Παρουσίαση του βιβλίου του Ιάπωνα καθηγητή, Κοχέι Σάιτο
και Συζήτηση για τον Κομμουνισμό της Αποανάπτυξης
Στον ορίζοντα μιας εποχής που τρέχει ασταμάτητα, όπου οι άνθρωποι εργάζονται δίχως σταματημό, παράγουν αδιάκοπα και καταναλώνουν χωρίς όριο, η Γη καίγεται αθόρυβα.
Μήπως η «ευημερία» της εποχής μας είναι μια πλάνη;
Μήπως η ανάπτυξη που λατρεύουμε δεν είναι παρά η αιτία της δυστυχίας μας;
Σε αυτό το καίριο ερώτημα επιχειρεί να απαντήσει ο Ιάπωνας φιλόσοφος και μαρξιστής καθηγητής, Κοχέι Σάιτο, μέσα από το βιβλίο του «Κόψτε ταχύτητα!
Πώς ο κομμουνισμός της αποανάπτυξης μπορεί να σώσει τη Γη»;
Το βιβλίο είχε τεράστια εμπορική επιτυχία και πρωτοεκδόθηκε το 2020, δηλαδή πριν από το «Μαρξ στο ανθρωπόκαινο» που εκδόθηκε το 2023. Παρ΄όλα αυτά, στην Ελλάδα έφτασε δεύτερο και τώρα διατίθεται στην ελληνική γλώσσα, από τις εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ.
Ο Σάιτο, ανασυνθέτοντας τη μαρξιστική παράδοση και αναδεικνύοντας έναν «Μαρξ της Οικολογίας», αναγνωρίζει ότι ο καπιταλισμός «ζει εις βάρος της φύσης, μέχρι να πεθάνουν και οι δύο». Αντιτάσσει την επιτάχυνση με την επιβράδυνση, προτείνοντας έναν κομμουνισμό που δεν φωνάζει αλλά ανασαίνει — μια επανάσταση ήρεμη, βαθιά συνειδητή, γκραμσιανή στην ουσία της. Η αποανάπτυξη δεν είναι οπισθοδρόμηση, αλλά επανασύνδεση με τη φύση, μεταστροφή από το «παράγω, άρα υπάρχω» στο «συνυπάρχω, άρα δημιουργώ».
Στην πράξη, η φιλοσοφία του Σάιτο μεταφράζεται σε συγκεκριμένες δράσεις που μπορούν να αλλάξουν ριζικά την καθημερινότητά μας:
• Τέλος στη μαζική παραγωγή και κατανάλωση.
• Μείωση των ωρών εργασίας, για λιγότερη παραγωγή, μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα και απανθρακοποίηση.
• Προτεραιοποίηση της ουσιώδους εργασίας — φροντίδας, δημιουργίας, παιδείας — έναντι των εταιρικών κερδών.
• Δημοκρατική αναδιοργάνωση της παραγωγής και επιστροφή στην κοινωνική ιδιοκτησία, ώστε να αποκατασταθεί η πραγματική αφθονία των αναγκαίων αγαθών.
Αυτός ο «κομμουνισμός της αποανάπτυξης» δεν είναι μια θεωρία αποκομμένη από την πράξη. Είναι αντιηγεμονικό σχέδιο, ένας τρόπος να επανασχεδιάσουμε τη ζωή μας, από το εγώ στο εμείς, από την ιδιοκτησία στο μοίρασμα, από τη σκλαβιά του περισσότερου στην απελευθέρωση της απλότητας. Είναι μια ποιοτική μεταστροφή, όπου η ανθρωπότητα δεν χρειάζεται πλέον να μεγαλώσει, αλλά να ωριμάσει.
Στο πλαίσιο αυτής της σημαντικής συζήτησης, το δίκτυο Σκέψη & Δράση – Αριστερά, το Eteron (Λεωκορίου 38, Μοναστηράκι/Ψυρρή) και ο εκδοτικός οίκος Πλέθρον συνδιοργανώνουν την παρουσίαση του βιβλίου τη Δευτέρα, στις 19:00. Η βραδιά θα περιλαμβάνει ομιλίες από τους καθηγητές Ευκλείδη Τσακαλώτο και Γιώργο Παπανικολάου, καθώς και από την ερευνήτρια Δανάη Λιοδάκη, ενώ τη συζήτηση θα διευθύνει ο δημοσιογράφος Τάσος Τσακίρογλου, ανοίγοντας ένα πεδίο αναστοχασμού για την κοινωνία, την εργασία και το μέλλον του πλανήτη.
Η εκδήλωση αυτή δεν είναι απλώς παρουσίαση βιβλίου. Είναι πρόσκληση σε ένα συλλογικό φρενάρισμα: να αναρωτηθούμε τι σημαίνει πρόοδος, ευημερία και χρόνος, και πώς η αληθινή ανάπτυξη μπορεί να βρει την ισορροπία της στο «αρκετό». Μια ευκαιρία να σκεφτούμε ότι η κοινωνική και οικολογική ισορροπία απαιτεί όχι μόνο πολιτικές αλλαγές αλλά και μια νέα κουλτούρα, έναν τρόπο ζωής που συνυπάρχει αρμονικά με τον πλανήτη. Όπως μας διδάσκει ο Σάιτο, η επανάσταση του 21ου αιώνα δεν φωνάζει· ανασαίνει. Και μέσα στο τρίγωνο Μαρξ – Γκράμσι – Σάιτο, γεννιέται η ελπίδα ότι ο κομμουνισμός του μέλλοντος δεν θα έχει μόνο κόκκινο χρώμα, αλλά και πράσινη αναπνοή.
