Με υποχρεωτική ψηφοφορία – ενώ όλες οι τελευταίες εκλογές ήταν προαιρετικές – η πρόταση για ένα νέο Σύνταγμα της Χιλής απορρίφθηκε στο εθνικό δημοψήφισμα που διεξήχθη σήμερα (σ.τ.μ: εχθές) 4 Σεπτεμβρίου.

Ενώ το 78,27% των ψηφοφόρων είχε εγκρίνει τον περασμένο Οκτώβριο το ενδεχόμενο σύγκλησης Συντακτικής Συνέλευσης για την επεξεργασία πρότασης νέου Συντάγματος για τη χώρα, η πρόταση που παρουσιάστηκε απορρίφθηκε σήμερα με συντριπτική πλειοψηφία. Με καταμετρημένο το 98,44% των εκλογικών τμημάτων, τα αποτελέσματα δείχνουν 7.768.020 ψήφους υπέρ της Απόρριψης – που αντιστοιχεί σε 61,90% – ενώ η επιλογή της Έγκρισης έλαβε 4.780.706 ψήφους, που αντιστοιχεί σε 38,10%, όταν πάνω από το 75% των Χιλιανών προσήλθαν στις κάλπες εντός και εκτός της χώρας, δίνοντας περισσότερες από 12 εκατομμύρια ψήφους.

Ήταν η συνταγματική πρόταση πολύ προχωρημένη για την εποχή; ήταν πολύ πρωτοποριακή, προτείνοντας την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα της Φύσης, των όντων με τα οποία μοιραζόμαστε τα ξηρά και θαλάσσια εδάφη μας; μήπως η πολυπολιτισμικότητα και η αναγνώριση των δικαιωμάτων των ιθαγενών λαών μας προκάλεσε ανυπέρβλητη αντίσταση; μήπως ήταν ξεκάθαρος ρατσισμός; αλλά και επικράτηση της πατριαρχίας; μήπως ο κόσμος απέρριψε την δωρεάν παιδεία για την οποία τόσο σκληρά αγωνιστήκαμε, τη δωρεάν υγειονομική περίθαλψη, τις αξιοπρεπείς συντάξεις; μήπως δεν μας ενδιέφεραν πια τα κοινωνικά δικαιώματα;

Ή μήπως αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα είναι μια τιμωρία για την πολιτική τάξη που παρενέβη υπέρμετρα σε αυτή τη διαδικασία, που θέλησε να διοχετεύσει τις αναδυόμενες δυνάμεις μέσω θεσμικών καναλιών από την πρώτη στιγμή της κοινωνικής αφύπνισης και στη συνέχεια ανακοίνωσε ότι θα μεταρρυθμίσει το κείμενο κατά το δοκούν; Μήπως είναι μια ψήφος τιμωρίας για τα ίδια τα μέλη της Συνέλευσης και τις παλινωδίες τους σε αυτή τη διαδικασία; Ή μήπως είναι ότι η κυβέρνηση συνδέθηκε με την επιλογή που έλαβε τις λιγότερες ψήφους, αξιολογούμενη σε φθίνουσα αποδοχή;

Μήπως εκείνοι που δεν ψηφίζουν ποτέ, έχουν τώρα βγει με μια ηχηρή απόρριψη της υποχρεωτικής προσέλευσης και συμμετοχής, εκφράζοντας την πλήρη αδιαφορία τους για την πολιτική;

Ή μήπως οι συντηρητικές δυνάμεις, που πάντα επιβραδύνουν τη διαδικασία της αλλαγής, έχουν βγάλει τις μάσκες τους; Είναι ένα μείγμα ατομικισμού, νεοφιλελευθερισμού και ανταγωνισμού που είναι τόσο διαδεδομένο στην κοινωνία μας, ή είναι η άγνοια και ο φόβος;

Είναι γεγονός ότι η διαδικασία υπέρ μιας πιο ενδιαφέρουσας εξέλιξης έχει επιβραδυνθεί και με αυτό το αποτέλεσμα εδώ στη Χιλή θα παγιδευτούμε, ίσως αναβάλλοντας για αρκετά χρόνια τις κοινωνικές αλλαγές που τόσο πολύ χρειαζόμαστε.

Θα πρέπει να σκεφτούμε με ηρεμία για να καταλάβουμε τι έχει συμβεί σωστά και στη ρίζα του. Χωρίς να βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα, πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα κίνητρα εκείνων που απέρριψαν αυτή την καινοτόμο συνταγματική πρόταση, αφήνοντας τη διαδικασία των μετασχηματισμών σε αναμονή.