Γράφει ο Μάριος Λώλος: Στα μικρά παιδιά η ζωή ταυτίζεται με το συναίσθημα. Μέσα από το συναίσθημα αντιλαμβάνονται και ερμηνεύουν τον κόσμο, πάνω στο συναίσθημα βασίζεται η διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Η χαρά, η λύπη, το παράπονο, η ξεγνοιασιά, η αγωνία το άγχος, όλα βιώνονται και εκδηλώνονται άμεσα, χωρίς να παρεμβαίνει η ασχημάτιστη ακόμα λογική.

Τα μικρά παιδιά έχουν τη ζωή μπροστά τους. Κάνουν όνειρα, πλάθουν σχέδια, φαντάζονται τι θα γίνουν άμα μεγαλώσουν. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να προβληθεί στο μέλλον, αν δεν πατάει σταθερά στο παρόν. Αυτά τα παιδιά ξεριζώθηκαν από το παρελθόν τους χωρίς να έχουν ενταχθεί ξανά κάπου. Με άθλιες συνθήκες ζωής, με χαοτική καθημερινότητα, χωρίς σημεία αναφοράς, αιωρούνται στο πουθενά. Πώς να ονειρευτούν το αύριο; Πώς να επουλωθούν τα τραύματα για να χτιστούν οι αυριανές τους ζωές;

Τα μικρά παιδιά δεν ανήκουν στους γονείς τους. Ανήκουν σε όλους εμάς, είναι το μέλλον, το δικό μας μέλλον. Αν αποτρέψουμε το βλέμμα απ’ αυτά, αρνούμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό. Αν τα αγκαλιάσουμε, γινόμαστε ένα με την ανθρωπότητα για να ανακαλύψουμε το δικό μας πρόσωπο.

Φωτογραφία από την έκθεση του Μάριου Λώλου στην Κέρκυρα @ Νίνα Ραρή.

Συνέντευξη του Μάριου Λώλου στη Νίνα Ραρή

Ο Μάριος Λώλος ασχολείται με την φωτογραφία από τα φοιτητικά του χρόνια, όταν όμως πήρε το πτυχίο του στην Γεωπονική Σχολή είχε ήδη αποφασίσει τον χώρο που θέλει να κινείται, «το δρόμο». Το ρεπορτάζ του δρόμου είναι αυτό που τον γοητεύει και θέλει να έχει την ευκαιρία να βλέπει και να λέει τα γεγονότα με την δική του ματιά, ώστε να μην χρειάζεται τις ειδήσεις των οκτώ. «Όσο πιο ξεκάθαρη είναι μια εικόνα τόσο λιγότερα λόγια χρειάζονται».

Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φωτορεπόρτερ από το 2007 έως το 2019, μάχιμος φωτογράφος, έχει συνεργαστεί με μερίδα εντύπων ΜΜΕ, ενώ συνεργάζεται και με το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων, Xinhua News Agency. Ο δρόμος του μακρύς: κάλυψε τα γεγονότα μετά την πτώση του Χότζα στην Αλβανία, βρέθηκε στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας και βίωσε τη φρίκη στην ισοπέδωση της πόλης Πρίστιναα από τις Νατοϊκές βόμβες. Ακλούθησαν αποστολές σε εμπόλεμες ζώνες όπως η Βοσνία, η Κράινα, το Κόσσοβο, η Τουρκία, η Γάζα της Παλαιστίνης.

Κινείται ανάμεσα σε εμπόλεμες ζώνες και έχει κινδυνέψει συνειδητά, όμως σε συνθήκες όπως αυτές που ζούμε στην Ελλάδα κινδύνευσε να χάσει την ζωή του από γκλοπ των ΜΑΤ, αυτό έγινε όταν οι φωτορεπόρτερ πήγαν από την άλλη πλευρά, αυτή των διαδηλωτών, «κάτι που δεν αρέσει στην αστυνομία».

«Παιδιά που είδα», είναι ο τίτλος της έκθεσης που φιλοξενείται στη Δημοτική Πινακοθήκη της Κέρκυρας, από τις 25 Σεπτεμβρίου έως τις 15 Νοεμβρίου 2020.

Η ματιά του Λώλου γίνεται αδιάψευστος μάρτυρας της σκληρής πραγματικότητας που βιώνουν τα παιδιά πρόσφυγες, εξάλλου ο ίδιος λέει «Να λες μια ιστορία με μια φωτογραφία». Οι αφηγήσεις του, αμιγώς ανθρωποκεντρικές, έχουν όλο το εύρος των συναισθημάτων. Μέσα από το φακό του τα παιδικά μάτια μας δείχνουν το φόβο και την απόγνωση, την αντοχή και το χαμόγελο. Από τη μια ο ξεριζωμός και η ορφάνια. Από την άλλη η ελπίδα για τη ζωή.

Συναντήσαμε τον φωτογράφο Μάριο Λώλο στην Κέρκυρα, όπου η έκθεση φωτογραφίας του φιλοξενείται στην Δημοτική Πινακοθήκη. Μας μίλησε για την απόφασή του να εγκαινιάσει την έκθεση σε ένα μέρος που δεν έχει άμεση σχέση με το προσφυγικό και ελπίζει ότι οι θεατές φεύγοντας από την έκθεση θα καταλάβουν ότι αυτά τα παιδιά είναι σαν τα παιδιά τους. Εύχεται ότι με τις εικόνες του θα βοηθήσει τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη.

Τι σηματοδοτεί για σένα αυτή η δουλειά και πόσο έχεις επηρεαστεί ;
Όταν τραβάς τη θλίψη ενός παιδιού που θα μπορούσε εν δυνάμει να είναι το δικό σου παιδί, αυτό σε επηρεάζει σε πολλά επίπεδα. Από την άλλη όταν βλέπω τη δύναμη ενός παιδιού να παίζει κάτω από αυτές τις άθλιες συνθήκες κι αυτό θέλει πολύ δύναμη, μου δίνει ελπίδα. Κάθε φορά που το βλέπω με εντυπωσιάζει, γι’ αυτό και στις φωτογραφίες μου δεν είναι μόνο παιδιά θλιμμένα είναι και παιδιά που παίζουν σε αυτές τις τρισάθλιες συνθήκες. Αυτό ναι, με έχει επηρεάσει σε πολλά επίπεδα.

 

Γιατί μόνο παιδιά; Τι αλλαγή πιστεύεις πως μπορεί η φωτογραφία σου να σηματοδοτήσει;
Γιατί το παιδί είναι ανυπεράσπιστο στον κόσμο των ενηλίκων. Γιατί το παιδί είναι αυθόρμητο, όταν θέλει να κλάψει θα κλάψει, όταν θέλει να γελάσει θα γελάσει και γιατί αυτά τα παιδιά δεν έχουν προβολή στο μέλλον μόνο η μέρα της μαρμότας υπάρχει για αυτά. Δεν πάνε σχολείο, δεν έχουν ίδιες ευκαιρίες ή όνειρα για το τι θα γίνουν άμα μεγαλώσουν, όπως τα συνομήλικα παιδιά στις χώρες υποδοχής. Όταν κάθε πρωί ξυπνάνε και κάνουν τα ίδια πράγματα, ζουν την ίδια μέρα ξανά και ξανά βρίσκονται μέσα σε ένα αδιέξοδο. Στο καμπ της Κορίνθου γνώρισα δυο παιδιά που είχαν πάει σε ελληνικό σχολείο τρία μόνο χρόνια, παρόλα αυτά θεώρησαν καθήκον τους ενώ εξελισσόταν επίσκεψη γιατρού να μείνουν κοντά μας ολόκληρη την ημέρα για να κάνουν διερμηνεία για την κοινότητά τους. Αυτό δείχνει ότι τα παιδιά μαθαίνουν στο σχολείο και πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο. Θεωρώ αδιανόητο τα προσφυγάκια να μην έχουν την δυνατότητα να πηγαίνουν σχολείο μαζί με τα ελληνάκια.

Τι πιστεύεις για την Ελλάδα του σήμερα και πως θα αποκτήσουμε ξανά τις ελευθερίες που χάνουμε;
Θεωρούμε δεδομένο ότι ο κόσμος έχει κουραστεί, κακώς για μένα. Στην εποχή που τα γεγονότα τρέχουν και έρχονται σαν τρένο επάνω μας, η κοινωνική αντίδραση πρέπει να είναι ενωμένη μέσα από τις συλλογικότητες. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Το ζητούμενο είναι ότι η κεντρική εξουσία δεν κάνει τα αυτονόητα, ώστε να προστατεύσει μια κοινωνία και σε δεύτερο χρόνο από την στιγμή που δεν μπορεί να το κάνει, το εκμεταλλεύεται. Η λογική της πλέον είναι η καταστολή, το βλέπουμε στο προσφυγικό, σε συγκεκριμένους χώρους αλλά και σε όλες τις πλευρές των κοινωνικών αντιδράσεων. Για να γίνει πλέον μια διαδήλωση θα πρέπει να πάρεις άδεια από την αστυνομία. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να σταθούμε δυναμικά ενάντια σε φασιστικές και ακροδεξιές συμπεριφορές από όπου κι εάν αυτές προέρχονται. Επίσης έχουμε να αντιπαλέψουμε και ένα μιντιακό κατεστημένο.

 

Ο Μάριος Λώλος μας είπε επίσης ότι ελπίζει αυτοί που θα δουν τα παιδιά – πρωταγωνιστές της έκθεσης να καταλάβουν, να μην πουν “πνίχτε τα” ή “κάψτε τα”. Όμως το κοινό που τις επόμενες μέρες πρόκειται να επισκεφτεί την έκθεση στην Κέρκυρα, σίγουρα δεν θα τα πει αυτά. Οργανωμένες σχολικές τάξεις του νησιού, άσχετα με το αν έχουν ήδη υπό κατάληψη τα σχολεία ή όχι, ήδη έχουν προγραμματίσει επισκέψεις στην έκθεση. Τα παιδιά μπορούν να νοιώσουν τα παιδιά που “είδε” ο φωτογράφος. Άλλωστε η ελπίδα για το μέλλον βρίσκεται πάντα στους νέους ανθρώπους.