Σε μία ανοικτή επιστολή, 340 και πλέον οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών – εκ των οποίων 30 γαλλικές – κάνουν έκκληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση να θέσει άμεσα όρους στις διαπραγματεύσεις για μία συμφωνία ελεύθερης εμπορικής διακίνησης με τις χώρες Mercosur (Νοτιοαμερικανικές χώρες – Βραζιλία, Αργεντινή, Παραγουάη και Ουρουγουάη) λόγω της επιδείνωσης των συνθηκών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της οικολογικής κατάστασης στη Βραζιλία. Η επιστολή απευθύνεται στους προέδρους των ευρωπαϊκών θεσμών, προσβλέποντας στην Yπουργική συνάντηση της ερχόμενης εβδομάδας στις Βρυξέλλες, όπου οι υπουργοί των εξωτερικών της Ε.Ε. και της Mercosur θα πιεστούν να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις.

 

 

Κύριε Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,

Κύριε Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κύριε Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Εμείς, οι υπογεγραμμένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, σας γράφουμε για να ζητήσουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να ασκήσει την επιρροή της ώστε, να εμποδίσει την επιδείνωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος στη Βραζιλία.

Τον περασμένο Απρίλιο, πάνω από 600 ευρωπαίοι επιστήμονες και δύο οργανώσεις αυτοχθόνων της Βραζιλίας, εκπροσωπώντας 300 ομάδες αυτοχθόνων Βραζιλιάνων, κάλεσαν την Ε.Ε. να ενεργήσει σε παγκόσμιο επίπεδο με σκοπό να υποστηρίξει τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ένα βιώσιμο κλίμα κάνοντας την αειφορία, τον ”ακρογωνιαίο λίθο” των εμπορικών διαπραγματεύσεων με τη Βραζιλία. Εμείς, υποστηρίζουμε πλήρως αυτή την έκκληση.

Ενωμένες μέσω των συμφωνιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της έχουν δεσμευτεί να σέβονται ως πρωταρχικό στόχο και να προάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπό το πλαίσιο των σχέσεών τους με τις τρίτες χώρες. Επιπρόσθετα, η επίτροπος εμπορίου, κυρία Cecilia Malmstrom, δήλωσε ξεκάθαρα ότι οι νέες εμπορικές συμφωνίες της Ε.Ε. θα πρέπει να εξασφαλίζουν την ”αειφόρο ανάπτυξη”. Από τις πρώτες μέρες διακυβέρνησης του Βραζιλιάνου προέδρου Ζ. Μπολσονάρο, τον Ιανουάριο του 2019, υπήρξαμε μάρτυρες ενός αυξανόμενου αριθμού παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιθέσεων ενάντια σε μειονότητες, αυτόχθονες πληθυσμούς, ΛΟΑΤ και άλλες παραδοσιακές κοινότητες. Επιπλέον, η κυβέρνηση συνεχίζει να απειλεί τη θεμελιώδη δημοκρατική λειτουργία της κοινωνίας των πολιτών, λανσάροντας, μία σοβαρή επίθεση ενάντια σε ορισμένες από τις πιο ανεκτίμητες -από οικολογική άποψη- περιοχές του πλανήτη.

Είμαστε βαθύτατα προβληματισμένοι για όσα θα ακολουθήσουν:
• Ο διαχωρισμός της γης των αυτοχθόνων πέρασε στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ανοίγοντας το δρόμο στις ισχυρές γεωργικές βιομηχανίες εκτροφής βοοειδών και σόγιας να επιταχύνουν την παραγωγή τους στην καρδιά του Αμαζονίου, το μεγαλύτερο τροπικό δάσος παγκοσμίως και, στην καρδιά του Σεράδο (Cerrado), τη μεγαλύτερη σαβάνα, με την πλουσιότερη βιοποικιλότητα στον πλανήτη.
• Ο αριθμός των επιθέσεων ενάντια στους αυτόχθονες λαούς, τις άλλες παραδοσιακές κοινότητες και τα εδάφη τους, έχει αυξηθεί σημαντικά. Τον περασμένο Φεβρουάριο, 14 -το λιγότερο- αυτόχθονες, δέχτηκαν επιθέσεις. Από την άλλη, η κυβέρνηση, κατήργησε πάνω από 35 εθνικά συμβούλια κοινωνικής συμμετοχής. Οι επιθέσεις ενάντια στους ανθρώπους που υπερασπίζονται και αμύνονται για τα εδάφη ή για τους φυσικούς τους πόρους είναι ολοένα και συχνότερες στις αγροτικές περιοχές της Βραζιλίας, παρασύροντας στο θάνατο έναν αυξανόμενο αριθμό κοινοτικών αρχηγών, χωρικών και ακτιβιστών.
• Η υπόσχεση της προεκλογικής εκστρατείας του Μπολσονάρο που θα “έβαζε τέλος σε κάθε μορφή ακτιβισμού” τέθηκε σε εφαρμογή από την πρώτη κιόλας μέρα της εκλογής του, εξουσιοδοτώντας ουσιαστικά την κυβέρνηση “να επιβλέπει, να συντονίζει, να αστυνομεύει και να παρακολουθεί τις δραστηριότητες και τις δράσεις των διεθνών εταιριών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων σε εθνικό επίπεδο“.
• Το Υπουργείο Περιβάλλοντος καιι το Υπουργείο Εξωτερικών, διευθύνονται στην παρούσα φάση από Υπουργούς που διαψεύδουν και αρνούνται την κλιματική υπερθέρμανση, κάτι που οδήγησε στην κατάργηση των αρμόδιων, για το ζήτημα αυτό, τμημάτων. Τι κι αν, η Βραζιλία παραμένει υπογράφον μέλος της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή; Είναι πλέον φανερό ότι, η διακυβέρνηση, λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προς μία αντίθετη κατεύθυνση.
• Η νομοθεσία και οι κοινωνικό-περιβαλλοντικές πολιτικές εξασθένησαν σημαντικά κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών της νέας κυβέρνησης. Ο δασικός κώδικας υπονομεύθηκε από νέα μέτρα που μείωσαν τις προστατευόμενες περιοχές, επιτρέποντας τη νομιμοποίηση αυθαίρετης γης. Τον Ιανουάριο του 2019, η αποψίλωση του Αμαζονίου, αυξήθηξε κατά 54% σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο το 2018.

