Η εξαγγελία της σκέψης ενός νόμου που θα επιτρέπει την κατάσχεση των τιμαλφών αντικειμένων και οικονομικών πόρων των προσφύγων και αιτούντων άσυλο από τις αρχές της Δανίας πριν από περίπου ένα μήνα προκάλεσε πολλές αντιδράσεις στους λαούς της Ευρώπης. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα, καθώς αυτές οι πολιτικές ζυμώσεις αφορούσαν μεικτή κυβέρνηση που οδηγείται από νεοφιλελεύθερους, ενίσχυσαν το κλίμα που υπάρχει σε όσους αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την «Ευρώπη των λαών» και τις σημερινές πολιτικές που εφαρμόζει τόσο σε δημοσιονομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο διαχείρισης της πρωτοφανούς προσφυγικής κρίσης. Μετά τις πολιτικές λιτότητας, τις οποίες έδωσε μάχη η Ελλάδα να μετατρέψει κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, με κορυφαία απόφαση αυτή του δημοψηφίσματος του Ιουλίου και την ακαμψία με την οποία αντιμετωπίστηκε το αποτέλεσμα εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έρχεται το κλείσιμο των συνόρων από διάφορες χώρες της Ευρώπης, η κατασκευή κι άλλου Τοίχους, η απειλή για την άρση της συνθήκης Σένγκεν για την Ελλάδα και φυσικά η μεικτή αντιμετώπιση των εισροών από τη θάλασσα, δηλαδή του ελληνικού λιμενικού με την «πολύτιμη» βοήθεια της FRONTEX, που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στο Αιγαίο.

Προκάλεσαν όμως και την αντίδραση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών, η οποία με επτασέλιδη επιστολή εφιστά την προσοχή για σειρά παραβιάσεων που συνιστά η ενδεχόμενη αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα συζητιόταν από το Κοινοβούλιο της Δανίας. Μία από αυτές τις παραβιάσεις αφορούσε την αλλαγή του νόμου για τα τιμαλφή και τα χρήματα που έχουν τυχόν στην κατοχή τους οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο. Αλλά δεν είναι η μόνη. Η αργή διαδικασία στην οποία θα έμπαινε η οικογενειακή επανένωση, το ενδεχόμενο της κράτησης προσφύγων και αιτούντων άσυλο που είναι το έσχατο μέτρο σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία που μπορεί να προσφύγει μια κυβέρνηση και σειρά άλλων παραβιάσεων αναφέρονται με λεπτομέρειες από τον Ύπατο Αρμοστή. Στην ίδια γραμμή και οι συστάσεις του Ευρωπαίου Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που έφτασαν εγκαίρως στο Κοινοβούλιο της Δανίας, πριν τις τελικές αποφάσεις που πήρε κατά την συνεδρίασή του στις 26 Ιανουαρίου.

Η αμηχανία ήταν διάχυτη στις τάξεις των ελλήνων νέο-φιλελεύθερων. “Ακόμα δεν έχουν ψηφιστεί οι νόμοι και σπεύδετε να καταδικάσετε τη Δανία απλά και μόνο επειδή το σκέφτεται. Μην βιάζεστε!” Έτσι, αυτό το άρθρο αποφάσισα να το γράψω μετά την ψήφιση του νόμου για τα τιμαλφή των προσφύγων. Για να μην βιαστώ. Για να μην καταδικάσω το κοινοβούλιο μιας ευρωπαϊκής χώρας μόνο και μόνο επειδή σκέφτεται τις κατασχέσεις. Μέχρι τότε είδα το κακό να εξαπλώνεται καθώς πήραν σειρά η Ελβετία και πριν λίγες μέρες υπήρχαν αντίστοιχες νομοθετικές κινήσεις και από την Βαυαρία. Κι έτσι σήμερα γράφω για μια ειλημμένη απόφαση εντός Ευρώπης που αποτελεί ορόσημο στην καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και την καταγγέλλω με όλο μου το είναι. Και δεν είμαι η μόνη, ευτυχώς, που σχολιάζει αρνητικά αυτή τη στάση του Δανέζικου Κοινοβουλίου.

Το σαθρό επιχείρημα ότι “αυτή η πρακτική της αρπαγής τιμαλφών και χρημάτων (γιατί περί αρπαγής πρόκειται, εφόσον μιλάμε για ευάλωτους πληθυσμούς που φεύγουν από τον πόλεμο και έχουν δώσει τα πάντα σε διακινητές καθώς δεν υπάρχει ασφαλής διέλευση μέσω Έβρου για παράδειγμα ή απευθείας από τη Συρία με ενοικίαση αεροσκαφών και πλοίων) είναι χρόνια πρακτική για τους άνεργους ή άστεγους της Δανίας” καταρρέει εύκολα υπό την απλή σκέψη για το τι είναι ανθρώπινο δικαίωμα για όσους αναζητούν άσυλο με βάση τις συνολικές συμβάσεις που έχουμε υπογράψει όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ αλλά και τις ευρωπαϊκές συμβάσεις. Και μπαίνει υπό σοβαρή συζήτηση ακόμα και αυτή η πρακτική που αφορά γηγενείς πληθυσμούς, αν θέλετε να είμαστε ξεκάθαροι στον τρόπο που οφείλει μια ευρωπαϊκή χώρα να προσεγγίζει το δικαίωμα στη σίτιση και τη στέγαση.

