Εμπνευσμένο από τον ανθρωπισμό, το δημόσιο σχολείο Parque dos Sonhos, στο Κουμπατάο στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, αναγνωρίζεται ως το καλύτερο σχολείο στον κόσμο το 2025.

Το δημόσιο σχολείο Parque dos Sonhos, που βρίσκεται στο Bolsão 9 του Κουμπατάο, στην ακτή του Σάο Πάολο, μόλις έλαβε το βραβείο 2025 International Best School Award στην κατηγορία «Overcoming Adversities» (Υπερνικώντας τις Αντιξοότητες), το οποίο απονέμεται από μια διεθνή κριτική επιτροπή ειδικών στον τομέα της εκπαίδευσης.

Αυτό το επίτευγμα σηματοδοτεί όχι μόνο την αναγνώριση ενός δημόσιου ιδρύματος από την περιφέρεια της Βραζιλίας, αλλά συμβολίζει επίσης τη δύναμη της λαϊκής ανθρωπιστικής εκπαίδευσης, εμπνευσμένης από τις διδασκαλίες του Πάουλο Φρέιρε και του Αργεντινού φιλόσοφου Μάριο Ροντρίγκες Κόμπος (Σίλο), του οποίου η κληρονομιά στην υπεράσπιση της μηβίας εμπνέει παιδαγωγικές πρακτικές σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Ένα σχολείο που ανθίζει εν μέσω αντιξοοτήτων

Το σχολείο Parque dos Sonhos είναι σήμερα ένα διεθνές σημείο αναφοράς στην μετασχηματιστική εκπαίδευση, χτισμένο πάνω στους πυλώνες μιας κουλτούρας ειρήνης, αλληλεγγύης και πρωταγωνιστικού ρόλου των μαθητών. Βρίσκεται σε μια περιοχή που ιστορικά χαρακτηρίζεται από κοινωνικό αποκλεισμό, το σχολείο μετέτρεψε την καθημερινότητά του σε ένα χώρο διαλόγου, ενσυναίσθησης και συλλογικής δράσης.

Μεταξύ των προγραμμάτων που οδήγησαν στην βράβευση του σχολείου:

  • Αθλητικά, καλλιτεχνικά και πολιτιστικά προγράμματα, με την ενεργό συμμετοχή των μαθητών.
  • Εβδομάδα Μηβίας στα Σχολεία, που γιορτάζεται κάθε χρόνο με την ευκαιρία των γενεθλίων του Μαχάτμα Γκάντι, κινητοποιώντας μαθητές, οικογένειες και την τοπική κοινότητα.
  • Παιδαγωγική του Νέου Ανθρωπισμού, ένα ρεύμα που εκτιμά την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του ανθρώπου, αναγνωρίζοντας την αξιοπρέπεια, την ελευθερία και την ικανότητά του για μετασχηματισμό.
  • Πρωτοβουλίες διαμεσολάβησης σε συγκρούσεις και ενεργητικής ακρόασης, που μείωσαν σημαντικά τα ποσοστά σχολικής βίας στην κοινότητα.

 

Το σχολείο ξεχώρισε επίσης για τον συνδυασμό της τυπικής εκπαίδευσης με εξωσχολικές δραστηριότητες που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση των νέων. Ο αθλητισμός —ιδιαίτερα το σκέιτινγκ και το βόλεϊ— έγινε ένας από τους πυλώνες της ένταξης και της υγιούς συνύπαρξης, φέρνοντας τους μαθητές πιο κοντά σε συλλογικές πρακτικές που αναπτύσσουν την πειθαρχία, την αλληλεγγύη και την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Αυτά τα αθλητικά προγράμματα, που υλοποιήθηκαν σε διάλογο με την κοινότητα, συνέβαλαν άμεσα στην ανάπτυξη του αισθήματος του «ανήκειν» και στη μείωση των περιπτώσεων σχολικής διαρροής.

Ένας άλλος καινοτόμος άξονας είναι η σχολική εφημερίδα που εκδίδουν οι μαθητές, η οποία έγινε ένας χώρος ελεύθερης και δημοκρατικής έκφρασης. Εκεί, οι μαθητές αναφέρουν τις εμπειρίες τους, καταγγέλλουν καταστάσεις αποκλεισμού και γιορτάζουν τα επιτεύγματα, μαθαίνοντας από μικρή ηλικία την αξία της υπεύθυνης επικοινωνίας και της ελευθερίας έκφρασης ως εργαλεία του ενεργού πολίτη.

Μια συλλογική κληρονομιά: ευγνωμοσύνη προς τον Σίλο, τον Γκάντι και τον Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ.

Το βραβείο που έλαβε το σχολείο Parque dos Sonhos είναι αφιερωμένο σε όλους εκείνους που, μέρα με τη μέρα, χτίζουν την πιθανότητα μιας απελευθερωτικής εκπαίδευσης εν μέσω δυσκολιών. Αλλά πάνω απ’ όλα, είναι μια χειρονομία βαθιάς ευγνωμοσύνης προς τον ανθρωπιστή στοχαστή Σίλο, τον «Σοφό των Άνδεων», του οποίου το όραμα για έναν κόσμο χωρίς βία συνεχίζει να φωτίζει τις παιδαγωγικές και κοινωνικές πρακτικές σε όλες τις κουλτούρες.

Σύμφωνα με την αντίληψη του Νέου Ανθρωπισμού, ένας μαθητής δεν είναι ούτε μυρμήγκι ούτε απλό γρανάζι διαμορφωμένο για εργασία. Αντίθετα, κάθε κορίτσι και αγόρι αντιπροσωπεύει το μέλλον της ανθρωπότητας και φέρει μέσα του ένα ολόκληρο σύμπαν – φτιαγμένο από ιστορίες, όνειρα και τραγούδια. Είναι καθήκον της εκπαίδευσης να δημιουργήσει ζωντανούς και φιλόξενους παιδαγωγικούς χώρους, ικανούς να επιτρέψουν σε αυτό το σύμπαν να ανθίσει, έτσι ώστε κάθε άνθρωπος να μπορεί να πραγματοποιήσει την βαθύτερη κλίση του.

Ο Σίλο, ο Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δίδαξαν ότι «η αληθινή επανάσταση είναι αυτή της συνείδησης», και ακριβώς αυτή η πεποίθηση καθοδηγεί το έργο του σχολείου στο Κουμπατάο. Από τον αθλητισμό μέχρι την εφημερίδα των μαθητών, από τα κανονικά μαθήματα μέχρι τις εβδομάδες προβληματισμού για την ειρήνη και την ενεργή μηβία, κάθε πρωτοβουλία επιδιώκει να ενσωματώσει την αρχή ότι η εκπαίδευση είναι πλήρης μόνο όταν σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, δουλεύοντας ολοκληρωτικά πάνω στο πνεύμα, τα συναισθήματα και τις κινητικές δεξιότητες των μαθητών, αναγνωρίζοντας σε αυτούς την άπειρη ικανότητά τους για μεταμόρφωση.

Μετάφραση από τα αγγλικά/Επιμέλεια: Pressenza Athens