Οι θιασώτες της κοινωνίας των πολιτών, οι ακτιβιστές, οι χωρικοί, οι εργαζόμενοι και οι μειονότητες βρίσκονται σε κίνδυνο από την εμπρηστική ρητορική της κυβέρνησης του Μπολσονάρο και των οπαδών του. Αξίζει να σημειωθεί ότι χαρακτήρισε ως “τρομοκράτες ” τα μέλη των λαϊκών κινημάτων μεταξύ των οποίων: το ”Κίνημα των εργαζομένων χωρίς γη” και το ”Κίνημα των αστέγων”, κάτι που δημιουργεί φόβους ότι ο -υπό αμφισβήτηση- αντιτρομοκρατικός νόμος της Βραζιλίας τέθηκε σε εφαρμογή με σκοπό να ποινικοποιήσει τους κοινωνικούς αγωνιστές.

Η Ε.Ε. είναι ο δεύτερος εμπορικός εταίρος της Βραζιλίας, ο δεύτερος παγκόσμιος εισαγωγέας της Βραζιλιάνικης σόγιας και ένας από τους κύριους εισαγωγείς βόειου κρέατος κι άλλων αγροκτηνοτροφικών προϊόντων προέλευσης Βραζιλίας. Έτσι, η Ε.Ε., έχει στην ουσία χρέος να καταπολεμήσει τις αδικίες πάνω σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συμβαίνουν στη Βραζιλία της κυβέρνησης Μπολσονάρο. Οφείλει, να εξαντλήσει την επιρροή της για να υποστηρίξει την κοινωνία των πολιτών, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον.

Η Ε.Ε. βρίσκεται σε φάση διαπραγμάτευσης μίας εμπορικής συμφωνίας σε ευρεία κλίμακα με την Mercosur που επιδιώκει να διευρύνει την πρόσβαση στις αγορές και το εμπόριο μεταξύ των δύο περιοχών, συμπεριλαμβανομένης και της Βραζιλίας. Είναι επιτακτική ανάγκη, η Ε.Ε., να στείλει, χωρίς αμφιβολία, ένα μήνυμα στον πρόεδρο Μπολσονάρο. Να αρνηθεί τη διαπραγμάτευση μίας εμπορικής συμφωνίας με τη Βραζιλία τη στιγμή που οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν έχουν λάβει τέλος και, να λάβει σκληρά μέτρα για να τερματίσει την αποψίλωση των δασών, αφού δεν υπάρχουν χειροπιαστές δεσμεύσεις που να θέτουν σε εφαρμογή τη Συμφωνία του Παρισιού με τρόπο αποτελεσματικό.

Η Ε.Ε. στο παρελθόν, διέκοψε τις εμπορικές τις συμφωνίες, σε χώρες εμπλεκόμενες σε καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Βιρμανία (Μυανμάρ) και οι Φιλιππίνες. Επιπλέον, η Ε.Ε. περιόρισε εισαγωγές προϊόντων των οποίων η παραγωγή, είχε επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως στην περίπτωση των ορυκτών από εμπόλεμες ζώνες. Είναι πια καιρός, η Ε.Ε., να υιοθετήσει μία παρόμοια και σταθερή θέση για να εμποδίσει την επιδείνωση του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βραζιλία.

Για όλους λοιπόν τους παραπάνω λόγους, σας καλούμε να:
1. Διακόψετε άμεσα τις διαπραγματεύσεις που έχουν ως ορίζοντα μία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Ε.Ε και Mercosur.
2. Εγγυηθείτε ότι τα προϊόντα προέλευσης Βραζιλίας που πωλούνται στην Ε.Ε. ή τις χρηματοοικονομικές αγορές που τα υποστηρίζουν, δεν προάγουν την αποψίλωση δασών, την απασχόληση και την απορρόφηση αυτόχθονης γης καθώς και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
3. Απαιτήσετε την επιβεβαίωση, με χειροπιαστές αποδείξεις ότι, η κυβέρνηση της Βραζιλίας θα σεβαστεί τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή.
4. Ενδυναμώσετε την υποστήριξή σας στην κοινωνία των πολιτών της Βραζιλίας, θέτοντας σε εφαρμογή κυρίως, το πλάνο δράσης της Ε.Ε. για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, οργανώνοντας προενεργές διαβουλεύσεις με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών της Βραζιλίας που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατική λειτουργία της κοινωνίας στη χώρα.
5. Να παρακολουθείτε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – ιδίως μετά την εκλογή Μπολσονάρο – και να πράξετε αναλόγως. Να στηρίξετε τους μηχανισμούς προστασίας των υποστηρικτών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για τους πιο εκτεθειμένους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των αυτόχθονων κοινοτήτων και των υποστηρικτών του περιβάλλοντος, η Ε.Ε. θα πρέπει να έχει διαθέσιμη, συμπεριλαμβανομένων και των μεσαζόντων πολιτικών αντιπροσωπεύσεων, μία άμεση και γρήγορη βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης.

——————————
Μετάφραση από τα γαλλικά για την ελληνική Pressenza: Ανδρέας Παπαγγελόπουλος.