες εγκαταστάσεις βασανιστηρίων.

Η προειδοποίηση περιέχει μια κωμικοτραγική ειρωνεία: οι ΗΠΑ προειδοποιούν τους ταξιδιώτες για «αυθαίρετη επιβολή των τοπικών νόμων», ενώ η αμερικανική αυτοκρατορία αναπτύσσει ανοιχτά μια ναυτική αρμάδα στη νότια Καραϊβική. Ένας τέτοιος προφανής αποκλεισμός είναι μια πράξη πολέμου που είναι κατά πολύ πιο αυθαίρετη από το να ζητηθεί βίζα.

Το βαθύτερο μήνυμα είναι σαφές: η Βενεζουέλα είναι επικίνδυνη επειδή η Μπολιβαριανή Επανάσταση επιμένει να κυβερνά χωρίς την άδεια της ηγεμονικής δύναμης. Αυτό είναι που φοβάται περισσότερο η Ουάσιγκτον.

Το μεγαλύτερο έγκλημα της Βενεζουέλας δεν είναι το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, αλλά η κυριαρχία της. Τα απερίγραπτα αδικήματά της είναι η άρνησή της να ιδιωτικοποιήσει τα πετρελαϊκά της κοιτάσματα για λογαριασμό αμερικανικών εταιρειών, η υποστήριξή της στην παλαιστινιακή αντίσταση και η προώθηση της περιφερειακής ολοκλήρωσης. Η ασυγχώρητη πράξη της είναι η εκλογή ηγετών που δεν αρέσουν στην Ουάσιγκτον.

Τελικά, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει δίκιο από μια άποψη: όσοι ταξιδεύουν στη Βενεζουέλα πρέπει πράγματι να «ετοιμάσουν διαθήκη». Αλλά αυτή θα είναι μια «διαθήκη» για μάθηση, μια διαθήκη για αμφισβήτηση και αντίσταση στην προπαγάνδα που παρουσιάζει μια ολόκληρη χώρα ως ζώνη καταστροφής απλώς και μόνο επειδή επιλέγει ένα διαφορετικό κοινωνικοπολιτικό μοντέλο. Πάνω απ’ όλα, θα πρέπει να είναι μια διαθήκη για αντίσταση στη δομική επιταγή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού να παρεμβαίνει σε χώρες που επιμένουν να αποφασίζουν για το δικό τους μέλλον.

Αν υπάρχει κάτι πραγματικά επικίνδυνο στη Βενεζουέλα, είναι ο κίνδυνος οι Αμερικανοί να πάνε εκεί και να ανακαλύψουν έναν πληθυσμό που επιβιώνει και αντιστέκεται στην πίεση των ΗΠΑ – απόδειξη ότι ακόμη και υπό πολιορκία, η κυριαρχία μπορεί να είναι επίμονη, ανθεκτική και ακόμα πολύ ζωντανή.

Ο Roger D. Harris είναι ιδρυτικό μέλος του Venezuela Solidarity Network και δραστηριοποιείται στην Task Force on the Americas και στην εκστρατεία SanctionsKill. Ο συγγραφέας προσπαθεί επί του παρόντος να βρει έναν τρόπο να επισκεφθεί τη Βενεζουέλα, καθώς οι πτήσεις από τις ΗΠΑ έχουν ακυρωθεί.

Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens