Τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών στη Βραζιλία, τόσο των προεδρικών όσο και των βουλευτικών, αντικατοπτρίζουν μια μεγάλη πολιτική στροφή που αποτελεί μέρος μιας παγκόσμιας τάσης που παραμένει ανησυχητική. Ήταν γνωστό ότι ο Bolsonaro προηγούνταν, όμως λίγοι μπορούσαν να φανταστούν ότι θα συγκέντρωνε τόσες ψήφους και κάποιοι από αυτούς υποδείκνυαν ότι θα μπορούσε να είχε κερδίσει από τον πρώτο γύρο.

Και ενώ τελικά θα υπάρξει δεύτερος γύρος, το σίγουρο είναι ότι ο Bolsonaro κέρδισε αυτό τον πρώτο γύρο κατά κράτος, βάζοντας δύσκολα στον αντίπαλο του, Haddad. Είναι σαν ένα ποδοσφαιρικό αγώνα, όπου ο ένας από τους αντιπάλους ξεκίνησε με τρία ή τέσσερα γκολ προβάδισμα από τα αποδυτήρια. Η ανατροπή δεν είναι αδύνατη, αλλά θα πρέπει να συνδυαστούν γεγονότα που δεν είναι ξεκάθαρα. Δε φαίνεται ακριβώς τι είναι αυτό που πρέπει να αλλάξει για να ανατραπεί το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου.

Αρχικά, ο υποψήφιος δε μπορεί να αλλάξει, το πολύ να μπορεί να αλλάξει η στρατηγική του, όμως πολύ δύσκολα να μπορέσει να την τροποποιήσει ριζικά αυτές τις εβδομάδες. Και μία αλλαγή στρατηγικής για να είναι αποτελεσματική, αναγκαστικά πρέπει να περάσει μέσα από μία βαθιά κριτική ανάλυση. Επίσης, είναι δύσκολο ο Bolsonaro να κάνει μεγάλα λάθη σε αυτή τη φάση. Έχοντας τη νίκη στην τσέπη, θα αποφύγει τα debate και σίγουρα θα περιοριστεί σε εκφράσεις που δεν θέτουν σε κίνδυνο το θρίαμβο του. Τουλάχιστον οι σύμβουλοι του, θα κάνουν ότι περνά από το χέρι τους για να περιορίσουν τη χάλκινη ρητορική που τον χαρακτηρίζει.

Κατά πάσα πιθανότητα, όλα αυτά δεν αρκούν , μιας και η νίκη του Bolsonaro έχει βαθιές ρίζες που αναδύονται από λάθη τα οποία προλαβαίνουν να διορθωθούν. Δεν είναι λογικό, ούτε βιώσιμο το να πιστεύεις ότι οι άνθρωποι είναι παράλογοι , ηλίθιοι ή/και αδαείς όταν ψηφίζουν το Bolsonaro, ενώ δεν είναι όταν δίνουν την ψήφο τους στο Haddad. Ούτε είναι λογικό και βιώσιμο να πιστεύεις ότι το κόμμα των εργατών, το PT και ο Lula είναι διεφθαρμένοι, ενώ δεν είναι ο Bolsonaro και αυτοί που τον στηρίζουν, ούτε επιπλέον ότι ο Bolsonaro και τα αγόρια του θα εξαλείψουν τη διαφθορά και την αστική βία. Είμαστε μπρος σε έναν υποψήφιο, το Bolsonaro, που βρήκε ένα στόχο για να πετάξει τα βελάκια του: τους ακόλουθους του Lula, τους οπαδούς του PT, συλλαμβάνοντας και διοχετεύοντας το θυμό τους κάτι το οποίο θα γυρίσει εναντίον τους, ακριβώς όπως έκανε στην εποχή του ο Χίτλερ ενάντια στους Εβραίους και τους κομμουνιστές.

Η επικρατούσα διαφθορά δε γεννήθηκε με το Lula, αν και έτσι θα ήθελαν να το παρουσιάσουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης , ούτε περιορίζεται στο PT, αλλά εκτείνεται σε όλο το πολιτικό τόξο, συμπεριλαμβάνοντας και εκείνους που επιτίθενται στο PT και εκείνους που κρίνουν και καταδικάζουν το Lula. Αντιθέτως, όπως η διαφθορά και η αστική βία είναι εγκατεστημένες εδώ και πολύ καιρό, ενισχυμένες από το επικρατών οικονομικό μοντέλο, και αν δεν έχει καταφέρει να εξαλειφτεί μέχρι σήμερα, είναι λιγότερο πιθανό να συμβεί με μία προσωπικότητα σαν το Bolsonaro, της οποίας η συνταγή είναι η κλασική της ακροδεξιάς: περισσότερη στρατικοποίηση, περισσότερη καταστολή, περισσότερος νεοφιλελευθερισμός.

Για να μετατρέψει ο λαός τις προτιμήσεις του από μία επιλογή τέτοιου νοήματος, χρειάζεται να σκεφτεί, να προβληματιστεί γύρω από ένα σκληρό ερώτημα: τι οδήγησε τη Βραζιλία ώστε να φτάσει σε αυτή την κατάσταση; Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να εμποδίσουμε άλλες χώρες να φτάσουν σε μια κατάσταση όπως αυτή της Βραζιλίας;

Μέρες δύσκολες, πολύ δύσκολες, περιμένουν τη Βραζιλία.

———–
Μετάφραση από τα ισπανικά για την ελληνική Pressenza: Θοδωρής Διαμαντόπουλος.