Το κεφάλαιο που αντιστοιχεί με βάση το ΑΕΠ της Δανίας ανά κάτοικο με στοιχεία της παγκόσμιας τράπεζας είναι 46,000$ ενώ το αντίστοιχο της Συρίας 5,100$. Την ίδια στιγμή η Δανία βρίσκεται 14η στην παγκόσμια κατάταξη δαπανών για εξοπλιστικά για το 2015 με βάση στοιχεία του SIPRI, ενώ είναι 20η στην παγκόσμια κατάταξη εξωτερικού χρέους.

Είναι σημαντικό για το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα που καλλιεργείται αυτή την περίοδο στη Δανία να αναφέρουμε ότι οι προβλέψεις για την αύξηση του ΑΕΠ της έπεσαν το δεύτερο εξάμηνο του 2015 λόγω δυσκολίας στο να κρατηθούν οι εξαγωγές της στα προβλεπόμενα επίπεδα ενός Ε.Ε. Σχολιάζοντας αυτό το συμβάν, ο Υπουργός Οικονομικών της Δανίας, Klaus Hjort Frederiksen, ανέφερε ότι η ατυχής πρόβλεψη για την αύξηση του ΑΕΠ της χώρας έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την αύξηση των κρατικών δαπανών στο 0.8%, την οποία «φούντωσε» ο αυξημένος αριθμός των αιτούντων άσυλο που καταφτάνουν στη Δανία.

Είναι πολύ εύκολο να παρομοιάσω αυτή τη νομοθεσία, που σύντομα θα ακολουθήσουν δυστυχώς και άλλες χώρες της Ε.Ε., με πρώιμα μέτρα που πήραν τα φασιστικά καθεστώτα την περίοδο της προετοιμασίας του β’ παγκοσμίου πολέμου κατά των Εβραίων. Και να τα συνδυάσω με το γεγονός ότι όπως προανέφερα δεν είναι μόνο το δικαίωμα στην περιουσία που καταστρατηγείται καθώς ψηφίστηκαν τελικά και άλλα μέτρα που περιορίζουν τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων, όπως ακριβώς προβλέποντάς το είχαν προειδοποιήσει ο Ύπατος Αρμοστής και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δικαιωμάτων.

Τι θα ήθελα όμως να μας προβληματίσει άμεσα; Το γεγονός ότι ζούμε στην Ευρώπη τον παραλογισμό των πολιτικών λιτότητας, το γεγονός ότι δεν υπάρχει χώρα που να μην χρωστά κάπου (είτε μιλάμε για εξωτερικό είτε για δημοσιονομικό χρέος) και τον φρενήρη τρόπο που μια τέτοια χώρα επενδύει σε εξοπλιστικά προγράμματα και ενισχύει τις εμπόλεμες ζώνες θεωρώντας ότι θα βγάλουν τη ζημιά αν γεμίσουν με αγαθά τις αγορές. Αυτές οι νέο-φιλελεύθερες πολιτικές που με χαρακτηριστική άνεση υιοθετούνται ως πανάκεια σήμερα, έχουν αρνητική επίδραση στις δεσμεύσεις των χωρών να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα γηγενών (αύξηση της ανεργίας, μειώσεις μισθών και συντάξεων, περιορισμός του κράτους πρόνοιας, κλπ). Έχουν όμως αρνητική επίδραση και στις ειδικές δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει ως Ευρώπη των δικαιωμάτων απέναντι στα καθεστώτα αιτήματος ασύλου και τους πρόσφυγες. Έχουν ευθύνες όσοι τις προωθούν και για να τις αποποιηθούν στρέφουν την κοινή γνώμη στους αναξιοπαθούντες, εν προκειμένω στους πρόσφυγες αλλά και στους άστεγους γηγενείς. Όσους ζουν “επιβαρύνοντας”, καταναλώνοντας ακόμα και ένα πιάτο φαί την ημέρα, αντί να συνεισφέρουν στις εξαγωγές, στην «ανάπτυξη», στην αύξηση του ΑΕΠ.

Για άλλη μια φορά οι αγορές και η οικονομία μπαίνουν πάνω από τον άνθρωπο. Δεν έχουμε ονειρευτεί αυτή την Ευρώπη. Αυτή την Ευρώπη, δεν την θέλουμε. Ή θα την αλλάξουμε ή θα φύγουμε.